Bulgaristan Türkleri

Bulgaristan Türkleri,Osmanlı Devleti'nin önemli bölgelerinden biri olmuş olan ve bugünkü Bulgaristan'da kalan bölgede azımsanmayacak bir Türk nüfusunu oluştururlar.MS. 6. yüzyılda Slavlar ile Türk kökenli bir kavim olan (Proto-)Bulgarlar bu alana yerleştiler.Aristokrat tabakayı oluşturan Bulgarlar bir süre sonra Slavlaşarak dillerini;10. yüzyıldan itibaren de Ortodoksluğu kabul edip dinlerini bırakarak asimile olmuş,Slav nüfusuna karışmışlardır.Ama bugün Bulgaristan'daki Türkler,eski Bulgaristan Türkleri'nin kalıntıları olmayıp,Oğuzlar'ın ve Kumanlar'ın bakiyeleridir.Oğuz Türkleri,Anadolu üzerinden ve çoklukla Osmanlı devrinde o bölgeye geçen Türklerdir.Kıpçak Türkleri ise Karadeniz'in kuzeyinden bu bölgeye gelmiştir.Özellikle,Kırım ve civarından o günkü Bulgaristan bölgesine yerleşmeler olmuştur.Oğuz Türkleri'nin nüfusu Kıpçaklara göre çok daha fazladır.
Jivkov Rejimi'nin çöküşünden sonra yeni kurulan Bulgaristan hükûmeti 29 Aralık 1989'da Bulgaristan'daki Türklerin Türkçe adlarını alma özgürlüğünü,ibadetlerini yapma özgürlüğünü ve Türkçe konuşma hakkını tanımıştır.
Son yıllarda Türk azınlık üzerindeki baskı politikasına son veren Bulgaristan,Avrupa Birliği'nin de baskıları nedeniyle,bu ülkede yaşayan Türklerle kalıcı bir uzlaşma kapısını aralamış görünmektedir.
Bulgaristan Türklerinin önemli bir kısımı Alevilerden oluşmaktadır.4 Aralık 1992'de yapılan nüfus sayımında ilk defa Aleviler ayrı bir grup olarak sayılmış ve 83.537 kişi kendisini Alevi olarak tanıtmıştır.

Nüfus:
Bulgaristan'da;başta Kırcaali,Razgrad,Şumnu,Eski Cuma,Silistre,Dobriç,Burgaz,Rusçuk şehirleri olmak üzere birçok yerleşim bölgesinde Türkler yaşamaktadırlar.

1965 nüfus sayımı:


Bulgaristan'da 1965 yılında yapılan nüfus sayımı sonuçlarına göre,Türklerin toplam nüfusa oranının % 20 ve üzerinde olduğu Bulgar yönetim birimleri aşağıdaki gibidir:

• Kırcaali:%72
• Razgrad:%48
• Şumnu:%34
• Eski Cuma:%32
• Silistre:%30
• Tolbuhin(bugünkü Dobriç):%17
• Burgaz:%11
• Rusçuk:%10

2001 Nüfus Sayımı:
Bulgaristan'da 2001 yılında yapılan nüfus sayımı sonuçlarına göre,Türklerin toplam nüfusa oranının % 20 ve üzerinde olduğu Bulgar yönetim birimleri aşağıdaki gibidir:



İl: Türk nüfusu / Toplam nüfusu

• Kırcaali: 101.116 / 164.019
• Razgrad: 71.963 / 152.417
• Şumnu/Şumen: 59.551 / 123.084
• Eski Cuma/Tırgovişte: 49.495 / 137.689
• Silistre/Silistra: 48.761 / 142.000

Yerel Ağızlar:

Bulgaristan'daki Türkler başlıca olarak ikiye ayrılabilir;Kuzey Bulgaristan(Deliorman) ve Güney Bulgaristan(Rodop) Türkleri.

Kırcaali Ağızları:

Güneyde iki tane yeral ağız vardır.Birincisi çok yaygın olan ve Türkiye'de Trakya bölgesinde(ve kuzeydoğu Yunanistan'da) de konuşulan ağız,ikincisiyse Kırcaali-Mestanlı civarlarında kullanılan ağız.Aralarında zaman çekimleri ve birkaç kelime dışında pek bir fark yoktur.

Başka Bir Kaynaktan Veriler:

Nüfusları 1.200.000 olup bulundukları başlıca şehirler: Sofya,Şumnu,Kırcaali,Filibe,Dobruca,Varna,Rusçuk,Silistre,Plevne,Tınova,Sofya.
Tarihçe
Güney Rusya bozkırlarından 7. yüzyılın başlarından itibaren çeşitli sebeplerle göç eden ve Balkan Yarımadasına gelen Bulgarlar,aslında Türk soyludurlar.Ancak yeni geldikleri bu bölgede zaman içinde Slav halkları tarafından asimile edilmişler,kültürel kimlik bakımından büyük çoğunluğu Slavlaşmıştır.15. yüzyıldan sonra Osmanlı Devleti Anadolu'dan Türk nüfusu getirerek bölgeye yerleştirmiştir.Buna rağmen genel nüfus içinde Türkler hep azınlıkta kalmışlardır. Nüfus
Bulgaristan 1940'ta Türk nüfusun yoğun olduğu Dobruca'yı yeniden elde etmiş ve o günden sonra da sınırlarda değişiklik olmamıştır.Dobruca bölgesinde Türklerden başka Türk dili konuşan iki Türk azınlık daha bulunmaktadır.Bunlar, sayıları 7 bin kadar olan Tatarlar ve Gagavuzlardır.Bulgarlar ülkedeki azınlıkları sürekli asimile etmeye çalışmış; 1984-1985 yıllarında ise Türkçe isimleri yasaklayarak göçe zorlamıştır.Türkler bu hadiseye tepki göstermiş;ancak,1989 yılında 160.000 kadar Türk Türkiye'ye göç etmiştir.Sonraki yıllarda bu sayı 300 bine ulaşmıştır.1985 yılından sonra Bulgaristan'da kalan Türkler,bazı alanlarda Bulgar yurttaşların hak ve hürriyetlerine sahip olmuşlardır.1965 nüfus sayımı verilerine göre Türkler 850 bin'e yakın sayıları ile genel nüfusun % 10'unu oluşturmaktaydılar.1985 sayımında ise Türk nüfus 1.600 bin civarına ulaşmıştı.Bu durumda Türkler,genel nüfusun % 15'ini teşkil ediyorlardı.Bu nüfus yoğunluklarıyla Bulgaristan'da Türk toplumu en kalabalık azınlık durumundaydı.1989'dan sonra gerçekleşen göçler,bu sayıyı aşağı çekmiştir.Nüfusun büyük çoğunluğu çiftçilikle ve hayvancılıkla geçimini sağlamaktadır.
Göçler
Balkan Türklüğü,1940 tarihinden itibaren sürekli olarak Türkiye'ye göç vermiştir.1944'e kadar 140 bin kişi,1950-1951'de 155 bin kişi,1978 yılında ise 130 bin kişi Türkiye'ye gelmiştir.1989 yılındaki göçmen sayısı ise 160 bin civarındadır.Bu göçlerden sonra Bulgaristan Türkleri kırsal alanlarda kalmışlardır. Siyasi Varlıkları
1993'den sonra Bulgaristan'da Türklerin "Hak ve Özgürlükler Partisi" Bulgar Parlamentosu'nda yerini almış ve üçüncü siyasi güç olarak 15 milletvekili çıkarmıştır.Ülkede halen 27 Belediye başkanı,653 köy muhtarı Türk'tür.Devlet dinî kurumları denetim altında tutmakta ve dini çalışmaları yönlendirmektedir.2001'de yapılan seçimlerde ise 30 milletvekili çıkararak Bulgaristan'da ciddî manada siyasî bir güç olmuştur.
Eğitim
Bulgaristan'da eğitim devlet denetimindedir.Ülkede konuşulan Türkçe,Türkiye Türkçesine oldukça yakındır.Türkçe,ilk yıllarda azınlık okullarında öğretim dili olarak okutulurken daha sonra kaldırılmıştır(1960).1939'da Türklerin yüzde 15'i okula giderken,1957'de bu oran yüzde 97'ye çıkmıştır.1993'ten sonra ise yeniden Türkçe eğitim başlamıştır.Bulgar Millî Radyosu'nda Türkçe yayınlar başlamış, "Filiz Gazetesi" adlı Türkçe bir gazete yayına girmiştir.
Kaynaklar:
http://tr.wikipedia.org/wiki/Bulgaristan'daki_Türkler
http://www.ozturkler.com/data/0008/0008_05.htm

Görsel Paylaşım:

Şu Bulgaristana o kadar gittim fakat insanı oraya bağlayacak birşey göremedim. Kapıkule sınır kapısından Makedonya sınır kapısına kadar yaklaşık 300 euro bahşiş verdik.(Bulgara polisine) Birde bunun dönüşü vardı.Herneyse diyeceğim şudur ki silahların dipçikleriyle kovulan Bulgaristan Türkleri hala Bulgaristan sevdalısı! Neden böyle bağımlılar bilinmez? Tamam insanın doğduğu büyüdüğü yer olabilir. Ama yüzüme karşı Bulgaristan dünya deviymiş gibi anlatılmasına göz yumamam! Dediğim gibi heryerine gitmişliğim vardır ve orada yıkılan Osmanlı yapılarından başka ve kominist dönemden kalma bazı yapılardan başka hiçbirşey yok.

DEVRE' Alıntı:

Şu Bulgaristana o kadar gittim fakat insanı oraya bağlayacak birşey göremedim. Kapıkule sınır kapısından Makedonya sınır kapısına kadar yaklaşık 300 euro bahşiş verdik.(Bulgara polisine) Birde bunun dönüşü vardı.Herneyse diyeceğim şudur ki silahların dipçikleriyle kovulan Bulgaristan Türkleri hala Bulgaristan sevdalısı! Neden böyle bağımlılar bilinmez? Tamam insanın doğduğu büyüdüğü yer olabilir. Ama yüzüme karşı Bulgaristan dünya deviymiş gibi anlatılmasına göz yumamam! Dediğim gibi heryerine gitmişliğim vardır ve orada yıkılan Osmanlı yapılarından başka ve kominist dönemden kalma bazı yapılardan başka hiçbirşey yok.

Genişletmek için tıkla ...

Belli ki Bulgaristan Türkü bir arkadaşınız hiç olmamış!Yukarıda fotoğraflarını verdiğim yiğitlerin,Türkiye'yi tercih etmelerinin sebebi sizce ne olabilir?Buradaki yaşam standartlarının ''görece'' yüksekliği ve\veya burada kazanacaklarının fazlalığı mı?Sanmam!Zira ''fotoğraflardakilerin'' istisnasız ''hepsini'' ''bayıla bayıla'' kabul edecek(ler) zaten vardı ancak ''fotoğraflardakilerin'' ve ''nicelerinin'' hepsinin tercihi,Türkiye'den yana oldu!Bunu devamlı söylerim: Önce ülkemizin ''turistik'' bölgelerindeki illerde şöyle bir gezin,sonra da ''Kırcali'de'' ''şöyle bir'' dolaşın ve kendinizi nerede ''yabancı bir ülkede'' hissettiğinizin muhakemesini yapın! ''Bulgaristan Sevdası'' diye tabir ettiğiniz şey,umarım ki ''bu soydaşlarımızın'' yüreklerinden hiç eksilmez zira ''sevdalı oldukları'' diyar,Türk'ün öz be öz vatanıdır!Bir Selanikli'den Selanik'i,Lefkeli'den Lefke'yi,İzmirli'den İzmir'i,Kerküklü'den Kerkük'ü,Ahıskalı'dan Ahıska'yı...aklından söküp atmasını nasıl ki isteyemezsek,yedi kuşak dedesinin mezarı Kırcaali'de,Şumnu'da...olan birisinden de ''aynı şeyi istemeye'' hakkımız yok!Bulgaristan'da Türkler'in yaşadığı coğrafya, ''Batı Trakya Türk Cumhuriyeti'nin'' ''ayrılmaz'' bir parçasıdır ve ''er ya da geç'' hür kılınacaktır!Peki ''gönderme yaptığınız'' yozlaşmışlık?!Bu da ''emin olunuz ki'', Türkiye'deki Türkler'in içerisine düştüğü durum kadar derin değildir zira ''Bulgaristan Türkü'nün yaşadığı hiçbir yerde'', ''hiçbir durumda'' ve ''hiçbir zaman''; ''hepimiz Bulgarız'' pankartlarıyla ''hiçkimse'' yürümemiştir lakin ''başka türden'' dövizler de ''sıkça'' taşınmıştır!Önce ''Misak-ı Milli'' içerisindeki Türkler, ''Türk olmanın'' gereklerini yerine getirecekler sonra ''düşman çizmesi altında'' soyunu,dilini,dinini...koruma çabası verenlere çuvaldızı daldıracaklar!Bakınız aşağıya ekleyeceğim izlek,Bulgaristan Türkü bir kardeşimiz tarafından yapılmış.İzlek;oldukça eksik ve amatörce olsa dahi,bu kardeşlerimizin ''konuya dair'' hissiyatları bence ''apaçık'' ortada!Esenlikle...
http://www.youtube.com/watch?v=JwcnnH80emU

Vatan toprağına sevdalanılmaz mı?

Karaton' Alıntı:

Belli ki Bulgaristan Türkü bir arkadaşınız hiç olmamış!Yukarıda fotoğraflarını verdiğim yiğitlerin,Türkiye'yi tercih etmelerinin sebebi sizce ne olabilir?Buradaki yaşam standartlarının ''görece'' yüksekliği ve\veya burada kazanacaklarının fazlalığı mı?Sanmam!Zira ''fotoğraflardakilerin'' istisnasız ''hepsini'' ''bayıla bayıla'' kabul edecek(ler) zaten vardı ancak ''fotoğraflardakilerin'' ve ''nicelerinin'' hepsinin tercihi,Türkiye'den yana oldu!Bunu devamlı söylerim: Önce ülkemizin ''turistik'' bölgelerindeki illerde şöyle bir gezin,sonra da ''Kırcali'de'' ''şöyle bir'' dolaşın ve kendinizi nerede ''yabancı bir ülkede'' hissettiğinizin muhakemesini yapın! ''Bulgaristan Sevdası'' diye tabir ettiğiniz şey,umarım ki ''bu soydaşlarımızın'' yüreklerinden hiç eksilmez zira ''sevdalı oldukları'' diyar,Türk'ün öz be öz vatanıdır!Bir Selanikli'den Selanik'i,Lefkeli'den Lefke'yi,İzmirli'den İzmir'i,Kerküklü'den Kerkük'ü,Ahıskalı'dan Ahıska'yı...aklından söküp atmasını nasıl ki isteyemezsek,yedi kuşak dedesinin mezarı Kırcaali'de,Şumnu'da...olan birisinden de ''aynı şeyi istemeye'' hakkımız yok!Bulgaristan'da Türkler'in yaşadığı coğrafya, ''Batı Trakya Türk Cumhuriyeti'nin'' ''ayrılmaz'' bir parçasıdır ve ''er ya da geç'' hür kılınacaktır!Peki ''gönderme yaptığınız'' yozlaşmışlık?!Bu da ''emin olunuz ki'', Türkiye'deki Türkler'in içerisine düştüğü durum kadar derin değildir zira ''Bulgaristan Türkü'nün yaşadığı hiçbir yerde'', ''hiçbir durumda'' ve ''hiçbir zaman''; ''hepimiz Bulgarız'' pankartlarıyla ''hiçkimse'' yürümemiştir lakin ''başka türden'' dövizler de ''sıkça'' taşınmıştır!Önce ''Misak-ı Milli'' içerisindeki Türkler, ''Türk olmanın'' gereklerini yerine getirecekler sonra ''düşman çizmesi altında'' soyunu,dilini,dinini...koruma çabası verenlere çuvaldızı daldıracaklar!Bakınız aşağıya ekleyeceğim izlek,Bulgaristan Türkü bir kardeşimiz tarafından yapılmış.İzlek;oldukça eksik ve amatörce olsa dahi,bu kardeşlerimizin ''konuya dair'' hissiyatları bence ''apaçık'' ortada!Esenlikle...
http://www.youtube.com/watch?v=JwcnnH80emU

Genişletmek için tıkla ...

Yazınızı içtenlikle okudum. Nazik yorumun içinde sağolun. Benim yorumda bulunduğum insanları biraz düşüncek hepimiz hemen buluruz. İlk önce ben Bursa' da oturuyorum ve Bursa'da ne kadar Bulgar göçmeni olduğunu tahmin edersiniz. o halde benim de baya bir göçmen arkadaş topluluğum var. Herkes toprağını özler. Tabiki bu kural değişmezdir. Benim demek istediğim şey şudur. Askerlikten gelen bir adam yüzüme sırıta sırıta bakarak keşke Bulgaristanda askerlik yapsaydım yada iş bulamıyorum Bulgaristanda olsam bulurdum diyebiliyorsa... ve sonunda bir mum vatanım için yakmıyorsa ben buna karşıyım. Toprağımı özlüyorum diyenler anamız babamız yaşında insanlar. Bizim yaştakiler ise anasından babasından Bulgaristan özlemini duyarak Bulgaristanı büyük bir devlet herkese kapısı açık olan bir yer sanıyorlar. Ve böylece bana Türk askerini Türk devletini öveceklerine Bulgar,stan devletini övüyorlar. Toprak değil devlet!!! Bulgaristan bizim herzaman düşmanımız olmuştur. Daha geçen sene Osmanlı çeşmesini yıkanlar onlardır. Toprak hasreti çekene sözüm yok fakat bütün olarak Bulgaristan sevdalılarına karşıyım.

Şumnu:%34

Dedemler ve halalarım yani baba tarafım bu %34'lük dilimdendir.Dedem ve babaannem vefat etmişlerdir.Ancak hayatta oldukları dönemde her zaman oraları bize anlatırlar ve ağlarlardı.Hiçbirisi bulgar vatanı olarak görmedi ve görmüyordu oraları.Tamamı Türk olan bir köyden türlü zormalarla anayurta göç ettirilmelerini hala içlerine sindirememişlerdi.Her zaman için bir geri dönüş ümidi taşımaktaydırlar.Bir iki kendini bilmez için bu genellemeleri yapmanız hoş olmamış Sn. Devre.İyi niyetinizden kuşkum yok ama bilmelisiniz ki orası Türk'ün yitik toprağıdır.Birgün mutlaka Türk oralara geri dönecektir.Saygılarımla...