Mustafa Kemal'in Bati Trakya Politikasi
18 Haziran 1919
Mustafa Kemal'in Amasya'dan, Edirne'deki Kolordu Komutani Cafer Tayyar'a, Anadolu Milli Mücadelesi ile birlikte çalismalarini istemesi.
"Anadolu ve Trakya'daki tüm cemiyetleri birlestirmek ve Anadolu ve Rumeli vilayetleri delegelerinden kuvvetli bir merkezi heyet teskil etmek kararlastirilmistir. Bu heyet Sivas'ta toplanacaktir. Istanbul'da iken Trakya Cemiyeti üyeleriyle görüsmüstüm. Simdi zamani geldi. Derhal teskilat yapsinlar ve buraya bir iki delege göndersinler. Bunlar gelinceye kadar beni vekil tayin etsinler."
23 Ekim 1919
Mustafa Kemal'in Bati Trakya Politikasi.
"Bati Trakya'nin siyasi gelecegi hakkinda yabancilarla yapilacak temaslarda uyanik davranilmalidir. Esas olarak, Osmanli Devleti'nin 1914'teki hududunda hiçbir sekilde degisiklik kabul etmemek ve Bati Trakya'nin kismen veya bütünüyle Osmanli devletine katilmasini söz konusu etmemek gereklidir. Bati Trakya'da bagimsiz bir Islam Hükümeti kurulmasi vaadi ile, Meriç dogusundaki bir kismin, örnegin Midye - Enez hattina kadar olan kismin dahi buna katilmasi teklifine aldanmak uygun degildir."
Nutuk, Belge 288
24- 25 Ekim 1919
Mustafa Kemal'in Bati Trakya Politikasi.
"Asil maksadimiz, memleketi parçalanmaktan kurtarmak ve istiklâlini saglamaktir. Ingiltere ve onunla isbirligi yapan Fransa bu gayemizin gerçeklesmesine engel olmaktadirlar. Bulgarlar da, bu devletlerden sikayetçidirler. Bu iki devletin himayesini gören Rumlara karsi girisecekleri hareketlerde basarili olmalarini isteriz. Bu bakimdan, Bulgarlarla iliski kurulmasi ve devam ettirilmesi uygundur."
Nutuk, Belge 289
11 Kasim 1919
Heyet-i Temsiliye Karari-Sivas
"Bati Trakya için oradaki dindaslarimizin Wilson prensiplerine dayanarak kendiliklerinden haklarini talep ve tarafimizdan icap eden yardim tarzinin en uygunu oldugu, Bati Trakya parçasinin yabanci sömürgesi olmaya katiyen razi olmamasi ve Meriç'in dogusu ile birlestirilerek bagimsiz bir hükümet tesisi ise Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin esaslarina aykiri oldugu gibi, bu sekil Edirne vilayetinin de kaybina sebep olacagindan, katiyen çekinilmesi."
11 Kasim 1919
Mustafa Kemal'in Bati Trakya Politikasi.
" En önemli mesele, bu topraklarda (Bati Trakya) ezici nüfus çogunlugunu olusturan Türklerin kesinlikle hiçbir yabanci idaresi ve himayesine yönelmemeleridir. Ilk adim olarak bagimsizlik veya muhtariyetlerini kazanmaya çalismalidirlar...(Bati Trakyalilar) ancak Wilson prensiplerini ileri sürerek ve milli birliklerine ve milli teskilatlarina dayanarak bagimsizliklarina ulasabilirler. Barisin imzasindan sonra ortaya çikacak duruma göre ana vatana katilma firsati göz önüne alinabilir."
Nutuk, Belge 296
"Trakya - Pasaeli Cemiyeti'nin siyasi programi, mütareke imzaladigi gün, hududumuz içinde kalmis olan Meriç'in dogusunu (Dogu Trakya), Türk vataninin ayrilmaz bir parçasi oldugunu kabul etmek ve bu anlayisla savunmak olmalidir."
Nutuk, Belge 296
11 Kasim 1919
Mustafa Kemal'in Bati Trakya Politikasi.
"Bati Trakya'nin tamamen Türklerin elinde bir bütün olarak kalmasi ve uygun zaman ve firsatta ana vatana katilmasi hepimizin tek gayesidir. Bu sebeple bu aziz parçanin hiçbir sebep ve bahane ile yabanci müstemlekesi olmaya razi olmamasi esastir... Müdafaai Hukuk Cemiyeti, mütareke zamanindaki hududu esas kabul etmis oldugundan, Meriç'in batisini resmi bir lisanla söyleyemez. Bu sebeple amacin gerçeklestirilmesi için en birinci çare, Bati Trakya'da ezici çogunlugu olusturan dindas ve irkdaslarimizin milli teskilatlarini gelistirip, Wilson prensiplerine dayanarak hukuklarini istemeleri ve elde etmeye çalismalaridir. Yabanci isgaline kesinlikle riza gösterilmemesi ana kosuldur."
Nutuk, Belge 294
13 Kasim 1919
Heyet-i Temsiliye Karari-Sivas
"Bati Trakya'nin kendi dahilinde meydana getirilerek mutlak birlik ve mükemmel teskilat ile emek nail olmasi"
08 Aralik 1919
Heyet-i Temsiliye Karari-Sivas
"Bati Trakya'nin Bulgarlara birakilan kisminda ihtilâl ile Bulgarlari atmanin uygun görülmedigi."
28 Ocak 1920
Misak-i Milli'nin kabulü
"Madde 3 - Türkiye barisina birakilan Bati Trakya hukuki durumunun belirlenmesi, halkinin özgürce katilacagi halk oylamasi ile olmalidir."
03 Subat 1920
Mustafa Kemal'in Bati Trakya Politikasi
"Dogu ve Bati Trakya'nin bir mülki birlik içinde ifade ve ilani dogru degildir. Dogu Trakya, itiraz ve münakasa götürmez bir sekilde Türk vataninin bir parçasidir. Bati Trakya ise, bir baris antlasmasi ile vaktiyle birakilmis bir vatan parçasidir. Dogu ve Bati Trakya'nin israrla birligini iddia etmek, Dogu Trakya üzerinde de, bazi yabanci iddialarina sebep olabilir. Dogu Trakya üzerine, hiçbir münakasa gündeme getirilmemelidir."
Nutuk, Belge 251 a,b.
Eylül 1920
Mustafa Kemal'in, Yunan isgali üzerine faaliyeti duran Trakya-Pasaeli Cemiyeti'nin Ankara'ya gelen üyelerine, bazi kosullarla yeniden faaliyete geçmelerine izin vermesi.
Bati ve Dogu Trakya'da, Yunan isgal kuvvetlerine karsi, Bulgaristan'da, gerektiginde harekete geçilmek üzere teskilat kurulmasi ve bu amaçla ayni zamanda Istanbul'da da çalisilmasi, bu faaliyetin Ankara'daki Genelkurmay Baskanligi'nin talimatina göre yürütülmesi.
Dogu Trakya'nin Türk vataninin ayrilmaz bir parçasi oldugu ve üzerinde hiçbir tartisma olmayacagi; Bati Trakya'ya ise plebisite dayanilarak muhtariyet veya bagimsizlik kazandirilmasi.
Bati Trakya'daki Yunan kuvvetlerini yerlerinde tutacak ve ugrastiracak faaliyette bulunulmasi.
17 Ocak 1921
Mustafa Kemal'in Bati Trakya Politikasi.
United Telgraph muhabirine demeç:
"...Ezici bir Türk çogunluguna sahip olan Bati Trakya'ya gelince, bu bölgenin gelecegini tayin için halk oyuna basvurulmasini kabul ederiz."
26 Eylül 1922 Mustafa Kemal'in Bati Trakya Politikasi.
Dail Mail muhabirine Izmir'de demeç:
"Avrupa'da Meriç hududu hattindan fazla bir istegimiz yoktur."
Kasim 1922
"Yugoslavya Krali Aleksandr'in , Türkiye'ye, Yunanistan'a karsi ikili anlasma önerisi; Yunanistan'in maglup ve perisan durumundan yararlanilarak Yugoslavya'nin Yunan Makedonyasini, Türkiye'nin Bati Trakya'yi isgalini öngören önerinin Mustafa Kemal tarafindan reddedilmesi."
Kasim 1922
Mustafa Kemal'e yapilan öneri
"Karsimizda kuvvet namina bir sey kalmamistir. Büyük devletlerin de artik bizim islerimizle fazla mesgul olmaya niyetleri olmadigi görülüyor. Dolayisiyla firsattan istifade ederek Bati Trakya'ya girelim ve Selanik'e kadar yürüyelim."
Mustafa Kemal'in Yaniti: " Arkadaslar! Zafere ulasmak için insan kudret ve takatinin son haddine geldigimiz alem bilmese bile bizim hiçbir zaman unutmamamiz lazimdir.
Fakat ben bunun üzerinde fazla duramiyacagim. Size baska bir sey hatirlatacagim . Bilirsiniz ki biz, ise baslarken davamizi "Milli Misak" adi altinda toplamis ve aleme ilan etmistik. Bu ilan, dünyaya karsi bir taahüd mahiyetindedir. Daha ilk adimda verdigimiz sözü tutmamis bir heyet vaziyetine giremeyiz. Asla hatirdan çikarmamalisiniz; bizimen büyük kuvvetimizi, bugün de yarin da dürüst, açik bir siyaset ve sözlerimize baglilik teskil edecektir.
22 Kasim 1922
Lozan Baris görüsmelerinde Türk heyetinin;
Dogu Trakya hududunun 1914'teki hudut olarak belirlenmesini (Meriç batisi, Karaagaç, Dimetoka, Sofulu bölgelerinin Türkiye'ye verilmesini);
Bati Trakya'nin gelecegi için halkin oyuna basvurulmasini, istemesi.Görüsmelerde her iki istek de kabul ettirilemez
16 Ocak 1923
Mustafa Kemalin Bati Trakya politikasi
Istanbul gazetecileri ile Izmit görüsmesinde :
"...Bence Makedonya'dan, Bati Trakya'dan bütün Türkleri buraya getirmek lazimdir. Ve bir daha Avrupa seferi yaparak, oralara gitmeyi düsünmemeliyiz."
24 Temmuz 1923
Lozan Baris Antlasmasi'nin imzalanmasi
Ankara Hükümeti tarafindan Lozan'a giden Türk heyetine verilen direktif:
Dogu Trakya'da 1914 hududunun elde edilmesine çalisilacaktir.
Bati Trakya için Misak-i Milli'nin ilgili maddesi (plebisit ile geleceginin belirlenmesi) gerçeklestirilecektir. Antlasmanin bölge ilgili sonuçlari:
Bati Trakya Yunanistan'a birakilir.
Türkiye'ye Meriç Nehri'nin batisindan sadece Karaagaç verilir. Daha önce Meriç Nehrinin 2 km. dogusundan geçen hudut nehrin talveg hattina kaydirilir.
Bati Trakya'daki Türkler, Türkiye ile Yunanistan arasinda yapilacak nüfus mübadelesinin disinda tutulur. Ancak görüsmelerde, Mesta - Karasu ile Meriç Nehri arasi Bati Trakya olarak kabul edildiginden, Mesta ile Ustruma Nehirleri arasinda kalan Kavala, Drama, Serez bölgelerindeki Türkler mübadeleye tabi olur ve Türkiye'ye giderler.