Osmanlı Bankası Merkez Şubesi
İşgalin plancısı Karekin Pastırmacıyan
1896 Osmanlı Bankası Baskını, İstanbul'daki Osmanlı Bankası merkez şubesinin 26 Ağustos 1896 günü bir grup Ermeni Devrimci Federasyonu üyesi Ermeni tarafından ele geçirilmesi eylemidir.
Eylemin amacı Avrupa ülkelerinin ve özellikle Rusya'nın dikkatini çekerek Osmanlı Devleti'ne karşı müdahele etmelerine yol açmaktı.[1] Eylemi planlayan Karekin Pastırmacıyan uluslararası finans dünyasında önemli bir rol oynayan Osmanlı Bankası'nın bu amaca hizmet edecek en uygun yer olduğunu düşünmüştü. 26 Ağustos 1896 günü saat 13:00'de Papken Siuni'nin liderliği altında 26 Ermeni el bombası, dinamit ve tabancalarla birlikte Osmanlı Bankası'na girdiler. Güvenlik güçleriyle çatışmaya giren Ermeni işgalcilerden Papken Siuni dahil 9'u hemen öldü. Bunun üzerine eylemin planlamacısı olan Karekin Pastırmacıyan (Karo) işgalcilerin başına geçti.
İşgal İstanbul'da Ermeniler ve Müslümanlar arasında çatışmalara yol açtı. Bankanın müdürü olan Sir Edgar Vincent işgalin başlangıcında banka binasından kaçarak Rus Elçiliğinden işgalcilerle arabuluculuk yapmasını istedi. Rus Elçiliğinden gönderilen Ermeni asıllı tercüman Maksimov işgalciler ve Yıldız Sarayı arasında bir anlaşma sağladı. Bu anlaşmaya göre işgale son vermeleri karşılığında işgalcilere ülkeyi serbestçe terketmeleri güvencesi verildi[2]. İşgalciler Sir Edgar Vincent'in yatıyla rıhtımdan ayrıldılar. Oradan Fransız Messagerie Maritime vapuruna binen işgalciler hiç bir zarar görmeden Marsilya'ya ulaştılar.
Karekin Pastırmacıyan daha sonra 1908 yılında tekrar İstanbul'a geri dönerek 1908-1912 Osmanlı Meclis-i Mebusanı'nda Erzurum'u temsil etmiş, 1915 yılında Van İsyanına katılmış, 1918 yılında ise Ermenistan'ın ABD elçiliğini yapmıştır.