BOZOKLAR: (OĞUZLARIN SAĞ KOLU)
GÜN-HAN OĞULLARI: (1.OĞUL)
1.KAYI(Sağlam,Mühkem)
2.BAYAT(Mutlu,yiyeceği bol,devletlü ve nimetli)
3.ALKARAVLI ALKA EVLİ(Nereye varırsa başarı gösterir,heryere yürür)
4.KARA İVLİ KARA EVLİ(Kara Otağlı,Çadırları Kara)
SEMBOLLERİ:ŞAHİN
AY HAN OĞULLARI: (2.OĞUL)
5.Yazır(çok ülkeye sahip, çok vilayet onun olan)
6.Döger (Toplanmak için yani derilmeg için bir yere gelenler.)
7.Dodurga(Ülke almak, yönetmek, mülk tutmak ve yaşamak)
8.Yaparlı
SEMBOLLERİ:KARTAL
YILDIZ HAN OĞULLARI: (3.OĞUL)
9.Avşar(Çevik avı seven, yani cüstu cââk ve canavara kuşa hevesli)
10- Kızık(Güclü, düzene sokmada ciddi, Kuvvetli ve yasakda cehd edici.)
11- Beg-Dili(Uluların sözleri gibi değerli. Beğler sözü azizdir.)
12- Karkın(Çok ve doyuran aş.Ulu ve doyurucu.)
SEMBOLLERİ:TAVŞANCIL
ÜÇ-OKLAR: (OĞUZLARIN SOL KOLU)
Gök-Han Oğulları(4.OĞUL)
13.Bayındır(Daima yiyecek dolu olan yer, hemişe bay ve nimetli ol.)
14.Biçene ( Becene)(İyi çalışır ,iyi dürüst)
15.Cavuldur(Cavındır)(Şerefli, ünü yaygın, namuslu ve ırak cavlı)
16.Çepni(Nerede ya görürse , kandeki yagı görz derhal savaşır ve çarpar.)
SEMBOLLERİ:SUNGUR
Dağ-Han Oğulları: (5.OĞUL)
17.Salur(Nereye varırsa kılıcı ve comağı iş görür.)
18.Eymür(Son derece iyi ve zengin, hadsüz eyü boy ol.)
19.Ala-Yuntlı(Hayvanları iyi, kısrakları ala ve oyu atlu)
20.Üregir(Daima iyi ve düzen kurucu Hemi eylük ve ihsan edici)
SEMBOLLERİ:ÜÇ KUŞ
DENİZ HAN OĞULLARI: (6.OĞUL)
21- Yiğdir(İyilik, büyüklük, ve yiğitlik ve Ululuk ve bahadırlık)
22- Bügdüz(Herkese tevazi gösterir ve hürmet eder.)
23- Yıva(Derece hepsinden üstün, mertebesi dükelinden üstün olan)
24- Kınık(Nerede olsa değerlidir. Dükelinen her yirde bunlar aziz ola.)
SEMBOLLERİ:ÇAKIR
OĞUZ BOYLARI'NIN ANADOLU'DAKİ SON DURUMU:
1-KAYI:
Kayıhan ………………………………………Afyon-Emirdağ
Karaçavuş(Kürtler kayı)…………………………… Amasya
Kayı (Balakayı) ……………………………………… Ankara-Yenimahalle-Kazan
Yenikayı (Zirkayı )…………………………………… Ankara-Yenimahalle-Yenikent
Kayı …………………………………………………… Ankara-Güdül
Kayısopran……………………………………………. Bolu-Gerede
Kayı……………………………………………………. Burdur-Çeltikçi
Demirli ( Kayı )……………………………………….. Burdur-Ağlasun-Karaaliler
Kayıçivi…………………………………………………Çankırı-Kargın
Gölezkayı……………………………………………… Çankırı-Eldivan
Hisarcıkkayı…………………………………………… ” ”
Kayı……………………………………………………. Çankırı-Ilgaz-Belören
Kayılar (Kayıbekir)……………………………………Çankırı-Orta
Kayıören………………………………………………. Çankırı-Orta
Çaparkayı…………………………………………….. Çankırı-Şabanözü
Kayı…………………………………………………… Çorum-Merkez
Kayı …………………………………………………… Çorum-İskilip
Kayı…………………………………………………… Çorum-Mecitözü
Kayhan (Kayhanköy )………………………………. Denizli-Merkez
Kayı (Selmik)…………………………………………. Diyarbakır-Bismil-Yukarısalat
Kayı (Yukarışingirik)……………………………….. Diyarbakır-Dicle
Kayı…………………………………………………… Erzincan-Refaiye-Akarsu
Kayı…………………………………………………… Eskişehir-Çifteler
Kayı…………………………………………………… Eskişehir-Mihalıççık
Kayhan( Kayıhan)…………………………………… Giresun-Bulancak
Kayı…………………………………………………… Isparta (Merkez)
Kayı…………………………………………………… Kastamonu-Kuzkaya
Kurtkayı (Merzuklar)……………………………….. ” ” Kayıköy………………………………………………. Kastamonu-Daday
Aşağıkayı……………………………………………… Kastamonu-Tosya
Yukarıkayı…………………………………………… ” ”
Kayıcılar……………………………………………… Konya-Bozkır-Belören
Kayı…………………………………………………… Kütahya-Emet
Kayı…………………………………………………… Kütahya-Tavşanlı
Kayı…………………………………………………… Nevşehir-Hacıbektaş
Kayı…………………………………………………… Niğde-Bor
Kayı ( Hedil )…………………………………………. Mardin-İdil-Haberli
Kayı…………………………………………………… Sivas-Suşehri-Akıncılar
Kayı…………………………………………………… Tekirdağ ( Merkez )
2-BAYAT:
Şambayadı…………………………………………… Adana (Merkez)
Şambayat(Bucak)…………………………………… Adıyaman-Besni
Bayatcık……………………………………………… Afyon (Merkez )
Bayat(Hambarcın)………………………………….. Afyon-Emirdağ
Bayat………………………………………………… Amasya(Ezine)
Bayat………………………………………………… Amasya(Merzifon)
Bayat………………………………………………… Ankara-Ayaş
Küçükbayat(Bayatatik)……………………………. Ankara-Bala-Karakeçili
Zümrütova (Bayat )………………………………… Antalya-Elmalı-Akçay
Bayat………………………………………………… Antalya-Korkuteli
Bayatbademleri……………………………………… ” - ”
Bayat…………………………………………………. Aydın-Konakpınar
Bayat…………………………………………………. Bilecik-Gölpazarı
Yakabayat…………………………………………… Bolu-(Merkez)
Bayatlar……………………………………………… Çanakkale-Yenice-hamdibey
Bayat…………………………………………………. Çorum-Merkez(ilçe)
Bayat…………………………………………………. Çorum-Kargı
Bayat…………………………………………………. Denizli-Çivril
Bayat ( Füseyni)……………………………………… Diyarbakır-Çermik
Bayatlı………………………………………………… Gaziantep(Merkez)
Bayatköyü……………………………………………. Isparta-Atabey
Özbayat (Gemenbayat)……………………………… Isparta-Yalvaç
Bayatdoğanşali………………………………………. Kars-Iğdır-Taşburun
Bayat…………………………………………………. Kastamonu-Tosya
Bayat…………………………………………………. Konya-Hatip
Yağlıbayat……………………………………………. Konya-Obruk
Bayat………………………………………………… Konya-Beyşehir
Karabayat…………………………………………… Konya-Beyşehir-Doğanbey
Bayat………………………………………………… Kütahya-Aslanapa
Bayat………………………………………………… Kütahya-Sabuncu
Bayat………………………………………………… Manisa-Gördes
Bayat………………………………………………… Manisa-Soma
Bayat………………………………………………… Niğde-Bor
Bayat…………………………………………………. Sakarya-Geyve
Bayat…………………………………………………. Sinop-Durağan
Kalınbayat…………………………………………… Urfa-Hilvan-Gölcük
Bayatören (Bayatviran)…………………………….. Yozgat-Osmanpaşa
3-ALKA-EVLİ:
Halkahavlı…………………………………………… Samsun-Vezirköprü
Halkaavlu……………………………………………. Manisa-Kırkağaç-Gelembe
4-KARA- EVLİ:
Karaevli…………………………………………….. Kastamonu-Kuzyaka
Karaevli…………………………………………….. Tekirdağ-Merkez
Karaevligeriş……………………………………….. Zonguldak-Çaycuma-Perşembe
Karaevliçavuş (Çilesizoğlu)………………………..
5-YAZIR:
Yazır………………………………………………… Ankara-Çubuk
Yazır………………………………………………… Antalya-Korkuteli
Kumluca yazırı(iydiryazırı)……………………….. Antalya-Kumluca
Yazır ( Finike yazırı)………………………………. Antalya-Finike
Yazır………………………………………………… Aydın-Karacasu
Yazırlı………………………………………………. Aydın-Nazilli
Gölcük ( Yazır)…………………………………….. Burdur-Gölhisar-Çavdır
Yazır………………………………………………… Burdur- Ağlasun
Yazır………………………………………………… Çorum- Sungurlu-Boğazkale
Yazır………………………………………………… Denizli-Acıpayam
Yazır………………………………………………… Denizli-Çal
Yazır………………………………………………… Edirne-Enez
Yazır………………………………………………… Eskişehir-Sivrihisar-Günyüzü
Yazır………………………………………………… Gaziantep-Nizip-Barak
Yazır………………………………………………… Kayseri-Merkez
Yazır………………………………………………… Konya-Sille
Yazır………………………………………………… Konya-Doğanhisar
Yazır ( Kuzeyrip )………………………………….. Mardin-Savur-Sürgücü
Yazır………………………………………………… Tekirdağ-Barboros
6- DÖĞER:
Döğer………………………………………………. Afyon-İhsaniye
Aşağı Düver……………………………………….. Bolu-Gerede-Çavuşlar(Dörtdivan)
Yukarı-Döğer……………………………………… ” ” ” ”
Düğer………………………………………………. Burdur (Merkez)
Döğer (Dibni)……………………………………… Diyarbakır-Dicle
Döver (Düver)…………………………………….. Hatay-Harbiye
Düverlik…………………………………………… İzmir-Torbalı
Düğer……………………………………………… Kayseri-Himmetdede
Döğer (Düğer)…………………………………….. Konya-Ilgın
Düğer………………………………………………. Mugla-Fethiye-Kemer
Düğer………………………………………………. Sivas-Hafik
Düğer………………………………………………. Urfa-Hilvan-Ovacık
7- DODURGA:
Dodurga……………………………………………. Afyon-Sandıklı
Dodurga……………………………………………. Ankara-Yenimahalle
Dodurga……………………………………………. Bilecik-Bozüyük
Yeni Dodurga……………………………………… Bilecik-Bozüyük-Dodurga
Dodurga……………………………………………. Bolu( Merkez)
Dodurga……………………………………………. Bolu-Mudurnu
Dodurga……………………………………………. Çankırı-Çerkeş
Dodurga……………………………………………. Çankırı-Orta
Dodurga……………………………………………. Çorum-Osmancık
Aşağı Dodurga(Dodurgalar) …………………….. Denizli Acıpayam
Yukarı Dodurga(Dodurgalar)…………………… ” ”
Dodurga…………………………………………… Mugla-Fethiye-Eşen
Dodurga…………………………………………… Sinop-Boyabat
Demiryut(Tödürge)……………………………….. Sivas-Zara
Dodurga……………………………………………. Tokat-Çamlıbel
Dodurga……………………………………………. Zonguldak-Ulus
8- YAPARLI:
Yeni Yapar…………………………………………. Bolu-Gerede
Eski Yapar…………………………………………. Çorum-Alaca
9- AVŞAR ( AFŞAR ):
Afşar………………………………………………… Afyon-Dinar-Dombayova
Avşar……………………………………………….. Amasya-Ezine
Afşar………………………………………………… Ankara-Bala
Büyük Afşar………………………………………… Ankara-Delice
Küçük Afşar………………………………………… Ankara-Delice
Afşar…………………………………………………. Ankara-Güdül
Afşar…………………………………………………. Ankara-Kalecik-Çandır
Avşar (Burhaniye)………………………………….. Ankara-Polatlı
Afşar…………………………………………………. Şereflikoçhisar-Ağaçören
Avşar (Afşar)……………………………………….. Antalya-Elmalı_Akçay
Avşar………………………………………………… Aydın-Söke
KocaAvşar……………………………………………Balıkesir-Merkez
Çam Avşar……………………………………………Balıkesir-Balya
Afşar(Afşargıdırıç-Afşargidiriç)……………………Bolu-Merkez
Afşartarakçı…………………………………………. Bolu-Gerede
BirinciAfşar(afşarevvel)……………………………..Bolu-Gerede
İkinci Afşar(afşarsanı)………………………………. ” ”
Afşar…………………………………………………. Bolu-Mengen-Gökçesu
Afşar…………………………………………………. Bursa-Yenişehir
Afşar…………………………………………………. Çankırı-Çerkeş
Avşar…………………………………………………. Çorum-Kargı-Hacıhamza
Menteşe(Afşar)……………………………………….Denizli-Honoz
KarahüyükAfşarı……………………………………..Denizli-Acıpayam
KumAfşarı……………………………………………. ” ”
Avşarözü(Hüseyinşeyh)…………………………….. Erzincan-Refaiye
YakaAvşar……………………………………………Isparta-Eğridir-Aksu
Afşar…………………………………………………..Isparta-Gelendost
Afşar…………………………………………………. Kastamonu-İhsaniye(Araç)
Afşargüney……………………………………………Kastamonu-Küre
Afşarimam……………………………………………. ” ”
Afşar…………………………………………………..Kastamonu-Taşköprü
Avşarpotuklu…………………………………………Kayseri-Pınarbaşı
Avşarsöğütlü………………………………………….Kayseri-Pınarbaşı-Pazarören
Büyüksöbeçimen( Avşar)…………………………… Kayseri-Sarız
BayAfşar………………………………………………Konya-Beyşehir
KüçükAfşar………………………………………….. ” ”
Afşar………………………………………………….Konya-Çumra-Dinek
Afşar………………………………………………….Konya-Hadim-Taşkent
Afşarlı……………………………………………….. Konya-Kadınhanı-Kurtasanlı
Afşar………………………………………………….Kütahya-Emet-Pazarören(örencik)
Afşar(Kürtleravşarı)……………………………….. Kahramanmaraş-Merkez
Avşarlı………………………………………………. Kahramanmaraş-Türkoğlu
Avşar………………………………………………… Mugla-Milas
Afşar………………………………………………….Manisa-Sarıgöl
Avşar…………………………………………………Manisa-Gördes-Köprübaşı
Avşar……………………………………………… Manisa-Turgutlu
Avşarcık…………………………………………… Sivas-Divriği
Avşar…………………………………………………Sivas-İmranlı-Karacaören
Avşar…………………………………………………Sivas-Suşehri-Akıncılar
Avşarören(Avşarveran)…………………………… .Sivas-Kangal-(Akpınar)
Avşar…………………………………………………Sivas-Zara-Şerefiye
Avşar(Apşur)………………………………………..Tekirdağ-Barboros
Avşarağzı…………………………………………….Tokat-Çamlıbel
Avşaralanı………………………………………… Yozgat-Çayıralan
Afşar……………………………………………….. Zonguldak-Eflani
10- KIZIK:
Kızık……………………………………………… Afyon-Sandıklı
Kızık……………………………………………… Amasya-Gümüşhacıköy-Saraycık
Kızık(Ravlıkızıgı)……………………………….. Ankara-Çubuk-Akyurt
Kızık……………………………………………… Ankara-Kızılcahamam(Çeltikçi)
Kızıklı……………………………………………. Balıkesir-Burhaniye
Kızık……………………………………………… Balıkesir-Manyas
Kızıksa( Kızılköy)………………………………… ” - ”
Kızık……………………………………………… Bolu-Seben
Sarıkaya( Kızık)…………………………………. Bolu-Kıbrıscık
Cumalıkızık……………………………………… Bursa(Merkez)
Fidye Kızık……………………………………….. Bursa(Merkez)
DereKızık………………………………………… Bursa-Gürsu
HamamlıKızık…………………………………… Bursa-Gürsu
Kızıklı……………………………………………. Çorum-Alaca
Kızık Hamurkesen………………………………. Gaziantep-Merkez
Övündük (YenidinekKızık)…………………….. ” ”
Kızık……………………………………………… Kahramanmaraş-Andırın
Kızık……………………………………………… Kayseri-Güneşli
Kızık……………………………………………… Kayseri-Develi
Kargınkızıközü………………………………….. Kırşehir-Kaman
Yenigüdemem (Kızık)…………………………… Karaman
Kızık……………………………………………… Kütahya-Emet-Örencik
Kızık……………………………………………… Kütahya-Köprüören
Kızık……………………………………………… Kütahya-Simav
Kızık (Kınık)…………………………………….. Malatya-Arguvan
BüyükKızık……………………………………… Sinop-Gerze-Dikmen
KüçükKızık……………………………………… ” - ” - ”
Kızık……………………………………………… Sivas-Zara-Şerefiye
Kızık……………………………………………… Tokat-Çamlıbel
Kızık……………………………………………… Tunceli-Ovacık-Yeşilyazı
11- BEĞ-DİLİ:
Beydili…………………………………………… Ankara-Nallıhan
Beydili…………………………………………… Ankara-Nallıhan-Beydili
Beydili ( Ovacık )………………………………. Çankırı-Orta(Ovacık)
Beydini………………………………………….. Çankırı-Ovacık
Bedil…………………………………………….. Çankırı-Çerkeş
Beydili…………………………………………… Çorum-Merkez
Beydili…………………………………………… Çorum-Bayat
Beydili…………………………………………… Denizli-Çivril-Işıklı
Beydili (Arabanbeydilli)……………………….. Gaziantep-Araban
Beydili…………………………………………… Isparta-Sütçüler
Beydili…………………………………………… İçel-Gülnar
Beydili…………………………………………… Karaman
Beydili…………………………………………… Sivas-Hafik
12- KARGIN:
Kargın…………………………………………… Afyon-Sandıklı
Kargın…………………………………………… Ankara-Çubuk
Kargın…………………………………………… Ankara-Kalecik-Çardır
Kargın…………………………………………… Kırıkkale-Balışeyh(Balışık)
Kargın…………………………………………… Antalya-Korkuteli
Kargın…………………………………………… Balıkesir-Bigadiç
Kargın…………………………………………… Çorum-Alaca
Derekargın……………………………………… Çorum-İskilip
Kargın………………………………………….. Erzincan-Tercan
Kargın………………………………………….. Eskişehir-Merkez
Karkın………………………………………….. Eskişehir-Sivrihisar
Kargın…………………………………………… Kastamonu-Tosya
Kargın-Kızıközü……………………………….. Kırşehir-Kaman
Kargın-Meşe…………………………………… ” - ”
Kargın-Selimağa………………………………. ” - ”
Kargın-Yenice…………………………………. ” - Mucur
Karkın………………………………………….. Konya-Çumra
Dedekarkın……………………………………… Malatya-Yazıhan
Kargın…………………………………………… Manisa-Turgutlu-Ahmetli
Kargınışıklar…………………………………… Manisa-Demirci-Karbasan
Kapugargın(Kargınkürü)……………………… Muğla-Köycegiz-Ortaca
Kargın…………………………………………… Aksaray-Taşpınar
Kargın…………………………………………… Sivas-Koyulhisar
Kargın…………………………………………… Sivas-Yıldızeli-Çırçır
Kargın (Demenikargın)………………………… Tokat-Çamlıbel
Kargıncık (Karkıncık)…………………………. ” - ”
Kargın…………………………………………… ” - Turhal
13- BAYINDIR:
Bayındırlı……………………………………….. Adana-Bahçe-Haruniye
Bayındır…………………………………………. Ağrı-Tutak
Bayındır…………………………………………. Ankara-Çankaya
Bayındır…………………………………………. Ankara-Çamlıdere-Peçenek
Bayındır…………………………………………. Antalya-Elmalı
Bayındır………………………………………….. Antalya-Kaş
Bayındır…………………………………………. Aydın-Nazilli
Ovabayındır…………………………………….. Balıkesir-Merkez
Bayındır…………………………………………. Bolu-Göynük
Bayındır………………………………………… Burdur-Merkez
Bayırköy(Bayındır)…………………………….. Burdur-Gölhisar-Çavdır
Bayındır…………………………………………. Burdur-Yeşilova
Bayındır(KokarcaMamure)……………………. Bursa-İznik
Bayındır…………………………………………. Bursa-Orhaneli-Büyükorhan
Bayındır…………………………………………. Çankırı(Merkez)
Bayındır…………………………………………. Çankırı-Çerkeş
Bayındır…………………………………………. Çankırı-Eskipazar
Derebayındır……………………………………. Çankırı-Orta
Ortabayındır(Yenicebayındır)………………… ” - ”
Tutmaçbayındır………………………………… ” - ”
Bayındır………………………………………… Çorum-Mecitözü
Bayındır(Arapkent)……………………………. Diyarbakır-Bismil-Tepe
Bayındır………………………………………… Elazığ-Keban
Bayındır………………………………………… Erzurum-İspir-Pazaryolu
Bayındır………………………………………… Erzurum-Tekman-Gökoğlan
Aşağıbayındır………………………………….. Gaziantep-Nizip
Yukarıbayındır………………………………… Gaziantep-Nizip
Bayındır………………………………………… Giresun-Bulancak-Kovancık
Bayındır………………………………………… Gümüşhane-Yağmurdere
Bayındır………………………………………… İçel-Silifke
Bayındır………………………………………… İzmir
Bayındır………………………………………… Kastamonu-Kuzyaka
Bayındır………………………………………. Kırşehir-Kaman
Bayındır………………………………………. Konya-Beyşehir
Bayındır………………………………………. Samsun-Kavak
Bayındır (Melüller)………………………….. Sivas-Kangal-Kavak
14 -PEÇENEK:
Peçenek……………………………………….. Adana-Bahçe-Haruniye
Peçenek……………………………………….. Ankara-Altındağ
Peçenek……………………………………….. Ankara-Çamlıdere
Peçenek( Bala)……………………………….. Ankara-Çubuk-Sirgeli
Peçene…………………………………………. Eskişehir-Çifteler
Biçer (Peçene)………………………………… Konya
Peçenek(Mirkefşin)…………………………… Mardin-İdil
15- ÇAVULDUR (ÇAVUNDUR ):
Çavuldur (Çavundur)………………………… Amasya-Merzifon
Aşağıçavundur………………………………… Ankara-Çubuk
Yukarıçavundur………………………………. Ankara-Çubuk
Turunçova (Çavdır)…………………………… Antalya-Finike
Çavdır…………………………………………. Anatlya-Kaş-Kalkan
Çavdır…………………………………………. Aydın-Bozdoğan
Çavdır…………………………………………. Burdur-Gölhisar
Çavundur……………………………………… Çankırı-Kurşunlu-Atkaracalar
Çavundur (Licek/Lico)……………………….. Diyarbakır-Lice-Kayacık
Çavundur……………………………………… Isparta-Şarkikaraağaç
Çavundur……………………………………… Kastamonu(Merkez)
Çavundur……………………………………… Kastamonu(Merkez)
Çavundur……………………………………… Kastamonu-Kuzyaka
Çavdır…………………………………………. Manisa-Soma
Çavdır…………………………………………. Muğla-Ula-Kavaklıdere
16- ÇEPNİ (ÇETMİ):
Çepni…………………………………………… Afyon-Sandıklı-Hocalar
Çetmi…………………………………………… Amasya-Gümüşhacıköy
Çepnişabanlı…………………………………… Şereflikoçhisar-Ağaçören
Çepni…………………………………………… Balıkesir-Bandırma-Edincik
Yeniçepni(Çerkezcetni)……………………….. Bilecik-Bozüyük
Yürükcetmi(Yürükcetni)……………………… Bilecik-Bozüyük
Çepni…………………………………………… Bolu-Merkez
Çepni…………………………………………… Bolu-Mudurnu
Çepni…………………………………………… Bursa-Mudanya
Küçükçetmi……………………………………. Çanakkale-Küçükkuyu-Ayvacık
Yeşilyurt(Büyükçetmi)………………………… Çanakkale-Ayvacık-Küçükkuyu
Çetmi…………………………………………… Çanakkale-Ezine
Çetmi…………………………………………… Çorum-İskilip
Göletçetmi……………………………………… Çorum-Kargı
Çepni……………………………………………. Giresun-Espiye
Çayırlı(Çetmi)………………………………….. İzmir-Tire
Çepni…………………………………………… Kastamonu-Çatalzeytin
Çetmi…………………………………………… Kastamonu-Taşköprü
Çepni…………………………………………… Kastamonu-Kengiri-Tosya
Çepni…………………………………………… Kırşehir-Merkez-Çiçekdağı
Çetmi…………………………………………… Konya-Beyşehir-Üzümlü
Çetme………………………………………….. Konya-Doğanhisar
Çetmi…………………………………………… Konya-Hadim-Taşkent
Çepniharmandalı(Yobazharmandalı)………… Manisa-Saruhanlı
Çepnimuradiye………………………………… Manisa-Saruhanlı
Çepnibektaş……………………………………. Manisa-Turgutlu
Çepnidere………………………………………. Manisa-Turgutlu
Çepni…………………………………………… Samsun-Alaçam
Çitme…………………………………………… Sivas-Divriği-Gedikpaşa
Çepni…………………………………………… Sivas-Gemerek
Dereçepni(Kötüçepni)………………………… Yozgat-Boğazlıyan
Yazıçepni………………………………………. Yozgat-Boğazlıyan
17- SALUR:
Salur……………………………………………. Antalya-Elmalı
Salur……………………………………………. Antalya-Kumluca
Salur……………………………………………. Antalya-Manavgat
Salur……………………………………………. Bolu-Gerede
Salur……………………………………………. Çankırı-Orta
Salur……………………………………………. Çorum-Seydim
Salur……………………………………………. ErzincanRefahiye-Akarsu
Salur……………………………………………. Isparta-Şarkikaraağaç
Salur……………………………………………. Kayseri-Güneşli
Salur…………………………………………….. Karaman
Salur…………………………………………….. Konya-Karapınar
Salur…………………………………………….. Manisa-Gördes
Salurçiftliği……………………………………… ” - ”
Salur…………………………………………….. Samsun-Ladik
Salur……………………………………………. Tokat-Artova
Salur……………………………………………. Tokat-Zile-Boztepe
Salur……………………………………………. Yozgat-Sorgun
18- EYMÜR (EYMİR):
Eskieğmir……………………………………… Afyon-İhsaniye
Eymir…………………………………………… Amasya-Merzifon-Alıcık
Kıreymir………………………………………. Amasya-Merzifon-Sarıbuğday
Eymir(Eğmir)…………………………………. Amasya-Suluova
İymir(Eymür-iğmir)………………………….. Ankara-Yenimahalle-Kazan
Aşağıemirler…………………………………… Ankara-Çubuk
İmirli…………………………………………… Ankara-Delice
İğmir…………………………………………… Ankara-kızılcahamam-Pazar
Eymir………………………………………….. Nallıhan
Eymir(Eğmir)…………………………………. Antalya-Elmalı
Dağeymiri(dağemiri)………………………….. Aydın-Merkez
Ovaeymiri(Ovaemiri)…………………………. Aydın-Merkez
Eymir…………………………………………… Aydın-Karacasu
Eğmir…………………………………………… Balıkesir-Havran
Eymir(Eymur-Eymür)………………………… Bolu-Gerede
Eymir…………………………………………… Bursa-İnegöl
Eymir…………………………………………… Çorum-Merkez
Eğmir…………………………………………… Giresun-Aluçra-Çamoluk
Eymür………………………………………….. Giresun-Tirebolu
Eymür………………………………………….. Gümüşhane-Bayburt-Demirözü
Eymür………………………………………….. Gümüşhane-Kelkit
Yakaemir(Yakaeymür)……………………….. Isparta-Şarkikaraağaç
Eymir…………………………………………… Kastamonu(Merkez)
Eymir(Eğmir)………………………………….. Kütahya-Altıntaş
Eymir…………………………………………… Malatya-Arapkir
Eymir…………………………………………… Malatya-Arguvan
Eymirli(Tibyat)………………………………… Mardin-Kızıltepe
Eymür………………………………………….. Ordu-Ulubey
Eymir…………………………………………… Samsun-Havza
Eymir…………………………………………… Sinop-Gerze
Eymir…………………………………………… Sivas-Hafik
Eymir…………………………………………… Sivas-Kangal-Kavak
Eymir…………………………………………… Sivas-Zara
Eymür………………………………………….. Tokat-Reşadiye
Eymir…………………………………………… Yozgat-Sorgun
19- ALA-YUNDLU:
Alayund…………………………………………. Kütahya-Merkez
Alayunt(Arbay)…………………………………. Mardin-Midyat-Dargeçit(Kerburan)
20- YÜREĞİR:
Yüreğil…………………………………………… Afyon-Dazkırı
Yüreğil…………………………………………… Afyon-Emirdağ
Üreğil……………………………………………. Ankara-Beypazarı-Uruş
Yüreğil………………………………………….. Ankara(semt adı)
Yüreğil (Menderesboğazı)……………………… Balıkesir-Sındırgı
Yeniyüreğil……………………………………… Bilecik-Bozüyük-Dodurga
Yüreğil………………………………………….. Burdur-Bucak-Kızılkaya
Yeşilköy(Yüreğil……………………………….. Burdur-Tefenni
Üreğil……………………………………………. Bursa-Orhangazi
Yüreğil(Yüreyil)………………………………… Denizli-Acıpayam
Dilek(Öregel)…………………………………… Giresun-Şebinkarahisar
Karademir……………………………………… Giresun-Tirebolu
Yüreğil………………………………………….. Kayseri-Güneşli
Eskiyüreğil(Atikyüreğil)………………………. Kütahya-Köpüören
Oluklu(İregül) ……………………………… Ordu-Fatsa
Öreğil(Üreğil)………………………………….. Sivas-Hafik
Büyükyüreğil…………………………………… Sivas-Şarkışla
Küçükyüreğil…………………………………… Sivas-Şarkışla
21- İĞDİR:
İğdir(Iğdır)……………………………………… Ankara-Kızılcahamam-Pazar
Kumlucayazırı(İydiryazırı)……………………. Antalya-Kumluca
Iğdır……………………………………………… Bolu-Düzce-Gümüşova
İğdir……………………………………………… Burdur-Yeşilova
İğdir……………………………………………… Bursa-Gürsu
İğdir(Iğdır)……………………………………… Çankırı-Kurşunlu
İğdir(Iğdır)……………………………………… Çankırı-Yapraklı
İğdir…………………………………………….. Denizli-Çivril
İğdir( Iğdır)……………………………………. Eskişehir-Sarıcakaya
İğdir……………………………………………. Gümüşhane-Bayburt-Naden
İğdir ( Cerit )………………………………….. İçel-Merkez
Iğdır…………………………………………… Iğdır( il)
İğdir ( Iğdır)…………………………………… Kars-Selim
Nefsiiğdir (İğdir)……………………………… Kastamonu-Araç-İğdir
İğdir……………………………………………. Kastamonu-Araç
İğdirkışla………………………………………. Kastamonu-Araç
İğdir……………………………………………. Kastamonu-Küre
İğdir(Iğdır)…………………………………….. Malatya-Hekimhan
İğdir……………………………………………. Samsun-Bafra-Kolay
İğdir……………………………………………. Sivas-Zara-Beypınarı
İğdir……………………………………………. Tokat-Artova
İğdir……………………………………………. Tokat-Zile
Başiğdir………………………………………… Zonguldak-Ereğli (Eflani)
22- BÜĞDÜZ:
Büğdüz…………………………………………… Ankara-Çubuk-Akyurt
Büğdüz…………………………………………… Burdur-Merkez
Büğdüz…………………………………………… Çankırı-Orta
Büğdüz…………………………………………… Çorum-Merkez
Büğdüz…………………………………………… Eskişehir-Alpu
Büğdüz(Büydüz)………………………………… Gaziantep-Oğuzeli
Büğdüz(Büğüz)………………………………….. Kırşehir-Kaman
23- YIVA ( YUVA ):
Yuvaköy………………………………………….. Amasya-Ezine
Yuva……………………………………………… Ankara-Yenimahalle
Yuva…………………………………
Oğuz’ların sırası ile 24 boyuna ve manaları ile inançlarından dolayı ongunlarına değindikten sonra, 24 sayısı Oğuz Türk’lerinde yine inançlarına bağlı olarak oldukca sık kullanılan bir sayı olduğunu belirtmektede yarar vardır. Bazı tarihci ve araştırmacıların tesbitlerine göre ; Osmanlı ordu teşkilatında, Rumeli ve Diyarbekir eyâletleri 24 er sancaktı. Otlukbeli savaşında 24 sancak beyi vardı. Meşhur Türk seyahlarından Evliya Çelebiye göre, Kütahya san cağı 24 kadılık idi. Rumelinde devlet hizmetinde bulunan Yörük’ ler 24 kişiden müştekil guruplara ayrılmışlardır.
Diğer taraftan Oğuz boylarından Yörüklerden birinin koyun sayısı 24 den az olursa onlar yoksul sayılır. Merv bölğesinde yaşayan Teke adlı meşhur Türkmen oymağı seyahların anlatımına göre 24 oymağa ayrılmıştır. Türk’- lerin 24 sayısına verdiği önemle ilğili daha çok örnekler vardır. Bütün Türk boylarında olduğu gibi Oğuz’ ların 24 boylarından Avşar ve Türkmen boylarındada herkesin en az yedi ceddini sayması gerekiyor. Bu bir adet ve vaz geçilmez bir gelenek olarak sürüyor.
İşte Oğuznamenin Seyit Lukman rivayetinde Oğuz’ların ceddi şu sıralama ile sayılır.
1 - Toğrul beğ - Tugrul Bey 2 - Mikail 3 - Selçuk 4 - Dukak 5 - Ertoğrul - Ertugrul Bey 6 - Lukman
7 - Toksurmuş 8 - İlci beg ( Elçi Bey )
Oğuznamedeki sıralamada üçüncü olarak adı geçen Selçuk’un ceddinin yani Anadolu Selçuklu’ları ile Oğuzlarını soyunun Türk, Türkmen çadırlarının direği ve direğini yontan usta anlamında (Kerakü) adı verilir. Mahmut Kaşga- ri’de aynı savı doğrular. Selçuk’un asıl ceddinin asil olmayıp, bir kiregeçi, sanatkar idi demekle bu nesli avamdan (Fakirlerden ) birinin nesli olarak gösterilir. Selçuk’ un babası Kerakücü Hoca gördüğü bir rüyada kendi neslin- den büyük adamlar zuhur edeceğini söyler. Sonra gördüğü rüyası gerçekleşir. 921 yılında Arap elçileri Kerakücü Hocanın oğullarına islamiyeti kabul etmeleri için elçiler gönderip şaman inancından vazgeçerek islamiyeti kabul etmeleri için zorlar ve baskı yaparlar ; fakat çeşitli nedenler göstererek ancak 100 yıl sonra Oğuzlar birazda mecbur kalarak İslâmiyeti kabul ederler.
Bunlardan Maada, Sırderya, Talas ve Çu Havzalarında Karkuk ve Kalaçlarla beraber Türkmen ve Avşar olan Oğuz oymakları kalabalık bir kütle olarak yaşamaktaydılar. Çu havzasında yaşayan bir Türkmen Padişahı için Malik al- turkman ve şarkta Tokuz Oğuzlara komşu olarak yaşayan Oğuzlar ülkesi için El - Biruni Türkmen ülkesi (ard al- Turkmaniye) olarak bildirir . Selçukluların mensup oldukları, Hazar Türkmenleri yani Aral ile Hazar Denizi arasında yaşayanlar ile bundan başka, Çağanyan, Horezm, Kerki arasında Amuderye boyunda, Horezm ile Gürgah arasın- daki Helmend havzasında yaşayan Cenüp Türkmen’leridir.
Oğuz’lardan bir kolun Maveraünnehir denilen bölgede yaşadığı yıllarda Sırderya, Talas ve Çu bölğelerindeki yine Oğuz boylarından olan Selçuk- lu Türkmen’leri ile araları açıldı. Çünkü onlar Selçukluları hiç dost olarak görüp, onlara hiç bir zaman güven duymadılar. Bu neden ile onları o bölgelerden sürmek istediler. 999 yıllarında bölge Türkmen ve Selçuk’lular arasında cereyan eden maceralara sahne oldu. Birbirleri ile çekişmelerinin sonucunda zayıf düştüler ve bölge Gaznelilerin hakimiyetine geçti. Eski huzuru ve serbestliğini yitiren, bir arada yaşayamıya- caklarını anlayan bu Türkmenlerden bir gurup Gazneli Mahmud’un izni ile Horasan’a , Ferave ( şimdiki adı Kızıl Avrat ) ve Balhan’a ( şimdiki Krasnovodsk hududunda ) geçerek yerleştiler.
Sırderya havzasından, ihtimal Aral gölünün garbinden Mangışlak üzerinden geçerek gelen Balkhan Türkmen’leri ve sonralarında ‘ Irak Türkmenleri’ adı verildi. Bunlar Balkhan üst olmak üzere sık sık İran içlerine akınlar yapar- ken Selçuk oğulları ile Türkmen olan Avşar Beylerinden Şah Melik ( Melik Şah ) arasındada şiddetli çarpışmalar oldu. 1034 yılında Amuderyanın Gavhore mıntıkasındaki bu muharebede Selçuklu oğulları 7 - 8 bin kadar kayıp vererek bir daha geri dönmeyecek şekilde oradan kaçmak mecburiyetinde kaldı. Kurtulanlardan 700 kişilik bir grup ile Toğrul, Davud Bey ( Çağrı bey ) eğersiz atları ve perişan bir durumda Amuderyayı geçerek Rabat- i Nemek’e iltica ettiler. Daha sonra Horezm sahasından ayrılıp Irak’a Türkmen’lerin yanına gelip birleşerek iyi ilişkiler içine girdiler. Amuderya’nın doğusundaki kalan soydaşlarınıda zaman zaman celbederek (teşvik ederek) nüfuslarını 10.000 e çıkartırlar.
Yerli Türkmen’lerin 4.000 sayısıda buna eklenince 14.000 kadar bir nüfus sayısına ulaştı. Oğuz ve Karluk Türkleri bu bölgede az bir adet teşkil ettikleri halde; Horasan, İran, Azerbaycan ve Irak’ta çok büyük roller oynamışlardı. Daha sonra bunlardan 2.000 hane kadarı Isfahan’ı yağma edip, oradan Azerbaycan’a geçerek başkalarının idaresi altına girerken, diğer kalan Avşar adı verilen Türkmen boylarından bir kısmı çoğalıp genişleyerek, Haleb, Dulkadır- lı, Suriye, Boz-ok , Üçok ve Üsküdar Türkmenleri gibi adlar altında Haleb, Afşin, Maraş, Elbistan, Antep, Antakya, İskenderun bölgelerinde (cevval ve seyyar ) yarı yerleşik ve konar göçer bir yaşam sürdürmeye başladılar. Diğer taraftan Selçuklu Arslan Yabgu 1025 yılında esirken kendi ya-şadıkları yer olan Amuderya ve Sırderya arasındaki Oğuz’lardan 100.000 kadar asker çıkarta bilecegini söylemiştir. Bu ister istemez orada yaşayan Oğuz’ların en az yarım milyon bir nüfusa sahip olduklarını göstermektedir. Fakat bu sayı bazı nedenlerden dolayı son zamanlarda azaldı. Bu nedenlerden birincisi Tugrul Beyin Türk sınırlarını genişleterek yayılma amacı ile başlattıgı akınlarda, işğal edilen şehirleri; başta talana ve yağmaya müsade etmemesidir
Diğer ikinci neden ise, Tuğrul Beyin boylara sormadan Bağdat’daki Arap Halifes i ile iyi ilişkiler başlatıp, sünni mezhebini benimsemesidir. Bütün Arap ülkelerini fehtetmesinden korktuğu Tuğrul Beye, elçiler gönderip, zaptet- tiğin topraklar senin için yeterlidir. Emirlerime ait topraklara dokunma ve zapttetiğin topraklar içinde selefleriniz gibi verğileri bize gönderiniz, sözlerine karşı Tuğrul beyin, “ benim askerlerim pek çoktur ve bu memleketler onlara kâfi gelmemektedir. „ derken 1055 yılında Bağdat'ta bulunduğu sırada meydana gelen bir olay üzerine “ Halife’ye hürmetim olmasa idi, bütün Bağdat - ı kılıçtan geçirebilirdim „ demektedir. ( Ebu’-l Ferec, Tarih, c.I syf. 302 ) Tuğrul Bey bu hereketi ile şii ve Alevî inancından olan Oğuz’ların Türkmen ve Avşar boyları , Yörükler ile çok sayıda insan bu duruma isyan ederek; ordudan ayrılıp çeşitli bölğelere göç ettiler.
1063 yılında Tuğrul Bey’in ölümü ile yerine halef bıraktığı Çağrı Beyin oğlu Alp Arslan 1064 yılında bu bölgelere akın başlatıp bölğeyi kontrol altına almasıyle bu yeni Türk ülkesinde yerleşme imkanları dahada artmıştır. Fakat diğer bir yönden üzerlerinde baskı olarak gördükleri Selçuklu’ lardan kurtulmak kendi istedikleri gibi bir yaşam sergilemek için kendileride aynı ırk ve soydan oldukları halde o bölgelerde yaşayan Kürtler ile işbirliği yaparak bölgede sonu gelmeyen yağmalara başlamakla kalmamış , Selçuklulara karşıda isyan etmişlerdi. Hatta bunlar- dan bir kısmı 1071 yılındaki Selçuklu Sultanı Alp Arslan’ın Bizans imparatoru Roman Diyojen ile yaptığı Malazgirt savaşında, Selçuklulara isyan edip, Bizans’lıların yanında yer almışlar. Fakat yenilğiye uğramaları üzerine kaçan Bizans ordusu ile Istanbul’a sonra orada aradıklarını bulamayınca 1072 yılında Suriye tarafına geri geçtiler. Hal- bu- ki Bizans ordusunda daha önceden bulunan Oğuz ve Peçenek asılı Türk askerler 1071 yılındaki Malazgirt savaşında kendi ırkından ve soydaşına karşı savaşdan birgün önce Türk ordusunun saflarında yani Alp Arslan’ın Selçuklu orduları yanında yer aldı. (Ord. Prof. Dr. A.Zeki velidi Togan’ın Umumi Türk tarihine giriş adlı kitabından s.192 )
Alp Arslan’ın Anadolu' yu zapt etmesinden sonra ilk defa derli toplu olarak yerleşip yaşamaya başladılar. Etnik ihtibarı ile bunların en büyük kısmı Oğuzla r’dır. Kıtanın şimalinde bütünü 24 olan Oğuz boylarından olan « Bozok » (Yozgat )cenubunda « Üç ok » boyları yaşamaktaydılar. Diğer taraftan Türkmenistan, Azerbaycan ve Horasan’da kalıp yaşamakta olan geniş toprakların ve bol sürülerin sahibi göçer Türkmen aşiretleri bir süre Kafkas’larda yaşadılar. (Bugün Avşar ve Türkmen’lerden her kimden sorulursa sorulsun hemen hemen hepsi de atalarının Horasan’dan geldiklerini söylerler. ) Fakat Orta Asya’da yaşayan Türk boyları arasında idare etme, yönetme gibi kişisel çıkar hesaplarından dolayı canından bıkan halk, batıya doğru göçmeye başladı. Kıtlık ve kuraklıktan dolayı birinci evredeki büyük bir göçten sonra, Orta Asya’da kalan azınlıktan istifade eden Mogol’lar ilk olarak bölğede hüküm süren Türk beyleri ve oymaklarını dağıtıp batıya doğru yayılmaya başladılar. Önüne gelen her şeyi yakıp yıktılar. Tabi o bölğelerde yaşayan Oğuz boyları en çok zarar görenlerdendi. 1071 yılında Anadolu’ ya Türk’lerin girmesi ve Selçuklu devletini kurmasıyla devletleşerek bütünleşen Türk sınırlarına kadar gelip dayandılar. Acıma- sız olan Mogolların önünden kaçanlar kurtulmaktaydı. İşte o zaman Kafkas’larda kalarak yaşamlarını sürdürmek- te olan bilhassa Horasan bölgesindeki bu göçer Türkmen ve Avşar aşireti ikinci vatanlarındanda diğerleri gibi çareyi kaçmakta buldular.
İkinci evredede 13. yüzyılda Horasan’dan göçe dahil olan bu Türkmen’ler, önce bugünkü Suriye toprakları içinde kalan Haleb bölğesindeki Bucak denilen Tell -Şammar ve Tell- Zivan çevresinde daha sonra Anadolu’da yeni baş- layan ve nedeni toprağa dayalı toplumsal olaylardan dolayı, bugün Maraş bölgesi ve Süriye toprakları içinde bulunan Halep bölgesine göçüp kendilerinden daha önce gelip yerleşmiş olan Türkmen aşiretleriyle birleşip yaşa- maya başladılar. Göçer olan bu Türkmen’ler göçüp gelirken, ( deyim yerindeyse kaçıp gelirken ) koyun sürüleri, develeri ve atlarından başka bir şeyleri yoktu. Hayvanları doyura bilmek için yaz mevsimi yayla ve otlaklarda kış mevsiminde ise düze inerek çadırlarda yaşamaktaydılar. Fakat Kafkas’lardan gelen ve her yıl sayıları artan insan göçünden dolayı Anadoluda toprak düzenide bozulmaya başladı; diğer taraftan Türkler arasında yıllarca sürüp gelen kendi aralarındaki iktidar kavğası sıkca yaşanmaya başladı. Her seferinde kanlı biten ve yüzlercesinin ölü- müne sebeb olup, düşmanları karşısında küçülerek zamanla büyük yenilğiler alan Türk Beğleri , başa geçip idare etmek gibi nedenlere dayalı olarak baba, kardeş göz kırpmadan öldürmeye devam etmekteydiler. Ana- dolunun diğer bölgelerinde olduğu gibi bu bölgelelerdede sıkca beylikler arasında yönetim değişikliği yaşan- maktaydı.
Mısır Memlük Sultanı’nın idaresi altında uzun zaman kalan bizim Dulkadırlı Türkmen aşireti daha sonra uzun yıllar, Dulkadıroğulları’ nın idaresi altında kaldıktan sonra, Yavuz Sultan Selim’in 1515 yılında bu beyliğe son verilmesi ile Osmanlı devletinin idaresi altında yaşamaya mecbur edilmişlerdi. Bu tarihten sonra fakirleşip, ekonomik yönden zayıflayan halkın üzerine Osmanlı’ nın bir de siyasi ( inaçlardan kaynaklanan ) baskı oluşturulmaya kalkışması bölğede istenmeyen bazı olayların yaşanmasına neden olmuş idari yönden yabancılaşmış olan Osmanlı sarayı ile tabanı oluşturan halkın arası açılmıştı.
Türk ve Türkmen sözlerinden hoşnutsuz olan Osmanlı saray yönetimi, farklı olan inanç ve mezhep farklılıklarını gözetmeksizin, Selçuklu Sultanı Tuğrul Bey gibi tek taraflı olarak devletin sünni mezhebini tanıması ve diğer mezheplerden olan halka karşı kırım yapması, savaş ganimetlerini kendi başlarına sarayda ecnebilerle paylaşıp tüketerek, buda yetmiyormuş gibi halktan ağır verğiler toplamaya başlamasına karşı Anadolu’ nun her tarafında halk ayaklanmalarının başlamasına neden olmaktaydı.
İşte bu ayaklanmaların sık olarak olduğu bölgelerden biri- side güneyde Maraş, Halep ve çevresidir. Şam’da Şambay adı Türkmen’ lerinden birisinin ortaya çıkıp ben Şah İsmail’ im (II. ) diyerek Anadolu’ya kadar uzanan ayaklanmanın başladığı bu topraklarda Kütahya’dan başlayıp Toros’ lardan Halep’e kadar uzanan bu bölgede yaşayan Varsak , Avşar Türkmen’ler gibi, Karaca oğlan ve Dadaloğlu gibi ünlü halk ozanları yetiştiren Bucak Avşar’ları ve Barak Türkmen aşiretleri ile aynı soydan ve kan- dan olup, farklı bir milletten yahut soydanmış gibi görüp bilinen yörük’lerde yaşamaktaydı. Aşiret anlaşıldığı gibi bir çok sülâle ve soyu bünyesinde barındıran bir toplu insan birliginin adıdır.
Maraş , Antep - Ayıntap (Gaziantep) ve Amik ovası ile Halep Ham ovasında 1620 li yıllara kadar yaşamış olan bu aşiret ne yazık ki Anadolu’ daki geliş- melerden olumsuz yönde etkilenmiştir. Osmanlı devletinin oradaki diğer yerli Osmanlı yanlısı aşiretleri kışkırtma- sı ile aralarında çatışma çıkmış, Osmanlı destekli bu çatışmalar karşısında Barak’lar, Varsak ve Bucak Avşar’ları çareyi oralardan kaçmakta bulmuşlar.
1297 yılından sonra Selçuklular’ın sonu gelip Osmanlı Devletinin kurulması ile birlikte en büyük Türkmen oymak- larından olan ve içerisinde diğer oymaklardan kopmuş obalarında üzerinde yaşadıkları Dulkadıroğullarının idaresi altında olan yöreler XV. yy. ilk yarısında bilhassa Osmanlı Padişahı Yavuz Selim zamanında saldırırıya uğramış ve bu saldırılarda halk büyük zarar görmüştür. Daha sonra yerine geçen oğlu Kanuni Sultan Süleyman zamanında ise Maraş, Ayıntap ve çevresindeki Dulkadıroğullarının varlığına ve idaresine 1515 yılında Ferhat Paşa komutasın- daki Osmanlı ordusu tarafından son verildi; fakat Kanuni yönetiminin katı tutumu yüzünden ayaklanmalar tekrar başladı ve başta Maraş olmak üzere Osmanlı ordusunun ecnebi komutanları ve askerleri tarafından her taraf yakılıp yıkıldı.
16. y yılın yarısında ülkenin güneydoğusunda arkası bitip tükenmek bilmeyen olaylar nedeniyle bölgeden kaçan Türkmen’ler, üçer beşer çadırlar halinde Anadolu’nun içlerine doğru yol alırken Elbistan’ın Bucak denilen bölge gesinde yaşamakta olup ; baskılara dayanamayarak kaçmak zorunda kalan Avşar’larda (Bucak avşarları) göçe katıldılar.
( Bu göç ve kaçışları daha sonra bir Avşar olan Halk ozanı Dadaloğlu 19. yüz yılda ora- da Osman’lının yaptığı kıyım ve katliamlara karşı tepki gösterip isyan eder. )
Kalktı, göç eyledi Avşar elleri
Ağır ağır giden eller bizimdir
Arap atlar yakın eyler ırağı
Yüce dağlar aşan yollar bizimdir.
Belimizde kılıcımız kirmanî (*) * (Kirmanda yapılan eğri bir kılıç)
Taşı deler mızrağımın temreni (*) * (temren: mızrak ucundaki sivri demir)
Hakkımızda devlet vermiş fermanı
Ferman padişahın, dağlar bizimdir.
DADALOĞLU’m yarın kavga kurulur
Öter tüfek, davlumbazlar vurulur (*) * (Davlumbaz : cenk davulu)
Nice koç yiğitler yere serilir
Ölen ölür, kalan sağlar bizimdir.
Ferman Padişahın, dağlar bizimdir - Ölen ölür, kalan sağlar bizimdir dörtlüklerinde Dadaloğlu bir isyan ve haykırışı açık ve net bir şekilde dile getirir.
Anadolunun içlerine doğru yola çıkan aşiret kendi içlerindeki tacir ve develeri ile Karadeniz Suriye, Halep, Maraş arasında yük taşımacılığı yapmış olan kişilerin yol bilğilerinden faydalanmışlardır.
Göçe katılan aşiretten bir kısmı, Maraş - Gürün- Sivas üzeri Oğuzların aynı boylarından olup; bugün Yozgat olarak bilinen Bozok’a ve Çorum (Çorum ’un genellikle Alaca kazası ve köylerine yerleşmişlerdir.), Amasya ve Tokat’ a gidip yerleşirken, diğer aşiret mensublarıda ( bunlar Burunören köyün de yaşayan insanların atalarıdır ) Halep (Hamovasından
) Antep (Düztepe’ den) ve Maraş üzerinden Göksun - Pınarbaşı (Aziziye) Bünyan (Hamidiye) güzer- ğahını kullanarak yola devam etmişler. Fakat; iç kesimlere doğru ilerlerken, aşiretten bazı aileler beğendikleri ve hoşlarına gittiği yerlerde kalıp yerleşmişler. Kayseri’ye bağlı İncesu, Yeşilhisar kazalara bağlı bazı köylerde, Niğde ve Nevşehir’e bağlı olan köylere yerleşenlerde bu koldan olanlardır. Maraş ve çevresinden kopan bu aşiretin diğer fertleri koyun sürüleri ve develeri ile beraber çok yerlerde konaklayıp, kışlamışlar. Bu üçüncü uzun göçleri nihayet o zamanlar Yeni - il sınırları içerisinde ve Sivas sancagı (Livası ) sınırları içinde kalan kazası Aziziye’ye (Pınarba- şı ) bağlı olan ve bugünkü Sarıoğlan kazasına bağlı; Burunören, Karpınar, İğdeli, Yerlikuyu, Körkuyu gibi köylere dağılarak yerleşmişlerdir. Kader birliği yapmış bu aşiret temelde hep birbiriyle akraba olup, yerleştikten sonra- da, kendi aralarında kız alıp vermek süretiyle bağlarını kopartmamışlar.
Burunören ve bizim bugün aşiret dediğimiz yakın köylerin kurucuları Haleb’e yakın Raka şehri yakınlarındaki Tell - Şamar ve Tell - Zivan bölğeleri arasındaki Bucak dedikleri yerde yaşamaktaydılar. Aşırı sıcak ve baskılardan dola- yı o bölğeyi terk edip Elbistan’da mekan tutmuşlar ve oradada Bucak denilen bir yerleşim yeri oluşturmuşlardı. O nedenle de o bölğede yaşayan bu Avşar’lara Bucak Avşar’ı veya Bucak Avşarları denilmekteydi. Yaşantı ve geç- mişleri ile birbirinden ayrı olmayan diğer Avşar’ların kısa özgeçmişi, göçleri ve göç nedenlerine değindikten son- ra, benim burada deginmek istediğim asıl konu ise; Burunören köyü hakkında sizlere aydınlatıcı bazı bilğiler ver- mektir.
Bu nedenle Anadolu’da gelişen siyasi ve toplumsal olaylar ve Türkmen lerle ilişkilerini içeren kısa bilğileri ayreten sunmakta yarar gördüm. Bence kitabın Anadolu’da gelişen toplumsal olaylar ve sonuçları (Osmanlı’lar ve Türk- men’ler ) ile ilğili bölümünü öncelikle okumakta yarar var.Çünkü geçmiş tarihimizi tam öğrenir bugün kü yerimizle, yaşantımızla ve gelişen olaylarla kıyaslama yaptığımızda, açıklamaktan kaçınılmış bazı taraflarımızı ortaya çıkartıp kendimizi ve geçmişimizi daha iyi öğrenmiş oluruz. Osmanlı devletinin Türk olmayan yönetim kadrosu- nun, adındanda anlaşıldığı gibi, halis Türk olup ,dil, kültür ve geleneklerinden taviz vermeyen Oğuz Türkler’rinden olan diğer Türkmen boylarında olduğu gibi bizim Bucak Avşar’ı aşiretinide suçlu olarak ilân ettiği ve yapılan bu uygulamanın yanlış ve haksız olduğunu söylemek yerine, kapatmaya çalışmak bence yersizdir. Burunören köyü ve çevresindeki köylerde yaşayan bu aşirete mensup yaşlı insanlardan soruyorum. Hiç kimse gerçekleri söyle- mekten yana değil. Hepside aynı ağızdan sanki birbirleriyle anlaşmışlar gibi aynı hikâyeleri tekrarlayıp, göçlerinin asıl nedenini “Kuğu „ adındaki bir kıza bağlamaktadırlar. Anlatımlara göre Kuğu kız olayı şöyle gelişir ;
“Halep ve çevresinde yaşayan Türkmen aşiretlerinden bir ağanın veya Türkmen beyinin Kuğu adında güzel bir kızı varmış. Bu kız ile evlenmek isteyen o kadar çok genç varmışki, bunlardan biriside bugün aşiret dediğimiz, Avşar Türkmenlerinden bir gençmiş. Kuğu adındaki bu kız ile evlenmek isteyen gençler arasında kavga çıkmış. İster istemez kavgaya sülâleler ve aşirette katılmış.Bunun üzerine aşiretler arasında silahlı çatışma çıkmış. Çatışmada bir kaç kişi vurularak öldürülmesi ile olaylar büyümüş ve Buçak Avşar’ları (aşireti) çareyi Halep’ten başka yerlere göçmekte bulmuş. Yola çıkan aşiret, Karahıdırlı’ya kadar gelmiş ve geçici olarak orada konaklamış. Oradan ay- rıldıktan sonra kabile, kabile bu günkü yaşadıkları köylerine gelip yerleşmişler. „ Hemen hemen hepsininde anlat- tıkları budur. Her sülâlenin öz geçmişine ve tarihlerine değinirken, kendi anlatım ve ifadelerine yer vermeğe çalış- tığım bu kitapta diğer değerlendirmeleride okurlara ve bu aşiretin bugün kü mensuplarına sunmamak yerinde olmaz sanırım.
Aynı nedenleri göç nedeni olarak gösterdiklerine bakılırsa, bana göre hepsi aynı tarihlerde göçmüş oldukları apaçık belli olmakla beraber, Anadoluya göçlerinin yerli ve Osmanlı’dan ayaklanmalara karıştıkları kanısıyla kıyı- ma uğrayacaklarından korkmuş olmalarından dolayı, yıllardır söylene gelen böyle bir hikâyeyi uydurmuş olabilir- ler. Halbuki aıiretin o günkü yaşadıkları yıllarda ve o bölğelerde adı tarihlere geçen başka olaylar cereyan etmişti. Maraş ve çevresinde ayaklanma çıkmış Osmanlı devletinin Türkmen’ler üzerine gönderdiği paralı hırıstiyan frenk askerleri zaten çoğunu katletmişti..
Hiç bir ayaklanmaya katılmayan karınlarını bile doyuramayan aç ve fakir olan bu göçer Türkmen aşireti, Osmanlı Devletinin baskı yaptığını söyleme yerine, gittiğimiz yerlerde başımıza bir iş gelmesin diye; göçün sebebi olarak başka başka nedenler ortaya sürmüşler.
Bunlardan biriside yukarıda anlatı- lan Kuğu kızın hikâyesidir. Belki bu konuda o gün için haklı olabilirler. Ama ben atalarımızın geçmişlerini rivâyet ve duyumlara dayalıda olsa bu göç olayına çeşitli çephelerden bakıp ayrıntıları ile bilmemizde yarar olduğunu görüyorum.
Orda bir köy var uzakta...”
TRT, Balkanlardan, Kafkaslardan ve Orta Asya’dan Türkiye’ye uzak ve yakın geçmişte yaşanan göçleri, “Göç Hikayeleri” başlığıyla ekrana taşıyor.
Büyük hikâyelerin, büyük huzursuzlukların dünyanın dört bir yanına savurduğu sıradan insanların sıra dışı öykülerinin peşinde Edirne’den Kars’a uzanan bu uzun yolculuğun bu haftaki bölümünde; Niğde ilimizin Altay Köyünde yaşayan Altay Kazaklarının göç hikayesi anlatılıyor.
Uzaktan bakıldığında bütün köyler gibi bir köydür Niğde’nin Altay köyü... Zarif minaresiyle, ağaçlarıyla, bozkırda koyunları güden çobanıyla, tandırda ekmek pişiren kadınlarıyla, sahiplerinin çoktan terk edip büyük şehirlere gittiği yıkık evleriyle... Yolunuzun üzerinde olup içinden geçtiğiniz köylerden biri değildir. Orda, uzaklarda... Bozkıra düşen bir inci tanesi gibi durur. Vurup geçmek değil, durup bakmak gerekir görmek için... Tanışmak içinse Tanrı misafiri olup rastgele bir kapıyı tıklatmak... Genelde Tanrı misafirine sorulur nereden gelip nereye gittiği.... Ama Altay Köyü sakinleri öylesine uzaklardan, öylesine eski bir Türk yurdundan gelmişlerdir ki, yolcuya susmak düşer, ev sahibine anlatmak...
Kona göçe dünyanın en yüksek dağlarını aşarak Hindistan ve Pakistan’a, oradan da Türkiye’ye gelmiştir. Çadır nereye kurulmuşsa, orası yurt olmuştur Kazak Türkleri’ne. Kayseri’nin Develi, Manisa’nın Salihli, Aksaray’ın Sultanhanı ve Niğde’nin Altay Köyü böyledir... Kışın yaklaşık 130 olan nüfus, baharın gelip mevsimlik işçilerin dönmesiyle kalabalıklaşır. Yaz aylarında da akraba ziyaretleri ile şenlenir sokaklar ve evler... Büyük sofralarda dostluklar, kardeşlikler, akrabalıklar tazelenir. Mezarlar ziyaret edilir. Altay dağlarının, ata topraklarının hatıralarını saklayan Kazak çadırında kardeş ruhlar birbirine dokunur. Çok eskiden, yüksek yaylalarda yaşarken düğünlerin vazgeçilmez oyunları olan at yarışları ve güreşler, konuklara sunulan kımız, gelinlerin geleneksel ipekten kıyafetleri bugün artık olmasa da, birçok gelenek canlı bir şekilde yaşatılır.