İŞTE DEVLET ADAMI.
ONDAN SONRA BÖYLE BİR DEVLET ADAMI GELMEDİĞİ İÇİN
SÜRÜNÜYORUZ.
Atatürk'ün başyaveri Salih Bozok anlatıyor :
Başkumandan, düşmandan kurtardığı İzmir’de geçireceği ilk geceyi yasıyordu. Mustafa Kemal Pasa İzmir'de ilk gecesini çalışarak geçirdi. Zengin bir sofra hazırlandığı halde ufak tefekle karnını doyurdu ve geç vakitlere kadar çalıştı. Ertesi sabah erkenden uyandık. Hafif bir kahvaltıdan sonra vilayet konağına gittik. Vali, İngiliz konsolosu ile konuşuyordu.Biz gelince vali ayağa kalktı ve konsolos ile Mustafa Kemal Paşa’yı
tanıştırdı. Konsolos iyi Türkçe biliyordu.
Pasa valiye sordu:
-'Konu nedir ?'
Vali anlattı:
-'Sayın konsolos, İngiliz tabası vatandaşlarla Rum ve ermeni azınlığın güven altında olup olmadığından endişeleniyorlar. Ben kendilerine herkesin güven altında olduğunu bildirdim'.
Mustafa Kemal Pasa konsolosun Türkçe bildiğini biliyordu, buna rağmen kendisine valiyi muhatap aldı:
- 'Ee, peki daha ne istiyormuş ?'
Bu soruya konsolos Türkçe cevap verdi:
-'Tabamız için hükümetinizden yazılı teminat istiyorum !'
Pasa:
-'Ne yani, Yunanlılar zamanında siz tabanızı daha emniyette mi görüyordunuz ?'
Konsolos, kasılarak:
-'Evet' dedi, 'Yunanlılar buradayken tabamızı daha emniyette görüyorduk.'
-'Öyleyse buyurun, tabanızla birlikte Yunanistan'a gidin, efendim !'
Konsolos sinirlenerek sesini yükseltti:
-'Yani majestelerimin hükümetine savaş mı acıyorsunuz ?'
Pasa:
-'Siz kiminle neyi konuştuğunuzu biliyor musunuz ? Ben Millet Meclisinin başkanı ve Türk orduları başkomutanıyım. Savaş amcaya da barış yapmaya da tam yetkiliyim. Peki siz kimsiniz Hükümetiniz adına savaş ve barış görüşmeleri yapmaya yetkili misiniz? Böyle bir yetkiniz varsa görüselim. Yoksa (eliyle kapıyı gösterdi) buyurunuz dışarıya, efendim !'
Konsolos, Mustafa Kemal Paşa’nın son sözleri üzerine sapsarı kesildi ve tek bir kelime söylemeden kapıdan cıktı gitti.
Mustafa Kemal Pasa, adamın arkasından valiye döndü:
-'Bunlara yüz vermeyin vali bey! Bir donanma önünde pusacak, bir blöf karsısında yelkenleri suya indirecek bir devletçik sanıyorlar bizi! Küstahlık derecesine bakin, bana 'savaş mı acıyorsunuz ?' diye soruyor. Barut kokan bir odada adamın sorduğu şeye bak! Savaş halinde değiliz
sanki !'
Birkac saat sonra, İngiliz donanması komutanı hükümet konağının kapısından girerek Mustafa Kemal Paşa’nın odasına yöneldi. Nazik fakat öfkeli bir hali vardı. Ruşen Eşref kendisine ne istediğini sordu.
-'Başkomutan Mustafa Kemal Pasa ile görüşmek istiyorum !'
Birlikte odaya girdiler, kapı kapandı.
Amiral:
-'Çok güç koşullar altında bir savaş kazandınız, sizi asker olarak içtenlikle kutlarım. Çanakkale’deki basarînizi rastlantıya borçlu olmadığınız kanıtlandı böylece. Büyük bir askerle tanıştığım için memnunum.' Diyerek övgüler yağdırmaya başladı.
Pasa, bıkkın bir ifadeyle:
-'Bunları geçin amiral. Çok işimiz var. Asıl konuya gelin' dedi.
Amiral bu tavır karsısında bocalayarak konuya girdi:
-'İzmir’de tabamız ve sizin azınlıklarınız Ermeniler, Rumlar var. Yeni askeri yönetim altında bu insanların statüsü nedir? Güvende midirler ?'
-'Hiç kuskunuz olmasın amiral. Tabanız ve azınlıklar hükümetimizin koruması altındadır. Suç işlemeyenler, kendilerini güvende sayabilirler'
-'Peki suç işleyenler ?'
-'Suç işleyenler sayın amiral, muhtemelen sizin ülkenizde de olduğu gibi, adaletin huzuruna çıkar. Suçlu olanlar, cezalarını çekerler.'
-'Fakat Pasa Hazretleri, fevkalade günler geçirdik. Yunan ordusundan cesaret alan Rumlar şımarıklık yapmış olabilir. Buğun bu insanlar yerli haklin düşmanlığı ile yüz yüzedirler. Ermenilerin biliyorsunuz büyük bir bölümü göçe zorlandı ve önemli bir bölümü hayatlarını kaybetti. Bu ruh haliyle Yunan ordusu ile işbirliği yapmış, bazı Türklere zor günler geçirtmiş
olabilirler. Bunlar, fevkalade günlerin olaylarıdır, bağışlanması, hös görülmesi gerekir. Eğer bu kişiler halkın husumetine bırakılacak olursa, bütün dünya aleyhinize kıyameti koparır !'
Son cümleye kadar amirali sakince dinleyen Mustafa Kemal Pasa, 'dünyanın koparacağı gürültü ile tehdit edilince amiralin sözünü kesti:
-'Üstünlük pozunuzu derhal bir kenara koyunuz amiral! Milletleri tehdit etmekten de vazgeçiniz. İngiltere ve müttefiklerinin kıyamet koparıp koparmayacağını düşünmem bile! Bunlar memleketin dâhili isleridir ve de sizin bu islere karışmanıza müsaade etmem. Majestelerinin devleti bizim azınlıklarla uğraşmaktan vazgeçsin. Kim ki bize saygı beslemez, bizden de saygı beklemeye hakki olmaz'
Amiralin yüzü bembeyaz oldu:
-'İngiliz hükümetinin tabasını her yerde koruma hakki devletler hukuku teminatı altındadır. Avrupa devletleriyle birlikte arkaladığımız Rum ve Ermenilerin güven içinde bulundurulmasını sadece rica ettik. Yoksa biz bu güvenliği sağlayacak güçteyiz...'
Paşa:
-'Arkaladığınız Yunan ordusunun denizde yüzen cesetlerini herhalde görmüş olmalısınız. Ordumuz asayişi sağlamıştır. İzmir limanını donanmanıza kapatıyorum. İsterseniz, tabanızı gemilerinize doldurabilirsiniz. Donanmanızın en kısa zamanda limanı terk etmesini istiyorum !'
Sert sözler karşısında amiral ne yapacağını şaşırdı:
-'İngiltere’ye savaş mı acıyorsunuz ?'
Paşa:
-'Savaş açmak mı? Siz yoksa Sevr antlaşmasının halen yürürlükte olduğunu mu sanıyorsunuz? Biz onu çoktan yırtıp attık bile. Karşımda serbestçe oturuşunuzu, sizi konuk saymama borçlusunuz! Fakat nezaketimizi kötüye kullanmanıza müsaade edemem. Su anda hukuken 'barış antlaşması yapmamış' iki devletiz. Savaş hukuku halen yürürlüktedir. Gemilerinizi derhal karasularımızdan çekmenizi size tekrar ve son defa ihtar ediyorum !'
Bir balmumu heykeline dondu amiral...
Sert adımlarla girdiği Mustafa Kemal Paşa’nın odasında oturduğu sandalyede küçüldükçe küçüldü ve sonunda kekeleyerek:
- Affedersiniz !' dedi, yerlere kadar eğilerek geri kapıya gidip dışarı çıktı.
Olay kısa sure içinde şehirde duyuldu...İngiliz ve Fransızlar kendi uyruklarını gemilere bindirmeye başladılar.Birkaç saat sonra da sessizce çekilip gittiler.
İNTERNETTEN