6.C DİLİNİN TEMELİ
C dilindeki ana yapıyı inceleyerek başlayalım:
CODE #include <Kullanılacak fonksiyonların bulunduğu dosya adı>
void main( )
{
//Program başladığında yapılacak işlemler
}
Burada #include deyimi programın içereceği bazı fonksiyonların tanımlandığı dosyaları programa dahil etmek için kullanılır. Bu deyimi birden fazla kullanarak daha fazla komut dosyası ekleyebilirsiniz.
main( ) adından da anlaşıldığı gibi, programın ana işlemlerinin yapıldığı bir fonksiyondur.C dilinde fonksiyonlar çok önemlidir ve işlemler listesinin olduğu kısımlardır. Bu ana fonksiyon, program başlatıldığında hemen uygulamaya geçirilecek işlemlerin listesidir.
Her fonksiyon " { " karakteriyle açılır ve " } " karakteriyle kapanır. void ?in ne olduğu fonksiyonlar bölümünde açıklanmıştır.
7.SEMBOLLER (DEĞİŞKENLER)
Bundan sonra sembollere değişkenler diyeceğiz. Çünkü değişkenler bu işlevi daha güzel açıklıyor. Program içinde değeri değişebilen semboller de diyebilirsiniz, fakat uzun olur
C'de değişkenler kullanılmadan önce mutlaka tanımlanmalıdırlar. Bu tanımlama değişkenin tipini belirtmek amacıyla yapılmalıdır.Değişken tipi, değişkenin içerdiği değerin türü demektir.(sayı,harf,kelime)
Başlıca değişken tipleri şunlardır:
CODEint = tamsayı (-32 768 ile +32 767 arasında değer alır)
float = virgüllü sayı (-3.4 E-38 ile +3.4 E+38 arasında değer alır)
char = tamsayı(-128 ile +128 arasında değer alır ve her char tipi değişken sadece bir adet karaktere karşılık gelir.)
Değişkenler fonksiyonların içinde tanımlanırsa, sadece o fonksiyon içinde geçerli olan bir değişken olur (lokal değişken).
Eğer "#include" satırlarından sonra tanımlanırsa tüm programda, yani tüm fonksiyonların içinde geçerli olur.(global değişken).
CODEDeğişken tanımlanmasına örnekler:
int sayi1;
char karakter1;
float sayi2;
int sayi3,sayi4,sayi5;
C'deki en önemli şeylerden biri de noktalı virgüldür. Noktalı virgül, derleyiciye bir komutun sonunu haber verir. Noktalı virgül unutulduğu zaman program çalışmayacaktır.
C'de aynı isimde iki değişken tanımlanamaz ve değişken isimlerinde Türkçe karakter kullanılamaz. Değişken isimleri rakam içerebilir ama rakamla başlayamaz.
C'de çok önemli bir ayrıntı da büyük-küçük harf duyarlılığı olmasıdır. örnek: sayi1 diye tanımlanan bir değişkene Sayi1 diye ulaşamazsınız. Yani Sayi1, sAYI1,sayI1,sayi1,... bunların hepsi farklı değişkenler olabilir.
8.STANDART GİRDİ-ÇIKTI KOMUTLARI
Bu komutlardan en önemli iki tanesini görelim. Bu iki komutun bulunduğu include dosyası <stdio.h> dır. Yani bu komutları kullanabilmek için programın başına
CODE#include <stdio.h> satırını eklemek gerekir.
printf(yazılacaklar);
Printf komutu ekrana bir şeyler yazdırmak için kullanılır. Yazılacaklar tırnak işaretleri içerisinde belirtilir.
örnek:
CODEprintf("Art1k bende bi tavuQ'um =P");
Bu komut ekrana Art1k bende bi tavuQ'um =P yazdırır.
Sembolleri yazdırmak içinse aşağıdaki yol izlenir.
örnek:
CODEint sayi1;
float sayi2;
char karakter1;
printf("%d",sayi1);
//sayi1 bir int tipi değişken olduğu için %d operatörü kullanılır.
printf("%f",sayi2);
//sayi2 bir float tipi değişken olduğu için %f operatörü kullanılır.
printf("%c",karakter1);
//karakter1 bir char tipi değişken olduğu için %c operatörü kullanılır.
//Hepsini bir kerede yazdırmak içinse:
printf("%d %f %c",sayi1,sayi2,karakter1);
///Aralara istenilen karakterler eklenebilir. Örnek:
printf("sayı 1 = %d sayi 2 = %f karakter 1 = %c",sayi1,sayi2,karakter1);
///printf komutu yazmaya en son kaldığı yerden başlar. //Bir alt satıra geçmek için n karakteri kullanılır.
(printf("Merhaba!n Alt satıra böyle geçilir.");
scanf(girilenler);
scanf komutu kullanıcıdan bilgi almak için kullanılır. Alınan bilgiler değişkenlere aktarılır. Tırnak işaretleri içinde hangi tip değişken alınacağı belirtilir ve daha sonra değişken isimleri yazılır.
örnek:
CODEint sayi1;
scanf("%d",&sayi1);
Bu komut programı durdurur. Kullanıcının ?Enter? tuşuna basmasını bekler. ?Enter? tuşuna basıldıktan sonra, klavyeden girilen değer sayi1 değişkenine aktarılır. Burada, sayi1?in önündeki & işareti atama operatörüdür.
Diğer tiplerin okunması aşağıdaki gibidir.
örnek:
CODEint sayi1;
float sayi2;
char karakter1;
scanf("%d",&sayi1);
//sayi1 bir int tipi değişken olduğu için %d operatörü kullanılır.
scanf("%f",&sayi2);
//sayi2 bir float tipi değişken olduğu için %f operatörü kullanılır.
scanf("%c",&karakter1);
//karakter1 bir char tipi değişken olduğu için %c operatörü kullanılır.
Hepsini bir kerede yazdırmak içinse:
scanf("%d %f %c",&sayi1,&sayi2,&karakter1);
9. İLK C PROGRAMIMIZ
Şimdi de, ilk baştaki örnek programı c koduna çevirelim. Programımız klavyeden iki sayı girmemizi ve bunların toplamını ekrana yazdırmayı amaçlıyordu.
CODE#include <stdio.h>
main( )
{
int sayi1,sayi2,toplam;
printf(?Lütfen birinci sayıyı giriniz!n?);
scanf(?%d?,&sayi1);
printf(?
Lütfen ikinci sayıyı giriniz!n?);
scanf(?%d?,&sayi2)
toplam=sayi1+sayi2;
//buradaki = işareti atama operatörüdür. İşaretin sağındaki değer soldaki //değişkene aktarılır.
printf(?Girdiğiniz iki sayının toplamı = %d?,toplam);
}
Şimdi programı inceleyelim:
#include<stdio.h> deyimiyle standart girdi-çıktı komutlarının bulunduğu dosyayı kullanacağımızı belirttik.
Sadece main( ) fonksiyonunda kullanılmak üzere üç adet int tipinden değişken tayin ettik.(lokal değişken)
Birinci ve ikinci sayıları girmesi için standart girdi-çıktı komutlarını kullandık.
toplam=sayi1+sayi2; satırıyla toplam değişkenine sayi1 ve sayi2?nin o anki değerlerinin toplamını aktardık. Yani eğer sayi1 için kullanıcı 10, sayi2 için de 20 girseydi toplam = 10 + 20 yani 30 olacaktır.
printf(?Girdiğiniz iki sayının toplamı = %d?,toplam); son olarak toplam değerini ekrana aktardık.
Bu programda akla takılabilecek iki soru:
1- n işaretlerini niye kullandık?
2-// işaretleri neyi belirtir.
n işaretini kullanmasaydık program printf komutuyla yazılan herşeyi yan yana yazacak ve hoş bir görüntü oluşmayacaktı. Arada sırada aşağı satıra geçmek iyidir.
// işaretleri açıklama satırları koymak için kullanılır. Yani derleyici bu işareti gördüğü an, o satırdaki kalan karakterlerin bir komut belirtmediğini anlar. Bu kodun aralarına açıklamalar koymak için kullanılır. Eğer belli bir bölümün işleme konmamasını dilerseniz her satırın başına // işaretini koymaktansa, bölümün en başına /* işareti koyup bölümün sonuna da */ işareti koyarak o bölümü işlem dışı bırakabilirsiniz. Uzun açıklamalar için bu yöntem kullanılır.
Program yazarken unutulmaması gereken en önemli şey noktalı virgüldür. C?de her komutun bitişinde noktalı virgül konulması mecburidir. Burada dikkat edilecek husus ise, komutun komple bitmiş olmasıdır.
10. BAZI GEREKLİ KOMUTLAR
Şimdi de bazı gerekli komutlar hakkında bilgi verebilirim.
clrscr();
Bu komut ekrandaki yazılmış olan bütün karakterleri siler ve imlecin konumunu sol üst köşeye taşır. Yani bu komuttan sonra printf komutuyla yazılacak bir yazı sol üst köşeden başlayacaktır.
getchar();
Bu komutun kullanılabilmesi için include satırlarına yazılması gerekenler
#include <conio.h>
Bu komut bir tuşa basıncaya kadar bekleme sağlayacaktır. Böylece programın son çıktıyı göstermeden kapanmasını engellemiş olursunuz. Eğer hangi tuşa basıldığını öğrenmek istiyorsanız bunu fonksiyonun kendisinden öğrenebilirsiniz. Çünkü bu fonksiyon geri dönüş değeri olan bir fonksiyondur. Geri dönüş değeri olan bir fonksiyon bir değişken gibi değer içerir. Fakat fonksiyona yeni değer aktarması yapılamaz. Örnek:
CODEchar karakter1; karakter1=getchar( )
Bu komutlardan sonra karakter1?in değeri klavyeden basılan tuşun karakter değeridir. Mesela, eğer ?A? tuşuna basılmışsa değeri 65 olur. Çünkü 65?in karakter karşılığı A harfidir.
Eğer burada printf(?%c?,karakter1); komutu kullanılırsa ekrana A harfi yazılır. Fakat printf(?%d?,karakter1); komutu kullanılırsa ekrana A?nın tamsayı değeri olan 65 yazılır