Harnıp – Harnup – Keçiboynuzu Pekmezi

TAHTACI

-Otağ Hanı-
Katılım
26 Eki 2010
Mesajlar
1,634
Tepkime puanı
0
Puanları
36
Konum
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti

Seçilen haruplar öğütülüp suya konur. Öğütülmüş harubun suda bekletilmesi “24 saat” yani bir tam gün sürer. Bu bekletme ya kalaylanmış kazanlarda ya da tahta varillerde olur. Ertesi gün pratik bir yöntemle iki sandalye veya yeterli yükseklikte iki kasa yan yana getirilir, yıkanıp temizlenmiş iki-üç tane odun yatay olarak bunların üzerine yerleştirilir. Altına temiz bir ekmek teknesi yerleştirilir. Temiz bir köfün alınıp kurulan düzenin üzerine oturtulur. Sonra dibine ince bir tülbent konur ve yere dökmeden suda bekletilen harupların sulu sulu getirilip köfüne dökülür. Sular süzülüp tekneye akar. Tekne dolu


nca artık alınıp kazana konur. Ocaklar yakılır. Kaynayana kadar köfündeki harıpların üstüne aralıklarla ve azar azar su dökülür. Su süzüle süzüle gidene kadar .şekeri de sürükleyip götürür ve tekneye akar. Kahverengiye çalan bir rengi vardır ve çok tatlıdır. Yalnız su ilave edildikçe tadı eksilir. Yedinci serpmeden sonra kazana konup ocağa vurulan şerbet kaynayınca oldukça köpük çıkarır. Bu köpüğe “betmezin öfkesi” denir ve kevgirle alınıp atılır. Kaynayan şerbet azaldıkça tekneden alınır yeni şerbet ilave edilir. Kazandaki köpük de giderek azalır kıvamı artar. Nihayet peltemsi bir kıvama gelir. Kevgirden süzülüp akamayacak kadar pekleşince “oldu” denir ve ocaktan ateş alınır ocağa su dökülüp söndürülmez. O ısı ile “çekecek” diye kabul edilir. Ocağa yalnızca harnup odunu konur. Çünkü “en iyi harup betmezi, harnup kütüğünde bişen betmezdir” denir. Ancak pekmezin istenen kıvamda olup olmadığı soğuyunca kesinlik kazanır. Eğer istenen kıvama gelmemişse tencerelerde azar azar kaynatılır. Büyük ocakta yanması tehlikesi vardır. Yanık betmez de ağız tadı ile yenmez. Tam kıvamında olmasına çalışılır. Kıvamına geldikten ve iyice soğuduktan sonra toprak kaplara konup saklanır.

Kazanın dibinde kalan pelte betmez su ilave ilave edilerek daha cıvık bir durum elde edilir. Ve yeni betmezin içinde o günün şerefine yapılan zülbiye (gullurudya, çörçuludya) kaynatılıp afiyetle yenir. Sonra kazanlar ve tencereler yıkanıp kaldırılır.

Öte yandan teknedeki son şerbet kaplara konur. Bu su niyetine içildiği gibi kokusu ve tadı dolayısıyla gerekli maddeler konarak aşure yapılır. Veya un ilavesi ile tatlı bir bulamaç elde edilir. Buna Rumca bir isimle “vruda” denir. Harnıbın artan posası da hayvanlara yem olarak verilir.

Pekmez (betmez) çeşitli şekiller de kullanılır.

Tabınla belirli oranlarda karıştırılarak kahvaltı olarak yenir.
İçine hiçbir şey katmadan tabağa dökülür. Ekmek zeytinle yenir.
Su ilavesi ile sıvılaştırılıp kış mevsimi boyunca beş altı kez zülbiye yapımında kullanılır.
Yağda ekmek parçalan kızartılarak üzerine betmez dökülür. Kahvaltı olarak yenir. Buna “suppudya” denir. Panayırlarda satılan basdelli, harup betmezinden bazı katkı maddelerinin ilavesi ile yapılır. Basdellicilik kazançlı bir meslek dalı olmuştur uzun zaman.
 
Üst