Kibris Planinin Tam Metnİ

KIBRIS PLANININ TAM METNİ




Kıbrıs Sorununun Kapsamlı

Çözümü İçin

Antlaşma Temeli





Bizler, Kıbrıs Rumları ve Kıbrıs Türklerin demokratik olarak seçilmiş liderleri olarak, Birleşmiş Milletler Genel Sekreterinin gözetimi altında yürütülen ve her bir tarafın sadece kendisini, bir diğerinin siyasi eşiti olarak temsil ettiği ve başkasını temsil etmediği müzakereler yoluyla, özgürce, Kıbrıs meselesini tüm yönleriyle aşağıda kapsamlı şekilde belirtildiği gibi çözmeye karar verdik:


Madde 1 kurucu antlaşma


1. Ekte sunulan kurucu antlaşmanın temel maddeleri ve ayrıca ona ek teşkil eden diğer bölümleri ve arasındaki sınırları belirten harita üzerinde burada anlaşılmıştır.


2. Tüm taslak eklerin sonuçlandırılması, ekte sunulan ölçüler çerçevesinde ve onların yardımı doğrultusunda olmalıdır.


3. Genel Sekreter sonuçlandırma işleminin sonuçlarını doğrulamak, ve eğer etkin olan kendi düşünceleri var ise, bunları ilave etmeye davetlidir.


4. Sonuçlandırılmış kurucu antlaşma, her bir taraf tarafından 30 mart 2003 tarihinde, Avrupa Birliğine üyelik konusu da dahil, hayata geçecek olan yeni ilişkilerle ilgili diğer tüm konularla birlikte referanduma götürülecektir.


5. Eğer, kurucu antlaşma, ayrı ayrı aynı zamanda yapılacak olan referandumlarda onaylanmazsa, etkisiz ve geçersiz olacaktır ve bu kapsamlı çözümde öngörülen taahhütlerin başka hiçbir yasal etkinliği olmayacaktır.



Madde 2 Kıbrıs'ta yeni ilişkilerle ilgili konular üzerine antlaşma


Kurucu antlaşma yürürlüğe girer girmez, Kıbrıs'ın ortak başkanları, Genel Sekreterin (veya temsilcisinin) de hazır bulunduğu daveti üzerine, yunanistan, Türkiye, ve ingiltere ile birlikte, ekte sunulan ve Birleşmiş Milletler genel kurulunun 102. Maddesi uyarınca bir uluslararası antlaşma olarak kayda geçecek olan antlaşmayı imzalayacaklardır.



Madde 3 karar vermesi için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyine sunulacak hususlar


Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri, Güvenlik Konseyinden, ekte belirtildiği üzere kararlar vermesini isteyebilir.



Madde 4 Avrupa Birliği'ne katılım şartları


Avrupa Birliğinin, 24 ve 25 ekim 2002 tarihlerinde brüksel'deki Avrupa komisyonu kararlarında belirtildiği üzere, kapsamlı bir çözümün şartlarını kabul etme ve uygulanışına yardımcı olma niyetliliğini müteakip, Kıbrıs'ın Avrupa Birliğine girişi ile ilgili olan ekteki protokolü karara ekleme ve Avrupa konseyinin kopenhag kararlarına ilave etme ile ilgili Avrupa Birliğine yapılan talepleri kabul eder.



Glafkos Klerides Rauf Denktaş

Kıbrıs Rum tarafı adına Kıbrıs Türk tarafı adına


***


Helen Cumhuriyeti, Türkiye Cumhuriyeti ve Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı burada, Kıbrıs meselesinin bu kapsamlı çözümünü kabul eder ve Kıbrıs'la birlikte ekte sunulan, Kıbrıs'taki yeni işleyiş ortamı ile ilgili olan ve Birleşmiş Milletler genel kurulunun 102. Maddesi uyarınca bir uluslararası antlaşma olarak kayda geçecek olan antlaşmayı imzalayacağını ilan eder.



İmza imza imza

Helen Cumhuriyeti Büyük Britanya Türkiye

Ve Kuzey İrlanda Cumhuriyeti

Birleşik Krallığı



***


Şahit


Kofi A. Annan

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri




Kıbrıs meselesinin kapsamlı çözümünün ekleri:


o Ek a: kurucu antlaşma


o Ek b: sonuçlandırılma sürecine eşlik edecek ve yardımcı olacak düzenlemeler


o Ek c: Kıbrıs, yunanistan, Türkiye ve Birleşik Krallık arasında Kıbrıs'taki yeni düzen ile ilgili antlaşma


o Ek d: karar vermesi için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyine sunulacak hususlar


o Ek e: Kıbrıs'ın Avrupa Birliğine katılımı konusunda Avrupa Birliğinden talepler



Eklerin içeriği


Ek a: kurucu antlaşma


Taslak lahika ı : Kıbrıs anayasası

Cetvel 1 : Kıbrıs'ın ve 'in haritası

Cetvel 2: Kıbrıs'ın bayrağı

Cetvel 3: Kıbrıs'ın milli marşı

Cetvel 4: 'in malları


Taslak lahika ıı: anayasal mevzuat

Cetvel 1: anayasal mevzuatın şekillendirilip kabullendirilmesi hakkındaki anayasal mevzuat.

Cetvel 2: polis meseleleri ve ortak soruşturma örgütü üzerine anayasal düzenlemeler.

Cetvel 3: vatandaşlığı statüsü üzerine anayasal mevzuat.


Taslak lahika ııı: kurucu antlaşmanın yürürlüğe girmesini müteakip geçerli olacak yasaları

Cetvel 1: Kıbrıs'ın milli marşı, bayrağı, nişanları ve madalyaları üzerine (ve kullanımları) üzerine yasa

Cetvel 2: dış ilişkilerin yapılışı ile ilgili yasa

Cetvel 3: Avrupa Birliği ile ilişkiler hakkında yasa

Cetvel 4: Kıbrıs vatandaşlığı yasası

Cetvel 5: yabancılar, muhaceret ve iltica yasası

Cetvel 6: merkez bankası yasası

Cetvel 7: vergilendirmeleri ve maliyesi yasası

Cetvel 8: bütçesi yasası

Cetvel 9: uluslararası ticaret ve gümrük yasası

Cetvel 10: havacılık ve hava sahası idaresi yasası

Cetvel 11: uluslararası denizcilik, kara suları ve kıta sahanlığı yasası

Cetvel 12: posta hizmetleri yasası

Cetvel 13: haberleşme yasası

Cetvel 14: meteoroloji yasası

Cetvel 15: ağırlıklar ve ölçü birimleri yasası

Cetvel 16: telif hakları yasası

Cetvel 17: tarihi eserler yasası

Cetvel 18: seçilen dairelerinin seçim yasası

Cetvel 19: idaresi yasası

Cetvel 20: polisi yasası

Cetvel 21: yasama usulü ve anayasa tadilatlarında takip edilecek usulü yasası

Cetvel 22: adalet makamları yasası

Cetvel 23: 'e karşı işlenen suçlar yasası


Taslak lahika ıv: ile ler arasında kurucu antlaşmanın yürürlüğe girmesini müteakip geçerli olacak işBirliği antlaşmaları.

Cetvel 1: dış ilişkiler işBirliği antlaşması

Cetvel 2: Avrupa Birliği ilişkileri işBirliği antlaşması

Cetvel 3: polis hususlarında işBirliği antlaşması


Taslak lahika v: kurucu antlaşmanın hayata geçişini müteakip Kıbrıs için bağlayıcı olacak uluslararası antlaşmalar


Taslak lahika vı: toprak ayarlamaları

Cetvel 1: toprak ayarlamaları haritası


Taslak lahika vıı: 1963 itibarı ile olaylar sonucunda etkilen malların nasıl ele alınacağı

Cetvel 1: tanımlar

Cetvel 2: Kıbrıs mal kurulu ve tazminat düzenlemeleri

Cetvel 2: şu anki sakinler lehine olan düzenlemeler

Cetvel 4: toprak düzenlemesine tabi bölgelerdeki mallar


Taslak lahika vııı: işBirliği ve uzlaşma komisyonu


Taslak lahika ıx: yeni düzenin hayata geçirilmesi


Taslak lahika x: uygulama takvimi



Ek b: sonlandırma sürecini mümkün kılacak ve buna eşlik edecek önlemler


Ek c: Kıbrıs'taki yeni düzenle ilgili meseleler hakkında Kıbrıs, yunanistan, Türkiye ve ingiltere arasındaki uluslararası antlaşma


Taslak lahika ı: kurucu antlaşma

Taslak lahika ıı: garanti antlaşmasına eklenecek ek protokol

Taslak lahika ıı: ittifak antlaşmasına eklenecek ek protokol

Cetvel 1: yunan ve Türk kontenjanlarının teçhizatı, konumu ve faaliyetleri


Taslak lahika ıv: geçiş dönemi güvenlik düzenlemeleri



Ek d Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin kararına sunulacak meseleler


Ek e Kıbrıs'ın üyeliği ile ilgili Avrupa Birliği'ne yapılacak talepler


Kıbrıs'ın Avrupa Birliği'ne üyelik şartlarını belirleyen yasaya eklenmesi talep edilecek protokol.


Kopenhag Avrupa konseyi'nin kararlarına dahil edilmesi talep edilecek paragraf.



Ek a

Kurucu antlaşma


I. Kıbrıs'ın ortak vatanımız olduğunu kabul eder ve 1960 yılında kurulan Cumhuriyet'in ortak kurucuları olduğumuzu hatırlayarak,


Iı. Geçmişte olan trajik olayların hiçbir zaman tekrarlanmaması ve güç kullanımını veya bir tarafın diğer bir tarafa üstünlük sağlamasını kabul etmeyerek,


Iıı. Her bir tarafın kendine özgü kimliğini ve bütünlüğünü kabul eder ve ilişkilerimizin bir azınlık ve çoğunluk ilişkisi değil de siyasi eşitliğe dayanan bir ilişki olduğunu belirterek,


Iv. Ortaklığımızı bu yönde yenilemeye karar verir ve bu yeni ortaklığın birleşik ve bağımsız bir Kıbrıs'ta ortak bir gelecek, dostluk, barış, güvenlik ve refah getirmesi konusunda kararlılıkla,


V. Uluslararası kanunlar ve Birleşmiş Milletler ilke ve amaçlarına bağlılığımızın altını çizerek,


Vı. Demokratik ilkelere, kişinin insan haklarına ve temel özgürlüklerine, aynı zamanda bir diğerinin kültürel, dini, siyasi, sosyal ve dil kimliğine saygıya bağlılıkla,


Vıı. Yunanistan ve Türkiye'nin arasındaki dengeye saygılı ve onlarla doğu akdeniz'de huzurlu bir ortamda özel dostluk bağlarını korumaya kararlılıkla,


Vııı. Avrupa Birliğine üyeliğe ve Türkiye'nin de aynı şekilde birliğe üye olacağı güne ümitle bakarak,


Ix. Demokratik bir şekilde seçilen liderlerimizin, Kıbrıs sorununun tüm öğeleri üzerinde özgürce anlaşmaya vardıkları kapsamlı çözümü ve bunun, yunanistan ve Türkiye ile ingiltere tarafından tasdiğini hoş karşılayan,


Biz, Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler kendi seçim yetkimizi kullanarak ayrı ifade edilen ortak özgür ve demokratik irademizle bu kurucu antlaşmayı kabul ederiz.



Madde 1 yeni düzen


1. Bu antlaşma Kıbrıs'ta yeni bir düzen yaratır.


2. Bu antlaşmanın yürürlüğe girmesinden itibaren, bu antlaşmada listelenen uluslararası antlaşmalar Kıbrıs üzerinde bağlayıcı olacak ve ortak devletin işlevi için vazgeçilmez olan yasal mevzuat yürürlüğe girecektir.


3. Kurucu antlaşma, garanti antlaşması ve ittifak antlaşması yürürlükte kalacak ve gerekli değişiklikler yapılmış bir şekilde yeni düzene uygulanacaktır. Antlaşmanın yürürlüğe girmesinden itibaren Kıbrıs, yunanistan, Türkiye ve ingiltere ile Kıbrıs'taki yeni düzenle ilgili olarak bir uluslararası antlaşma ve garanti ve ittifak antlaşmalarına ek protokoller imzalayacaklardır.


4. Kıbrıs, Avrupa Birliği katılım antlaşmasını imzalayıp onaylayacaktır.


5. Kıbrıs, yunanistan ve Türkiye ile varolan özel dostluk bağlarını, garanti antlaşması, ittifak antlaşması ve bu antlaşma ile kurulan dengeyi saygılı bir şekilde koruyacaktır ve bir Avrupa Birliği üyesi olarak, Türkiye'nin birliğe katılımını destekleyecektir.


6. Bu antlaşma ile kurulan düzene yapılacak tek taraflı herhangi bir değişiklik ve özellikle Kıbrıs'ın bir bütün olarak veya bir parçasının, başka diğer bir ülke ile birleşmesi veya herhangi bir şekilde taksimi veya ilhakı yasak edilir. Bu antlaşmadaki hiçbir madde, bu yasakla çelişir biçimde yorumlanamaz.



Madde 2 Kıbrıs devleti, onun ortak devlet hükümeti ve onun parça devletleri


1. Kıbrıs devleti'nin, kendi ortak devlet hükümeti ve kendi parça devletleri ile olan ilişkileri ve bunların statüsü İsviçre'nin kendi federal hükümeti ve kantonları ile olan ilişkisi ve bunların statüsü üzerine tasarlanmıştır. Bu bağlamda:


a. Kıbrıs, bir ortak devlet hükümeti ve biri Kıbrıslı Rum, diğeri ise Kıbrıslı Türk olan iki parça devletten oluşan, ayrılamaz bir ortaklık yapısı olan, bağımsız bir devlettir. Kıbrıs'ın tek bir uluslar arası kimliği ve egemenliği vardır ve Birleşmiş Milletlerin bir üyesidir. Kıbrıs, hukukun üstünlüğü, demokrasi, Cumhuriyetçi temsil hükümeti, siyasi eşitlik, iki bölgelilik ve parça devletlerin eşit statüsünden ibaret temel ilkeler çerçevesindeki kendi anayasası altında yapılandırılır.


b. Ortak devlet hükümeti, anayasada belirtilen yetkilerini egemence kullanarak, Kıbrıs'ın uluslararası ortamda ve Avrupa Birliği içerisinde, tek bir ses ile konuşmasını ve icraatlar yapmasını sağlar ve bir Avrupa Birliği üye ülkesi olarak yükümlülüklerini yerine getirir ve bunun bütünlüğünü, sınırlarını ve zengin geçmişini korur.


c. Parça devletler eşit statüdedirler. Anayasanın koyduğu sınırlar içerisinde ve anayasanın ortak devlet hükümetine vermediği yetkileri egemence kullanarak kendi anayasaları altında, kendilerini özgürce yapılandırırlar.


2. Parça devletler, birbirleriyle ve ortak devletle işBirliği antlaşmaları çerçevesinde ve ortak devletin ve parça devletlerin yasama organlarının onayladığı anayasal mevzuat vasıtası ile işBirliği ve koordinasyon içerisinde olacaklardır. Özellikle, parça devletler, dış politikanın ve Avrupa Birliği ile ilgili ilişkilerin, kendi yetkilerine giren kısmının şekillendirilmesi ve uygulaması yönünde ve belçika modeli üzerine tasarlanan işBirliği antlaşmalarına uygun olarak katılımda bulunacaklardır. Parça devletlerin dış dünya ile, anayasa ile uyumlu bir şekilde ticari ve kültürel ilişkileri olabilir.


3. Ortak devlet ve parça devletler, birbirlerinin yetki ve işlevlerine saygı gösterecekler ve bunları ihlal etmeyeceklerdir. Ortak devletin ve parça devletlerin yasaları arasında, herhangi bir hiyerarşi olmayacaktır. Anayasaya ters düşen herhangi bir yasa, geçersiz olacaktır.


4. Kıbrıs anayasası, her parça devletin seçmenlerinin ayrı çoğunluğu ile tadil edilebilir.



Madde 3 vatandaşlık


1. Tek bir Kıbrıs vatandaşlığı vardır. Kıbrıs vatandaşlığına hak kazanma hakkını, özel çoğunlukla kabul edilen ortak devlet kanunu düzenleyecektir.


2. Tüm Kıbrıs vatandaşları, aynı zamanda iç ortaklık devleti vatandaşlığı haklarına da sahip olacaklardır. AB vatandaşlığında olduğu gibi, bu statü, Kıbrıs vatandaşlığını tamamlayıcı özellikte olup onun yerine geçmeyecektir. Bir parça devlet, kendi seviyesindeki siyasi hakların kullanımını, kendi iç vatandaşlık statüsüne bağlayabilir ve bu statüyü, elinde bulundurmaya bireyler için bu antlaşma kapsamında yerleşim haklarını kısıtlayabilir. Bu kısıtlamalar, bir tek diğer vatandaşlarının yerleşim oranının ilk yıl için, toplam nüfusun %1'i ve aradaki yıllarda, her üç yılda %3 artmak kaydı ile, yirminci yılda, toplam nüfusun %20'sine varması şartı ile geçerli olur. Bundan sonra ise, kısıtlamalar, bir diğer e ait yerleşik nüfus oranın toplam nüfusun üçte birine vardığı durumlarda geçerli olacaktır.



Madde 4 temel haklar ve özgürlükler


1. İnsan haklarına ve insanın temel özgürlüklerine saygı, anayasal çerçeve içerisinde korunacaktır. Hiçbir şahsa cinsiyeti, etnik kökeni, dini kimliği, veya vatandaşlığı statüsü hakkında ayrımda bulunulmayacaktır. Dolaşım ve yerleşim özgürlüğü sadece bu antlaşmada belirtildiği şekilde kısıtlanabilir.


2. Diğer te yaşayan Kıbrıslı Rum ve Kıbrıslı Türkler kendi kültürel ve eğitim haklarına sahip olacaklar ve ayrıca in yasama organlarında da temsil edileceklerdir.


3. Maronit, latin ve ermeniler de dahil, dini ve diğer azınlıkların, hakları uluslararası standartlara uygun olarak korunacak ve ortak devlet ve parça devlet yasama organlarında, kültürel ve eğitim hakları ve temsiliyetleri olacaktır.



Madde 5 hükümeti


1. Yasamayı, senato ve vekiller meclisi'nden oluşan parlamentosu yürütecektir:


a. Her meclisin 48 üyesi bulunacaktır. Senato, her bir ten gelen eşit sayıdaki senatörlerden oluşacaktır. Vekiller meclisi, her bir parça devletin nüfusuna göre oluşturulacak ve her bir parça devlet, sandalyelerin en az dörtte biri oranında temsiliyet hakkına sahip olacaktır.


b. Parlamento kararları, her 'in oy kullanan senatörlerinin dörtte birini de içeren, basit çoğunlukla onayını gerektirecektir. Belirtilen hususi konularda ise, sandalyesi olan her bir 'in senatörlerinin beşte ikilik özel çoğunluğunun onayı gerekecektir.


2. Devlet başkanlığı makamı, başkanlık konseyinde olacak ve yürütme yetkisine haiz olacaktır:


a. Başkanlık konseyi, tek bir listeden, senatoda özel çoğunlukla seçilen ve vekiller meclisinde, çoğunlukla onanan, altı üyeden oluşacaktır. Başkanlık konseyinin oluşumu, iki in nüfuslarına orantılı olarak, fakat, bir parça devletten gelen üyelerin sayısının toplamın üçte birinden az olmayacağı bir şekilde olacaktır.


b. Başkanlık konseyi, muvafakat çerçevesinde karara varmak için, elinden geleni yapacaktır. Muvafakata ulaşamadığı durumlarda, aksi takdirde bir hüküm bulunmadığı zamanda ve her ten en az bir üyenin oyu olması mutlak şartı ile, üyelerin oylarının salt çoğunluğu yoluyla karar alabilecektir.


c. Konseyin üyeleri, eşit olacak ve her üye bir bölümün başkanlığını yapacaktır. Dışişleri ve Avrupa Birliği ile ilişkiler bölümünün başkanları, aynı parça devletten olamaz.


d. Başkanlık ve başkan yardımcılığı makamları konsey üyeleri arasında, her on ayda bir dönüşüme tabi olacaktır. Aynı parça devletten ikiden fazla başkan, ard arda görev yapamayacaktır. Başkan, ve onun yokluğunda veya geçici olarak görev yapamadığı durumlarda başkan yardımcısı, konseyin başı ve hükümetin başı olarak temsil edecektir. Başkan ve başkan yardımcısının imtiyazlı oy hakkı veya diğer şekilde artırılan yetkileri olmayacaktır.


e. lerin [yürütmedeki başları], oy kullanmaksızın, konsey toplantılarına, antlaşmanın yürürlüğe girişinden itibaren, ilk on yıl içerisinde ve daha sonra, periyodik olarak konsey toplantılarına çağrılacaklardır.


3. Kıbrıs merkez bankası, başsavcılık makamı ve başmurakıplık makamı özerk olacaktır.



Madde 6 yüksek mahkeme


1. Yüksek mahkeme, anayasaya uyumu ve buna tam saygıyı sağlayacaktır.


2. Her parça devletten üç ve üç de Kıbrıslı olmayan, toplam dokuz yargıçtan oluşacaktır.


3. Yüksek mahkeme, diğer görevlerinin yanı sıra, parça devletler arasındaki veya parça devletlerden biri veya her ikisi ile ortak devlet arasındaki anlaşmazlıkları çözüme kavuşturacak ve ortak devletin kurumları arasındaki çıkmazları, bu çıkmazların çözümünün lerin makul işleyişi için vazgeçilmez olduğu durumlarda, çözüme kavuşturacaktır.



Madde 7 geçiş dönemi kurumları


1. Ortak devlet kurumları, geçiş dönemi boyunca, evrim geçirecekler ve bu süreç sonucunda, yukarıda belirtildiği şekilde işlevlerine kavuşacaklardır.


2. Bu antlaşmanın yürürlüğe girmesinden itibaren, her iki tarafın liderleri, 3 yıl boyunca Kıbrıs'ın ortak başkanları olacaklardır. Bu ortak başkanlar, ilk yıl boyunca, kendi atayacakları bakanlar kurulunun da yardımı ile icra yetkisini kullanacaklardır. Müteakip iki yıl boyuncaysa, yürütme yetkisi, parlamento tarafından seçilen bir bakanlar kurulunca kullanılacak ve ortak başkanlar, beraberce devlet başkanı makamını tutacaklardır.


3. Bu antlaşmanın yürürlüğe girmesinden sonra, kırk gün içerisinde, yasama organlarından her biri (kendi yasama organlarının siyasi oluşumunu yansıtacak şekilde), 24 temsilciyi, bir geçiş dönemi ortak devlet parlamentosuna bir yıl süresince görev yapmak üzere atayacaklardır.


4. Bir geçiş dönemi yüksek mahkemesi, ortak başkanlar tarafından bir yıl için atanacaktır.



Madde 8 askersizleştirme


1. Aşağıdakilere genel olarak dikkat ederek, ve:


a. Garanti anlaşmasının, bu anlaşma ile kurulan yeni düzene ve de Kıbrıs'ın anayasasına gerekli değişiklikler yapıldıktan sonra, yürürlüğe girerek, bağımsızlık, toprak bütünlüğü, güvenlik ve Kıbrıs'ın anayasal düzenine ek olarak, in anayasal düzenini, güvenliğini ve de toprak bütünlüğünü de kapsayacağı bir şekilde; ve


b. İttifak anlaşması uyarınca, tüm rütbeler dahil olmak üzere, her biri [4 rakamlı bir sayı koyunuz]'i aşmayan, bir yunan ve bir de Türk kontenjanının, sırasıyla, Kıbrıs Rum inde ve de Kıbrıs Türk inde konuşlandırılabilecekleri şekilde; ve


c. Yunan ve Türk kuvvetleri ve de bunların silahlarının, anlaşılan yerlere ve anlaşılan seviyelerde, tekrar konuşlandırılması ve de bu anlaşılan seviyelerin üzerindeki tüm kuvvet ve silahların geri çekileceği bir şekilde; ve


d. Bu antlaşmanın uygulanmasını gözlemlemek için, bir Birleşmiş Milletler barış-gücü olması ve bu gücün antlaşma hükümlerine uyumu sağlamak için, tüm gayretini sarf ederek güvenli bir ortamın korunmasına katkıda bulunacağı ve de bu gücün ortak devlet hükümetinin, her iki inin onayı ile aksine bir karar alıncaya kadar burada kalacağı bir şekilde; ve


e. Kıbrıs'a silah tedarikinin, ithalatçılar ve ihracatçılar üzerinde hukuki bağlayıcılık teşkil edeceği bir şekilde yasaklanması kaydı ile; ve


f. Garantör devletlerden, ten ve de den oluşan ve Birleşmiş Milletler tarafından başkanlık edilen bir gözlem komitesinin, bu anlaşmanın uygulanmasını izleyeceği bir şekilde,


1. Kıbrıs, askersizleştirilecek ve yunan ve Türk kuvvetlerinin tekrar konuşlandırılma aşamaları ile eşgüdümlü bir takvimde, yedekler ile birlikte tüm Kıbrıslı Rum ve Kıbrıslı Türk kuvvetler lağvedilerek, silahları adadan çıkarılacaktır.


2. Askeri nitelikli veya, yedek güçler veya, vatandaşların, askeri veya askeri nitelikli eğitimi olmayacaktır. Lisanslı, spor amaçlı tüfeklerden başka tüm silahlar yasaklanacaktır.


3. Hiçbir , şiddete veya ortak devlete, e veya garantör güçlere karşı şiddet teşvikine göz yummayacaktır.


4. Kıbrıs yunanistan ve Türkiye'nin muvaffaktı olmaksızın, kendi toprağını uluslar arası askeri harekatların kullanımına açamayacaktır.



Madde 9 sınırları ve toprak düzenlemeleri


1. sınırları, bu antlaşmanın bir bölümünü oluşturan haritada belirtildiği gibi olacaktır.


2. Bu antlaşmanın yürürlüğe girmesini müteakip, yasal olarak Kıbrıs Rum 'inin parçası olan ve toprak düzenlemeleri yapılan bölgelerin kontrolü, üç yılı geçmeyecek geçici bir süre için, Kıbrıs Türk tarafından idare edilecektir. İdare, anlaşmaya varılan safhalarda, ilki, bu antlaşmanın yürürlüğe girmesinden 90 gün sonra ve öncelikli olarak boş arazileri kapsayacak şekilde, birlikte Birleşmiş Milletlerin gözetimi altında Kıbrıs Rum geçecektir.


3. Özel düzenlemeler, toprak ayarlamalarına maruz kalan bölgelerde ikamet edenlerin hakları ve çıkarlarını koruyacak ve onların düzenli bir şekilde uygun yerlerde yeterli alternatif lojmanlarda konaklamaları ve hayatlarını kazanmalarını sağlayacaktır.



Madde 10 mal - mülk


1. Bu antlaşmanın yürürlüğe girmesinden önce gerçekleşen olaylar neticesinde, mallarının tasarrufunu kaybeden mal sahiplerinin iddiaları, kapsamlı bir biçimde ve uluslararası hukuka uyumlu olarak, tahliye olan mal sahipleri ve şimdiki tasarruf sahiplerinin kişisel haklarına saygı gösterilerek ve iki - bölgelilik ilkesine uygun bir biçimde sonuçlandırılacaktır.


2. Toprak düzenlemelerine tabi alanlardaki mallar, tasarrufu kaybeden sahiplerine geri iade edileceklerdir.


3. Toprak düzenlemesine tabii olamayan bölgelerde, geri iade veya tazminat yoluyla mülkiyet haklarının tatmini için yapılacak düzenlemeler, aşağıdaki temel kurallara göre olacaktır:


a. Tazminatı tercih eden veya malları düzenlemeler neticesinde geri iade edilmeyen, tasarrufu kaybetmiş mal sahipleri, tasarrufu kaybettikleri andaki değer, artı enflasyon baz alınmak suretiyle, tam ve yeterli tazminat alacaklardır;


b. Tasarrufu kaybeden mal sahiplerinin, mallarının tasarrufunu bir idari karar neticesinde ellerinde bulunduran şu anki tasarruf sahipleri, diğer parça devlette bulunan ve tasarrufunu kaybettikleri benzeri değerdeki bir maldaki mülkiyetlerini feragat etmek karşılığında gerekli başvuruda bulunup, şu anda tasarrufunda bulundurdukları malın tasarrufunu alabilirler;


c. Şu anki tasarruf sahipleri aynı zamanda önemli derecede geliştirip kıymetlendirdikleri malların orijinal durumlarındaki değerini ödedikten sonra, bunların koçanını, gerekli başvuruyu yapıp, alabileceklerdir;


d. Mal sahiplerinin, malları şu anki tasarruf sahiplerine veya malın bulunduğu parça devletteki diğer kişilere satmaları, kiralamaları veya takas etmeleri için teşvikler olacaktır;


e. Yukarıdaki hükümlerin kapsamına girmeyen mallar bu antlaşmanın yürürlüğe girmesinden itibaren beş yıl içerisinde (boş mallar üç yıl içerisinde), geri iade edilecektir; şöyle ki: herhangi bir parça devletteki alanın ve ikametgahların %x'inden ve herhangi bir belediye veya köyün (bu antlaşmada hususi olarak ayrılan köyler hariç) %y 'sinden daha fazlası, diğer parça devletteki mal sahiplerine geri iade edilmeyecektir; ve


f. Kıbrıs vatandaşı olan şu anki tasarruf sahiplerinin, geri iade edilecek bu malları boşaltmaları, yeterli alternatif ikametgah sağlanana dek istenmeyecektir.


4. Mülk iddiaları özerk, tarafsız ve her bir parça devletten eşit sayıda üyeden ve aynı zamanda Kıbrıslı olmayan üyelerden oluşan bir emlak kurulu tarafından kabul ve sevk edilecektir.



Madde 11 barışma - uzlaşma komisyonu


1. Bağımsız ve tarafsız bir barışma komisyonu, Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler arasında, anlayış, hoşgörü ve karşılıklı saygıyı teşvik edecektir.


2. Komisyon, eşit sayıda Kıbrıslı Türk ve Kıbrıslı Rum erkek ve kadınlardan ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreterinin iki taraf ile istişare içerisinde atayacağı en az bir Kıbrıslı olmayan üyeden oluşacaktır.



Madde 12 geçmişteki icraatlar


1. Bu antlaşmanın yürürlüğe girmesinden önce, herhangi bir makam [...] Tarafından yapılan yasama, yürütme veya yargı tabiatındaki her eylem, geçerli olarak tanınır ve bu antlaşmanın herhangi bir maddesi ile tutarsız veya ters olmadığı sürece, bu antlaşmanın yürürlüğe girmesinden itibaren de etkisi devam eder. Hiç kimse bu icraatların geçerliliğini, bu antlaşmanın yürürlüğe girmesinden önceki bir şeyi bahane ederek, sorgulayamayacaktır.


2. Bu antlaşmanın yürürlüğe girmesinin öncesinde yapılan eylem - icraatlarla ilgili yükümlülük veya tazminat iddiaları, bu antlaşmanın başka bir hükmü tarafından konunun düzenlenmediği durumlarda, iddia sahibinin bulunduğu parça devlet tarafından ele alınacaktır.

Madde 13 yürürlüğe giriş ve uygulanış


1. Bu antlaşma, antlaşmada belirtildiği şekilde, her bir taraf tarafından, aynı zamanda, ayrı ayrı yapılacak referandumların sonuçlarının teyidinin ertesi günü saat 00:00'da yürürlüğe girecektir.


2. Antlaşmanın yürürlüğe girmesinin ardından, ada çapında kutlamalar olacak, anayasada belirtilen bayraklar dışındaki tüm bayraklar indirilip yerine anayasada belirtilen Kıbrıs ve bayrakları göndere çekilecek ve Kıbrıs ve milli marşları çalınacaktır.


3. Bu antlaşmanın yürürlüğe girmesinden sonra, ortak başkanlar, Birleşmiş Milletlere, Kıbrıs'ın üyelik hak ve yükümlülüklerinin, yeni düzen uyarınca, yerine getirilmesi için bildirimde bulunacaktır. Anlaşılan Kıbrıs bayrağı, Birleşmiş Milletler genel merkezinde göndere çekilecektir.


4. Bu antlaşma, çeşitli bölümlerinde belirtilen bağlayıcı zaman çizelgelerine uygun olarak uygulanacaktır.



Madde 14 lahikalar


Yukarıdaki ana maddeler, bu antlaşmanın ayrılmaz bir parçasını oluşturan lahikalardaki detaylı hukuki dilde yazılmıştır.



Taslak lahika ı: Kıbrıs anayasası



Bölüm ı: genel hükümler

Bölüm ıı: temel hak ve özgürlükler

Bölüm ııı: ve ler

Bölüm ıv: kurumları

Kısım a: yasama

Kısım b: yürütme

Kısım c: bağımsız memurlar ve kurumlar

Kısım d: yargı

Bölüm v: anayasanın değişiklikleri

Bölüm vı: geçiş dönemi hükümleri

Bölüm vıı: ek hükümler

Cetvel 1: Kıbrıs haritası ve leri

Cetvel 2: Kıbrıs bayrağı

Cetvel 3: Kıbrıs milli marşı

Cetvel 4: malları



Bölüm 1: genel hükümler



Madde 1 Kıbrıs devleti


1. Kıbrıs, tek uluslar arası kanuni kimliğe ve Kıbrıslı Rum ve parça devletten oluşan bir ortak devlet hükümetine sahip, bağımsız ve egemen bir devlettir.


2. Kıbrıs'ın bağımsızlığı, toprak bütünlüğü, güvenliği ve anayasal düzeni korunacak ve saygı gösterilecektir.


3. Kıbrıs'ın, bütün olarak veya kısmen başka bir ülkeyle birleşmesi, bölünmenin veya ayrılmanın herhangi bir şekli ve kurucu belge ve bu anayasa tarafından kurulan düzende herhangi bir tek taraflı değişiklik yasaklanacaktır.


4. Kıbrıs bayrağı, [kabul edilmiş bayrağın tanımını yerleştiriniz], bu anayasanın ilişiğindeki gibi olacaktır. Kıbrıs bayrağı, hükümet binaları üzerinde, yalnız, veya AB bayrağı ile dalgalanacaktır.


5. Kıbrıs milli marşı, [kabul edilmiş milli marşın adını yerleştiriniz], bu anayasanın ilişiğindeki gibi olacaktır.


6. Kıbrıs, hukukun üstünlüğü temel ilkeleri, demokrasi, temsiliyetçi Cumhuriyet hükümeti, Kıbrıslı Rum ve Kıbrıslı Türk siyasal eşitliği, iki bölgeli ve lerin eşit statüsü çerçevesinde düzenlenecektir.



Madde 2


1. ler, eşit statüye sahiptirler. Her parça devlet, bu anayasanın ilişiğinde belirtilen bölgesel sınırları ve bu anayasanın kısıtlamalarına uygun olarak, kendi yetkisini icra eder.


2. ler, bu anayasanın kısıtlamalarına ve hukukun üstünlüğü temel prensiplerine, temsiliyetçi Cumhuriyet hükümetine uygun olarak kendi anayasaları altında, kendilerini özgürce düzenleyeceklerdir.


3. lerin kimliği, toprak bütünlüğü, güvenliği ve anayasal düzeni korunacak ve bunlara saygı gösterilecektir.


4. ler, kendi milli marş ve bayraklarına sahip olacaklardır. in bayrağı, in hükümet binaları üzerinde, Kıbrıs bayrağı ve AB bayrağı ile dalgalanacaktır. in hükümet binaları veya kamu malları üzerinde, başka hiçbir bayrak dalgalanmayacaktır.


5. Her , kendi tatillerini, 'inkilere ek olarak belirleyecektir.



Madde 3 anayasanın üstünlüğü


1. Demokratik olarak Kıbrıslı Rum ve Kıbrıslı Türklerin ortak iradeleri ile uyarlanan bu anayasa, bu toprağın üstün hukukudur ve ve lerin yetkilerinin üzerindedir. in veya in, bu anayasaya karşı herhangi bir eylemi geçersiz kılınacaktır.


2. Bu anayasa altında, , lerin güç ve işlevlerine tam saygı gösterecek ve müdahale etmeyecektir. Bu anayasa altında, her , diğer bir in ve in güç ve işlevlerine tam saygı gösterecek ve müdahale etmeyecektir. Ortak devlet ve parça devletlerin kanunları arasında bir hiyerarşi olmayacaktır.


3. Yüksek mahkeme, bu anayasayı destekleyecek ve ve lerin organları tarafından tam saygı duyulmasını sağlayacaktır.



Madde 4 hukukun üstünlüğü


1. Hukuk, hükümet icraatlarının her seviyede temeli ve kısıtlamasıdır.


2. Hükümetin her seviyedeki bütün icraatları, kamu çıkarı, orantılılık ve iyi niyet presipleri ile uyumlu olacaktır.


3. kadar ler de uluslar arası hukuk ve bu anayasanın entegral bir parçası olduğu varsayılan Kıbrıs'ı bağlayıcı bütün anlaşmalara saygı göstereceklerdir.



Madde 5 Kıbrıs'ın laik doğası ve leri


1. Kıbrıs devleti ve onun leri laiktir.

2. Din adamları, kamu veya siyasi şubelere seçilmeyecek veya atanmayacaktır.



Madde 6 ve askersizleştirilmesi


1. ve askersizleştirilecektir. Hiçbir askeri nitelikli veya yedek kuvvet olmayacaktır ve vatandaşlara askeri veya askeri nitelikli eğitim verilmeyecektir.


2. Kıbrıs, yunanistan ve Türkiye'nin muvafakati olmaksızın, kendi toprağını uluslar arası askeri kullanıma vermeyecektir.


3. Lisanslı spor amaçlı tüfeklerin dışında, tüm silahlar yasaklanacaktır.


4. Parça devletlerin hiçbiri, 'e, lere veya garantör kuvvetlere karşı, şiddeti veya şiddeti teşvik eden davranışlara tolerans tanımayacaktır.


5. Bu maddenin hükümleri, kurucu antlaşma, garanti antlaşması, ittifak antlaşması, Kıbrıs'taki bm barış gücü operasyonlarının ve anayasası hükümlerine ve polisine ve ortak soruşturma örgütüne halel getirmeksizin yorumlanır.



Madde 7 resmi diller ve resmi kanunların ilanı


1. Ortak devletin resmi dilleri, Rumca ve Türkçe'dir. İngilizce'nin resmi maksatlar için kullanımı yasa ile düzenlenecektir.


2. Ortak devletin yasama, yürütme ve idari ve yasal mevzuatı ve belgeleri tüm resmi dillerde düzenlenir ve aksi belirtilmedikçe, Kıbrıs resmi gazetesinde, tüm resmi dillerde yayınlanarak ilan edilir.


3. Herkesin, ortak devletin makamlarına resmi dillerden herhangi biri ile hitap etme ve aynı dilde cevap alma hakkı vardır.


4. Ortak devletin resmi dilleri tüm orta öğrenim öğrencileri için mecburi olacaktır.



Madde 8 ortak devletin resmi tatilleri


1. Kıbrıs'ın milli tatili kurucu antlaşma üzerine yapılacak halk oylamasının günü olacaktır.


2. Pazar günlerine ilaveten aşağıdaki resmi tatiller tüm Kıbrıs için geçerli olacaktır.

a. 1 ocak (yeni yıl);

b. 1 mayıs (işçi bayramı);

c. 25 aralık (noel);

d. (good frıday)

e. Paskalya pazartesisi;

f. Ramazan - şeker bayramının ilk günü

g. Kurban bayramının ilk günü ve

h. Hz. Muhammed'in doğum günü


3. Ortak devletin memurları yukarıdakilere ilaveten bir parça devletin veya diğer parça devletin resmi tatillerini kutlayabilecektir.



Bölüm ıı: temel haklar ve özgürlükler



Madde 9 temel haklar


1. Anayasanın 4 (3)'üncü maddesine uygun olarak insan hakları ve temel özgürlüklerin korunması üzerine Avrupa konvansiyonu ve bunun Kıbrıs için yürürlükte olan ek protokolleri ve bm sivil ve siyasi haklar antlaşması anayasanın ayrılmaz bir parçası olacaktır.


2. Hiç kimseye cinsiyeti, etnik veya dini kimliği veya iç parça devlet vatandaşlık statüsü, bazında ayırım yapılmayacaktır.


3. Anayasada veya kurucu antlaşmanın herhangi bir bölümünde veya anayasal mevzuata açıkça aksi belirtilmedikçe Kıbrıs'ın tümünde dolaşım, yerleşim ve ikamet özgürlüğü olacaktır


4. Maronitler, latin ve ermeniler dahil tüm dini ve sair azınlıkların hakları korunacaktır. Ortak devlet ve parça devler kendi yetkileri çerçevesinde azınlıklara Avrupa milli azınlıkların korunması çerçeve konvansiyonunda belirtilen statü ve hakları verecek ve özellikle kendi kültürel ve eğitim faaliyetlerini idare etme ve yasam organlarında temsil edilme haklarını verecektir.


5. Karpaz bölgesinde bulunan karpaz köyü / dipkarpaz, yeni erenköy, sipahi, adaçay köylerinde yaşayan Rumlar ve gürpınar, özhan, karpaşa, koruçam köylerinde yaşayan maronitler ve tillyria bölgesinde bulunan günebakan, yeşilırmak, süleymaniye, kurutepe, ve madenliköy köylerinde yaşayan Kıbrıslı Türkler ve ayrıca, mesarya'da bulunan pile ve [toprak düzenlemeleri alanına giren ve 1960'ta %20'den fazla Türk nüfusu bulunan köyleri ekleyiniz] bulundukları kendi kültürel ve eğitim ilişkilerini idare etme hakkına sahip olacaklar ve yasama organlarında temsil edileceklerdir.



Madde 10 vatandaşlık


1. Tek bir Kıbrıs vatandaşlığı vardır.


2. Kıbrıs vatandaşlığı sahibi herkes aynı zamanda içte parça devlet vatandaşlığı hakkını da anayasal düzen çerçevesinde edinecektir.


3. Bu statü, Avrupa Birliği vatandaşlığı statüsü gibi Kıbrıs vatandaşlığını tamamlayıcıdır ve onun yerine geçmez.


4. Anayasanın veya kurucu anlaşmanın herhangi bir maddesinin hükmünün bir kişinin köklerinin dayandığı parça devleti (veya bir kişinin müracaata bulunduğu) kastettiği durumlarda ana kıstas kişinin haiz olduğu parça devlet vatandaşlık statüsü olacaktır. İçte her iki parça devletin vatandaşlık statüsünde bulunan kişiler o anda ikamet ettikleri veya son ikamet ettikleri parça devletin vatandaşı olarak kabul edileceklerdir.



Madde 11 siyasi hakların kullanımı


En az 18 yaşını doldurmuş Kıbrıs vatandaşları, ortak devlet seviyesinde siyasi haklara sahip olacaklar ve bu hakları, kendi yasal ikametgahlarında kullanacaklardır.



Bölüm ııı. Ortak devlet ve parça devletler



Madde 12 ortak devletin yetki ve işlevleri


1. Ortak devlet, anayasası uyarınca, aşağıdaki meselelerde yasama ve yürütme yetkilerini egemence kullanacaktır:


a. Uluslararası antlaşmaların ve savunma politikasının belirlenmesi dahil olmak üzere dış ilişkiler;

b. Avrupa Birliği ile ilişkiler;

c. Merkez bankası işlevleri ve para biriminin tedavüle sürülmesi, para politikası ve bankacılık düzenlemeleri;

d. maliyesi ve bütçe, tüm dolaylı vergilendirme (gümrükler dahil) ve ortak devlet ekonomi ve ticaret politikası;

e. Meteoroloji, havacılık, uluslararası denizcilik ve Kıbrıs'ın kıta sahanlığı ve kara suları.

f. İletişim (posta, elektronik ve telekomünikasyon hizmetleri dahil);

g. Kıbrıs vatandaşlığı (pasaportların verilmesi dahil) ve muhaceret (iltica, sınır dışı etme, ve yabancıların iadesi dahil olmak üzere);

h. Terörizmle mücadele, uyuşturucu kaçakçılığı, kara para aklama ve organize suçlar.

i. Aflar

j. Telif hakları ve bunların ağrılıkları ve ölçüleri;

k. Tarihi eserler


2. Yukarıdaki yetkilerin ve anayasanın diğer hükümlerinin kullanımı ile ilgili olarak, bu konular hakkında yasama ve yürütme yetkisine sahip olacaktır. Ortak devlet idaresi (kamu hizmetleri, ortak devlet polisi ve bağımsız kurum ve memurlar dahil olmak üzere); ortak devlet seçimleri ve halk oylamaları; ortak devlet kanunlarına karşı işlenen suçlar; yüksek mahkeme tarafından adaletin dağıtımı; ortak devlet malları, ortak devlet kamu işleri ve istimlak dahil; ve hususi yetkileri ile açıkça ilgili diğer konular.


3. , uygun olan durumlarda, belli şekillerdeki vergilerin toplanması dahil, kendi bazı yasalarının uygulanmasını, parça devlet makamlarına emanet edecektir.


4. uluslar arası antlaşmalar altındaki yükümlülükleri, ilgili uluslararası antlaşmaya ilişkin esas üzerinde yasama yetkisine haiz olan ortak devlet veya parça devlet makamı tarafından uygulanacaktır.


5. , parça devletlere kendi dolaylı vergilendirmesinin bir kısmını, özel çoğunlukla geçen yasalarda belirtildiği şekilde, parça devletlere verecektir.



Madde 13 parça devletlerin yetki ve işlevleri


1. , anayasanın koyduğu sınırlar ve kendi bölgesel sınırları içerisinde, anayasanın ortak devlete vermediği tüm yetki ve işlevleri egemence kullanacaktır.


2. Parça devletler, yasalarına karşı işlenen suçlar üzerinde, bu yetki yasaları ile Kıbrıs yüksek mahkemesine verilmediği sürece, esas cezai yetki alanına sahip olacaktır.


3. Bir 'in polisi, o içerisinde konuşlanacak ve görev yapacaktır ve o içerisindeki düzeni ve kanunları koruyacak, kamu düzenini sağlayacak ve polisi ve ortak soruşturma örgütü kanunları ve işleyişine aykırı olmamak kaydıyla, 'e karşı işlenen suçlara karşı da yükümlülükleri olacaktır.



Madde 14 işBirliği ve koordinasyon


1. Bu anayasada açıkça belirtilen durumlarda, yasama ile ilgili mevzular, ve leri, anayasal mevzuat vasıtası ile bağlayacak bir şekilde düzenlenecektir. Bu mevzuat, ve yürütme organlarınca, anayasal usule uygun olarak, onaylanacak ve diğer ortak devlet veya parça devlet hukuku üzerinde üstün olacaktır.

2. ler, birbirleriyle veya anlaşmalar yapabilecektir. Bu tür antlaşmalar tarafların kendi yetkileri nispetinde, ortak kurumlar ve kuruluşlar yaratabilecektir.


3. , politikalarını ve yasama organlarını antlaşmalar ve ortak standartlar dahil, uygun olan yerlerde danışarak, özellikle aşağıda belirtilen konularda, koordinasyon ve uyumu artırmaya çalışacaklardır:


a. Turizm;

b. Çevrenin korunması, enerji tasarrufu ve su dahil doğal kaynakların korunması;

c. Balıkçılık ve tarım;

d. Sigorta, tüketici hakları, iş dalları, ve iş kurumları dahil endüstri ve ticaret;

e. Kara ulaşımı dahil bölgelere ayırma ve planlama;

f. Spor ve eğitim;

g. Tütün, alkol ve uyuşturucu kullanımı düzenlemeleri dahil sağlık ve veterinerlik konuları;

h. Sosyal güvenlik ve iş gücü;

i. Aile, şirketler ve ceza hukuku ve;

j. Evrakların geçerliliğinin kabulü.


4. Herhangi bir veya hükümetinin bir branşı, işBirliği veya uyum sürecini başlatabilir.


5. Bu tür koordinasyon veya uyum konusundaki antlaşmaları, hükümetlerinin yetkili branşları tarafından, ve eğer, katılımı gerekecekse, yetkili branşı tarafından onaylanacaktır.


6. , arasındaki veya farklı bulunan belediyeler ve köyler arasındaki işBirliği çalışmalarını, gerek mali gerekse lojistik olarak desteklemelidir.


7. , ve , hükümet organları ve eğitim, sağlık ve diğer kamu hizmeti kurumlarının yayınladığı belgeleri, geçerli kabul edeceklerdir.



Madde 15 ortak soruşturma teşkilatı


ve polis personelinden oluşan ve baş savcıya rapor verecek bir ortak soruşturma teşkilatı olacaktır. Bu teşkilatın oluşumu ve görevlerinin yanı sıra ve lerden hangi sayıda polis gücü ve ekipmana sahip olacağı, anayasal düzenlemelerde belirlenecektir.



Madde 16 dış ilişkiler


1. Kıbrıs, yunanistan ve Türkiye ile özel dostluk bağlarını devam ettirecek ve garanti, ittifak ve kurucu antlaşmaları ile kurulan dengeye saygılı olacaktır.


2. , kendi yetkilerini etkileyen dış meselelerde, kararlarına danışacaklardır.


3. , ticari ve kültürel konularda, Kıbrıs'ın diplomatik görevlerinde yetkili temsilciler atayabilir.


4. ayrıca, antlaşmaların Kıbrıs'a, hükümeti otoritesine, veya diğer zarar vermeyecekse ve Kıbrıs'ın Avrupa Birliği üyeliği ile uyumlu ise, Kıbrıs ile ilişkisi olan devlet yetkilileriyle ticari ve kültürel konularda antlaşmalar yapabilir.


5. Yukarıda 3. Ve 4. Paragraflarda belirtilen yetkilerin uygulanışı ile ilgili maddelerde, aşağıdaki prosedürler uygulanacaktır:


a. , yabancı hükümetlerle siyasi temaslarını, dışişleri bakanlığı kanadını kullanarak yapacaklardır; ve


b. ler, diğer devletlerin alt birimleri veya yardımcı kurum veya kuruluşları ile temas halinde bulunabileceklerdir. Bu durumda, dışişeri bakanlığına, toplantıların yapılmaya başlamasından itibaren, toplantılar ve bu devletlerle varılacak antlaşmalar konularında ve görüşmelerin gidişatı ve sonuçları hakkında bilgi verilecektir.


6. ve arasında bir işBirliği antlaşması, dış ilişkiler konularındaki bu maddenin uygulanışını düzenleyecektir.



Madde 17 bir Avrupa Birliği üyesi olarak Kıbrıs


1. Kıbrıs, bir Avrupa Birliği üyesi olacaktır.


2. Kıbrıs'ın, Avrupa Birliği üyeliği içerisindeki politikası şekillendirilmesine de katılacaktır.


3. Kıbrıs, Avrupa Birliğinde, yetki alanlarında tarafından temsil edilecektir. < yetki alanlarında veya mevzunun ana hatlarıyla 'in yetki alanlarını ilgilendirdiği durumlarda, Avrupa Birliği'nde hükümeti tarafından temsil edilecektir. Mevzu, ana hatlarıyla lerin yetki alanına girerse Kıbrıs, veya bir temsilcileri ile temsil edilebilir.


4. Kıbrıs'ın Avrupa Birliğine üyeliğinden doğan yükümlülükler, yükümlülüğün değindiği dolayı, üzerinde yasama yetkisine sahip olan veya makamı tarafından hayata geçirilecektir.


5. Eğer bir parça devlet, Kıbrıs'ın Avrupa Birliğine olan bir yükümlülüğü konusunda, kendi yetkisine giren bir şeyi yapmakta kusur eder ve Kıbrıs, birlik tarafından sorumlu tutulursa, , 90 günlük ihbar vererek, yapmakta kusur ettiği önlemlerin yerine, gerekli önlemleri alacak ve bunlar, , kendi yükümlülüklerini yerine getirinceye kadar, yürürlükte kalacaktır.


6. Bu maddenin 2.- 5. Paragraftan oluşan bölümü, ve arasındaki işBirliği antlaşmasına tabi olacaktır.


7. Avrupa Birliği'nin üzerine kurulduğu uluslar arası antlaşmalar veya herhangi bir devletin Avrupa Birliği'nin tüm üyeleri tarafından onayını gerektiren, birliğe katılma başvuruları, ortak devlet ve yasama organlarından herhangi birinin karşı çıkmadığı sürece, Kıbrıs tarafından onaylanacaktır. Başkanlık konseyinin başkanı veya başkan yardımcısı ilgili onay belgesini imzalamaya ve Kıbrıs'ı bu konuda bağlamaya yetkili olacaktır.


8. Bu anayasanın hiçbir, hükmü Avrupa Birliği'ne üyeliğin getirdiği yükümlülüklerin gerektirdiği hiçbir ortak devlet veya parça devlet yasasını, kanununu veya düzenlemesini geçersiz kılamaz veya Avrupa Birliği'nin veya kurumlarının yasalarının, kanunlarının veya düzenlemelerinin, tüm Kıbrıs'ta geçerli hukuk olmasını engelleyemez.



Bölüm ıv. Ortak devlet kurumları



Madde 18 görev yapmaya elverişlilik, görevlerdeki çelişkiler ve görevlerin yerine getirilmesi


1. Bu anayasada veya yasada aksi belirtilmediği sürece, herhangi bir şahıs, ortak devlet kurumlarında Kıbrıs vatandaşı olması ve 18 yaşını doldurmuş olması şartı ile görev yapmaya hak kazanır veya atanabilir.


2. Bu anayasada veya yasada, aksi belirtilmediği sürece hibir kimse birden fazla hükümeti branşında veya hem hükümeti ve de hem hükümetinde görev yapamaz.


3. kurumlarında görev yapmak üzere seçilen veya atanan kişiler çıkarı doğrultusunda karar verecektir.



Madde 19 ortak devletin dokunulmazlıkları ve muafiyetleri


1. Parlamento, başkanlık konseyi, yüksek mahkeme ve Kıbrıs merkez bankası yönetim kurulu üyeleri ile birlikte özerk görevliler, tutuklama ve adli kovuşturmadan, kanunları aksini belirtmedikçe, muaftırlar.


2. Resmi maksatlar için kullanılan malları vergilendirme de dahil, yasalarının uygulama alanı dışında olacaktır. Bu tür mallar, direkt ve tek etkisi altında olacaktır. polisine bu mallarının korunması için yardım edecektir.



Kısım a: yasama



Madde 20 parlamentonun oluşumu ve seçimi


1. parlamentosu iki kamaradan oluşacaktır: senato ve vekiller meclisi.

2. Her kamara, 48 üyeden oluşacak ve beş yıllık görev süresi için orantılı temsiliyet temeline göre seçileceklerdir. , özel çoğunluk oyu aksini belirtmedikçe, seçim bölgelerini oluşturacaklardır ve en az 10 sandalyeye sahip olacaktır.

3. Senato her bir 'ten seçilen eşit sayıda senatörden oluşacaktır. 24 senato üyesi, orantılı bir temelde, her bir 'in halkı tarafından seçilecektir.

4. Vekiller meclisi'ni, her sandalyenin her birinin parça devletteki kayıtlı halkına bağlı kalması esasına göre her iki 'ten vekiller oluşturacaktır ve her bir , toplam sandalye sayısının en az dörtte birine sahip olacaktır. Bir vekil, birine mensup olacaktır.

5. Maronit, latin ve ermeni azınlıkları en az bir vekil tarafından temsil edilecektir. Bu azınlıkların üyeleri, Kıbrıs'taki ikamet yerlerine bakılmaksızın, bu vekiller için seçimlerde oy verme hakkına sahip olacaktır. Bu vekiller, azınlıkların bulunduğu , o verilen vekil kotasının içinde sayılacaktır.



Madde 21 organizasyon


1. parlamentosu birleşimlerinin zamanını ve süresini, kanunlar belirleyecektir. Herhangi bir zamanda, başkanlık konseyi veya herhangi bir kamaranın dörtte bir üyesi, parlamentoyu olağanüstü toplantıya çağırabilir.


2. Her bir kamara, bir yıllık görev süresi için, her bir bir başkan ve iki başkan yardımcısı seçecektir. Her iki kamaranın da başkanları, aynı vatandaşı olamaz. Kamara başkanı ile aynı vatandaşı olamayan başkan yardımcısı, birinci başkan yardımcısı olacaktır.


3. Her kamara kanunlar çerçevesinde, kendi komitelerini organize edecektir.


4. Her kamara, karar alabilmesi için, oturan üyelerin çoğunluğunun oturumlara katılmaları gerekmektedir.


5. Üyelerin parlamento'ya oturumlarına katılmalarını ve izinsiz olarak katılmamalarının sonuçları yasa ile düzenlenecektir.



Madde 22 yetkiler


1. Parlamento yasalar çıkaracak, yasama yapacak ve kararlar alacaktır.


2. Parlamento bu yetkiyi başkanlık konseyine devretmediği hallerde, uluslar arası antlaşmaları onaylayacaktır.


3. Parlamento, başkanlık konseyini seçecek ve işleyişini kontrol edecektir.


4. Parlamento, başkanlık konseyinin diğer özerk kuruluşlarının üyeleri ile özerk görevlileri görevlerini ağır ihlalden veya ciddi suçlardan dolayı özel çoğunlukla azledebilir.


5. Parlamento, bütçesini onaylayacaktır.



Madde 23 usul


1. Aksi belirtilmediği takdirde parlamento kararları her 'ten hazır bulunup oy kullanan senatörlerin dörtte biri dahil, her iki kamaranın, hazır bulunup ve oy kullanan üyelerinin basit çoğunluğunun onayını gerektirir.


2. Aşağıdaki kararların alınabilmesi için, hazır bulunan ve oy kullanan vekillerin basit çoğunluğuna ilaveten, her bir sandalyesi bulunan senatörlerinin en az beşte ikisinden oluşacak özel çoğunluk gerekecektir:


a. yetkisine giren konulara ilişkin uluslararası antlaşmaların onayı13;

b. Kıbrıs'ın hava sahası, kıta sahanlığı ve kara suları ile ilgili uluslararası antlaşmaların onayı ve kanun ve tüzüklerinin kabulü;

c. Vatandaşlık, muhaceret ve vergilendirme konularındaki yasaların kabulü;

d. bütçesinin onaylanması;

e. Başkanlık konseyinin seçilmesi; ve

f. Bu anayasa'nın hükümleri doğrultusunda çoğunluk oyu gerektiren diğer hususlar.


3. İki parlamento kamarası arasında bir uzlaştırma mekanizması yasa ile sağlanacaktır.



Kısım b: icra



Madde 24 başkanlık konseyi


1. Devlet başkanlığı makamı, 6 üyeli başkanlık konseyi'nde bulunacaktır ve icra yetkisini elinde bulunduracaktır.

2. Başkanlık konseyi üyeleri, özel çoğunluk kararı ile bir tek listeden parlamento tarafından beş yıllık sabit görev süresi için seçileceklerdir.

3. Başkanlık konseyi üyeleri, başka herhangi bir memuriyet veya özel sektör makamında bulunamaz.

4. Başkanlık konseyi üyeleri, görev süreleri dolduktan sonra, yerlerine yeni konsey seçilene kadar, görevlerine devam edeceklerdir.

5. Konsey'de herhangi bir boşluk durumunda, parlamento özel çoğunluk kararı ile görevin geriye kalan kısmı için, yeni üyeler atayacaktır.

6. Başkanlık konseyi oluşumu, nüfuslarına orantılı olacaktır fakat, her bir en az iki üye bulunacaktır.

7. Başkanlık konseyi tüm kararlarda fikir Birliği sağlamaya gayret gösterecektir. Fikir Birliğine ulaşamadığı durumlarda, bu anayasa aksini belirtmediği sürece, kararları oy veren üyelerin basit çoğunluğuyla verecektir. Bu tür çoğunluk kararlarında, çoğunluğun içinde, her bir toplumdan en az bir üye olacaktır.

8. Başkanlık konseyi üyeleri eşit olacaktır. Konseyin herhangi bir üyesi, bir konuyu gündeme getirebilecektir.

9. Başkanlık konseyi, uygun olduğu durumlarda, lerin yürütme makamlarını, oy kullanma hakkına sahip olmaksızın, konseye katılmaları için davet edebilir.


Madde 25 konsey başkanı ve başkan yardımcısı


1. Konsey başkanı ve başkan yardımcısı, aynı mensubu olamazlar.

2. Konsey başkanı ve başkan yardımcılığı makamı, rotasyonlu olarak, her on ay, konsey üyeleri arasından, en son görevde bulunuştan itibaren konsey'de görev yapma sırasına göre, ve başkan ve başkan yardımcısının aynı gelmemesi şartına bağlı olarak seçileceklerdir. Konsey'de başkan veya başkan yardımcısı olarak görev yapmama süresi aynı olanlar, kendi aralarında bir yetki düzeninde anlaşamadıkları takdirde, bir kur'a düzenlenecektir.

3. Konsey başkan yardımcısı, başkanın geçici yokluğunda, onun görevlerini üstlenecektir.

4. Konsey toplantılarını konsey başkanı toplayıp, toplantılara başkanlık yapacaktır.

5. Ne konsey başkanı, ne de başkan yardımcısının nihai oy hakkı olmayacaktır.



Madde 26 departmanlar


1. Başkanlık konseyi'nin her üyesi, bir departmana başkanlık edecektir.

2. Departmanlar, başkanlık konseyi kararı ile belirlenecektir. Konsey'in bir karara ulaşamadığı durumlarda, departmanlar, üyelerin konsey'de görev yapma süresine bağlı olarak belirlenir; görev yaptıkları sürenin eşit olduğu üyeler arasında, bir kur'a çekilecektir.

3. Dış ilişkiler ve Avrupa Birliği ile ilişkiler departmanlarının başkanları, aynı mensubu olmayacaklardır.

4. Departman başkanları, başkanlık konseyi kararlarını hazırlayacak ve bunları icra edeceklerdir.



Madde 27 başkanlık konseyinin temsili


1. Konsey başkanı, devlet başkanı olarak başkanlık konseyini temsil edecektir.


2. Başkan, devlet başkanı olarak, başkanlık konseyini temsil ederken resmi görevlere katılacak, diplomatik temsilcilerin kimlikleri ile ilgili belgeleri imzalayacak ve teslim alacak ve Kıbrıs nişanlarını takacaktır.


3. Eğer başkanlık konseyi, her iki in üyelerinin ayrı çoğunluk kararı ile başka bir üye atamaz ise, bu konseyin başkanı, hükümet başkanları toplantılarında Kıbrıs'ı temsil edecektir.


4. ve ler arasında yapılan kanun veya anlaşmada, aksi söylenmediği sürece, ilgili departmanların/Genel Sekreterliklerin/bakanlıkların başkanları, Kıbrıs'ı, hükümet bakanları toplantılarında temsil edecektir.


5. Uluslar arası bir toplantı, bir in önemli çıkarlarını ele aldığı zaman ve o toplantıdaki konsey temsilcisi diğer ten çağrılır ise konsey, eğer söz konusu toplantıya katılanlar bir kişiden fazla olacaksa, ilgili in konsey üyelerinin çoğunluğunun talebi üzerine, konsey temsilcisine eşlik etmesi için o ten bir üye atar.


6. Uluslar arası toplantılarda Kıbrıs temsilcisi, başkanlık konseyinin kararları ile bağlanmıştır. Konsey, bu maddenin 5 nci paragrafına göre, bir üyesini, temsilcisine eşlik etmesi için atarsa, Kıbrıs temsilcisi, bu üye ile uyum içerisinde takdir yetkisi kullanabilir.



Madde 28 yönetimi


1. Her ten eşit sayıda, bay ve bayan çağrılarak oluşturulacak bir kamu hizmeti komisyonu, memurlarını atama ve terfi ettirme gücüne sahip olacaktır. Kararlarını kanuna uygun şekilde alacaktır.


2. Anayasada veya özel çoğunluk kanununda, aksi belirtilmediği sürece, kamu hizmetinin yapısı, lerin nüfuslarına orantılı olacak ise de yönetimin her seviyesindeki memurların en az üçte biri, her ten çağrılacaktır.


3. in kamu çalışanları, eş zamanlı olarak, bir in kamu çalışanı olarakta görev yapabilir.



Madde 29: polisi


polisi, her ten çağrılacak eşit sayıda personelden oluşacaktır. polisi, Kıbrıs'ın sınırlarını kontrol edecek, yetkililerini, binaları ve malları, aynı zamanda, yabancı yetki sahibi kişileri ve diplomatik misyonları koruyacaktır.



Kısım c: bağımsız memurlar ve kurumlar



Madde 30 Kıbrıs merkez bankası


1. Kıbrıs merkez bankası, bağımsız olacak ve AB ihtiyaçlarına göre çalışacaktır.


2. Para basacak, para politikalarını ve borç oranlarını belirleyecek, ve bankacılık sektörünü yönetecek.


3. Merkez bankası, birisi yönetici olmak üzere, üç kişilik bir yönetim kurulu tarafından yönetilecektir. Her ten, en az bir üye çağrılacak; üçüncü üye, Kıbrıslı olmayabilir.


4. Yönetim kurulu başkanı ve diğer iki üye, başkanlık komisyonu tarafından 7 yıllık bir süre için atanacaktır.


5. Kanun, lerde merkez bankasının şubelerinin kurulmasını ve şube yöneticilerinin merkez bankası kuruluna dahil edilmelerini sağlayabilir.


6. Merkez bankası kurulunun bütün kararları, basit çoğunlukla alınacaktır.



Madde 31 diğer bağımsız memurlar


Baş savcı, baş savcı yardımcısı, baş murakıp ve baş murakıp yardımcısı, başkanlık konseyi tarafından, yenilenmemek üzere, 9 yıllığına göreve getirilecek, fakat 75 yaşını aşmayacaklardır.


Baş savcı ve baş murakıp, baş savcı ve baş savcı yardımcısı, veya baş murakıp ve baş murakıp yardımcısı, ayni ten çağırılmayacaktır.



Madde 32 başsavcı ve başsavcı yardımcısının makamları


[maddeyi ekleyiniz]



Madde 33 baş murakıp ve baş murakıp yardımcısının makamları



[maddeyi ekleyiniz]



Kısım d: yargı



Madde 34 Kıbrıs yüksek mahkemesi


1. Kıbrıs yüksek mahkemesi, her iki in kendi üyeleri arasından, eşit sayıda yargıç tarafından oluşturulacaktır. Başkanlık konseyi, yenilenebilir 7 yıllık bir süre için, yargıç sayısını ayarlayabilecek özel bir çoğunluk kanunuyla, şart koşulan prosedür ve kriterlere uygun olarak yargıçları atayacaktır.


2. Yüksek mahkeme, ler arasındaki itilaflar üzerinde ve bir veya her iki in, ile olan itilaflar üzerinde, mutlak yargı hakkına sahip olacaktır.


3. Yüksek mahkeme, bu anayasa altında veya parça devlet>lerin herhangi bir kanunun geçerliliği konusunda veya anayasal kanunların önceliğinden dolayı oluşabilecek sorunlar hakkında karar vermede, mutlak yetki hakkına sahiptir. mahkemelerinin yada veya in diğer yetkililerinin talepleri üzeri bağlayıcı fikir çerçevesinde, bu şekilde yapabilir.


4. Yüksek mahkeme, kurucu anlaşmanın, bu anayasanın kanunlarının (in idari kararları da dahil) veya Kıbrısı bağlayıcı anlaşmaların yorumlanmasından doğacak tartışmalar için temyiz mahkemesi olacaktır.


5. yasaması tarafından konulan in yasalarına karşı işlenen suçlar üzerinde, yüksek mahkemenin öncelikli ceza-i yetkisi bulunacaktır.


6. Eğer in kuruluşlarının birinde, in yada kuruluşlarının düzgün faaliyet gösterebilmesi için, alınması gereken bir kararın alınmasını engelleyen çıkmazlar meydana gelirse veya Kıbrıs'ın AB üyesi olarak temel yükümlülüklerinden birinin eksikliği durumunda, bakanlar konseyinin bir üyesinin, parlamento kamarası başkanı veya yardımcısının yada başsavcı veya yardımcısının başvurusu üzerine yüksek mahkeme, konu üzerinde ilgili kurum karar alana kadar yürürlükte kalacak bir ara kara alabilir. Yüksek mahkeme, bu yönde karar alırken ihtiyatlı davranacaktır.


7. Yüksek mahkeme kendi işlerinin organizasyonu üzerinde karar alacaktır. Bazı davaların çözümü için kendini kamaralara ayırmayı tercih ederse, bu kamaralar, her zaman, her iki ten eşit sayıda yargıçlardan oluşacaktır.


8. Yüksek mahkeme, kararların fikir Birliği ile alınmasını sağlamak için çaba sarf edecek ve mahkemenin yargılamaları ortak yapmasını sağlayacaktır. Fakat, yüksek mahkemenin bütün kararları, basit bir çoğunlukla alınabilir.



Bölüm v: bu anayasanın değişiklikleri



Madde 35 anayasanın değişiklikleri


1. Anayasanın parçalarını oluşturan cetveller de dahil, anayasadaki değişiklikler lerin hükümetlerine ve toplumun ilgili kısımlarına danışıldıktan sonra in yasama kurulu tarafından dikkate alınacak ve uyarlanacaktır.


2. Her iki parlamento kamarası tarafından uyarlandıktan sonra, önerilen değişiklikler, her iki de, çoğunluk tarafından ayrı ayrı onaylanması için referanduma sunulacaktır.


3. Değişiklikler, aksi şart koşulmadığı takdirde, onaylandıktan 90 gün sonra, uygulamaya geçirilecektir.



Bölüm vı: geçiş dönemine ait hükümler



Madde 36 kurumları


1. Kuruluş anlaşmasının yürürlüğe girmesinden en geç 40 sonra, ler, referandumda onaylanan anayasa ve kanunlara uygun şekilde, yasama kurulunun üyelerini ve memurlarını seçecektir.


2. in kurumlarının yeni seçilen üyeleri, seçildikleri tarihten itibaren 10 gün içerisinde, görevlerine başlayacaklardır.



Madde 37 geçiş dönemine ait parlamentosu



1. Her yeni seçilen yasama kurulu, gecikmeden parlamentosu üyeliği için 24 temsilcinin isimlerini belirleyecektir. yasama kurulundaki her grup, yasama kurulundaki güç oranına bağlı olarak, istediği kadar temsilcinin ismini belirleyebilir.


2. Anayasadaki senato ile ilgili usul hükümleri çerçevesinde, kurucu anlaşmanın yürürlüğe girmesinden sonraki bir yıl içerisinde, geçiş dönemine ait parlamento, anayasal fonksiyonlarını ve ayrıcalıklarını icra edecektir.


3. Kurucu anlaşmanın yürürlüğe girmesini müteakip, en çok 10 takvim ayı içerisinde, senatörler ve vekiller bu anayasaya uygun olarak seçilecektir. Yeni seçilen parlamento, kurucu anlaşmanın yürürlüğe girmesinden bir yıl sonra görev başı yapacaktır.



Madde 38 geçiş dönemine ait in devlet başkanı


1. Üç yıllık geçiş dönemi boyunca, devlet başkanı makamı, yardımcı başkanlıkta yer alacaktır.


2. Kurucu anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle, Kıbrıs Rumları ve Kıbrıs Türkleri adına kapsamlı anlaşmayı imzalayan liderler, Kıbrıs'ın ortak başkanları olacaktır. Herhangi bir liderin istifası veya görevini yerine getiremeyecek durumda olması halinde, ilgili in asamblesi yerine geçecek birisini seçecektir.


3. Ortak başkanlar, her takvim ayında, sırayla, ortak başkanlığı temsilde devlet başkanlığı yapacaklardır.



Madde 39 geçiş dönemine ait hükümeti


1. Ortak başkanlar, başkanlık konseyi ile ilgili hükümler çerçevesinde geçiş döneminin ilk yılı boyunca yürütme yetkisini icra edeceklerdir. Fikir Birliğiyle karar verip hareket edeceklerdir.


2. Ortak başkanlar, geçiş döneminin ilk yılı boyunca, ortak devlet hükümetinin departmanlarına başkanlık etmesi için, 6 Kıbrıs vatandaşı atayacaktır. Departman başkanları, parlamentoda oy çokluğu ile onanacaktır. Başkanlar, ortak başkanlar tarafından kendilerine verilen yetkiyle, icra görevini bu anayasanın başkanlık konseyi için sağladığı prosedürlere göre, yerine getirecekler.


3. Kurucu anlaşmanın yürürlüğe girmesinden 1 yıl sonra, yeni seçilen parlamento, 6 üyeden oluşan bakanlar konseyi seçecektir. Bu anayasanın başkanlık konseyi için olan hükümleri gerekli düzenlemeler yapılarak, seçimlere ve bakanlar konseyi işleyiş ve yetkilerine (devlet başkanlığında yetkilendirilenler hariç) uygulanacaktır.


4. Geçiş döneminin ikinci safhası boyunca, devlet başkanı ortak başkanlıkta yetkili olmaya devam ettiği sürece, bakanlar konseyi, Kıbrıs ortak devletinin hükümeti olarak görev yapacaktır.


5. Kurucu antlaşmanın yürürlüğe girmesinden üç yıl sonra, bakanlar konseyi, anayasa hükümleri çerçevesinde, geri kalan üç yıl için, başkanlık konseyine dönüşecek ve devlet başkanlığı fonksiyonlarını da üstlenecektir. Bu dönem içerisinde, başkan ve başkan yardımcısının dönüşümlü görev süreleri, 6 aylık

Madde 40 lerin yöneticilerinin başkanlık konseyi toplantılarına katılımı


Kurucu antlaşmanın yürürlüğe girmesinden sonraki ilk 10 yıl boyunca, lerin [yöneticileri], oy kullanmamak üzere, bakanlar konseyi ve daha sonra başkanlık konseyi toplantılarına davet edilecektir.



Madde 41 ab'ne giriş anlaşmasının yürürlüğe girmesi


Kuruluş antlaşmayla birlikte, Kıbrıs'ın ab'ne katılım şartlarını onaylayan halk oylamaları, Kıbrıs'ın Avrupa Birliğine katılımı ile ilgili anlaşmayı imzalamak ve onaylamak için, ortak başkanları yetkili ve zorunlu kılacaktır.



Madde 42 yüksek mahkeme yargıçlarının atanma ve görev süreleri


Kuruluş antlaşmasının yürürlüğe girmesini müteakip 1 hafta içinde, kanuna uygun geçiş dönemine ait bir Kıbrıs yüksek mahkemesi oluşturulacak. Kurucu anlaşma yürürlüğe girdikten bir sene sonra görevi devralacak sürekli bir yüksek mahkeme oluşturulana kadar, bu mahkeme, anayasa tarafından yüksek mahkemeye tanınan yetkileri kullanacaktır.



Madde 43 kamu hizmetleri


Kanun, bu anayasanın kamu hizmetleri ile ilgili oluşumu ve bu hizmetlerin farklı bölümleri ile ilgili koşulların tam uygulanmasını sağlamak amacıyla, kurucu anlaşmanın yürürlüğe girmesinden itibaren (...) Yılı geçmeyecek şekilde, uygulama prosedürlerini ve zaman çerçevelerini belirleyecektir.



Madde 44 kurucu antlaşmanın yürürlüğe girmesinden önce alınan borçların sorumlulukları


, ödemekle yükümlü olduğu, yunanistan'dan, Türkiye'den veya silah alımı için alınan borçlar hariç, anlaşmanın yürürlüğe girmesinden önce alınan borçların sorumluluğunu üstlenecektir. ödeyeceği borçları, geri alması için, özel bir çoğunluk kanunu çıkartılabilir



Madde 45 resmi dillerin öğretisi


Madde 7(4)'te belirtilen orta öğretim öğrencilerine verilecek resmi dillerinin zorunlu eğitimi, kurucu antlaşmanın yürürlüğe girmesinden sonraki ilk üç yıl içerisinde başlayacaktır.



Madde 46 kamu malları


in kamu malları bu anayasanın cetvelinde sunulmuştur. Diğer kamu malları bulunduğu in malıdır.



Bölüm vıı: ek koşullar


[diğer maddeleri ekleyiniz]



Cetvel1: Kıbrıs haritası ve


[kabul edilen sınırlarını belirten topografik haritayı yerleştiriniz]



Cetvel 2: Kıbrıs bayrağı


[kabul edilen bayrağın resmini yerleştiriniz]



Cetvel 3: Kıbrıs milli marşı


[kabul edilen milli marşı yerleştiriniz]



Cetvel 4: in malları


[in kabul edilen mallarının listesini/tanımını yerleştiriniz]




Taslak lahika ıı: anayasal mevzuat



Kurucu anlaşmanın yürürlüğe girmesine bağlı olarak bu lahikanın cetvelleri anayasaya bağlı olarak değişikliğe açık olan anayasal hukuk olacaktır.



Cetvel 1: anayasal kanunun uyarlanması ve kabulü ile ilgili anayasal mevzuat



[metni yerleştiriniz]




Cetvel 2: ortak araştırma teşkilatı ve polis işleri ile ilgili anayasal mevzuat



Madde 1 polisi


Her polisi 700 polis memuru artıin nüfusunun binde beşini geçmeyecek şekilde oluşacaktır. polisi yalnızca normal polis görevlerini yerine getirmeye uygun silahlar taşıyabileceklerdir.



Madde 2: ortak soruşturma teşkilatı


Ortak soruşturma teşkilatı ve lerin polis personellerinden eşit sayılarda oluşturulacak ve başsavcısına bağlı olacaktır. Teşkilat terörizm, uyuşturucu kaçakçılığı, para aklama ve organize suçlarla mücadele edecektir. veya in yetkililerinin talebi üzerine teşkilat, aynı zamanda veya polisinin polislik görevlerini suistimal ettiği iddialarını da araştıracaktır.



Madde 3: işBirliği


Ortak soruşturma teşkilatı, polisi ve ler polisi ve lerin aralarındaki polisiye olaylar ile ilgili işBirliği anlaşmasına uygun olarak birbirleriyle işBirliği içerisinde olacaklardır.


[diğer maddeleri yerleştiriniz]




Cetvel 3: in kendi vatandaşlık statüsü ile ilgili anayasal mevzuat.



Madde 1: kurucu antlaşmanın yürürlüğe girmesi ile birlikte in kendi vatandaşlık statüsü


1. Kurucu anlaşmanın yürürlüğe girmesi ile birlikte Kıbrıs vatandaşları ikamet ettikleri vatandaşı olma hakkına sahip olacaklardır.


2. Yurt dışında yaşayan Kıbrıslılar, kendileri veya ataları 1974'den önce Kıbrıs Rum toplumunun mensubuysa Kıbrıs Rum i vatandaşlık statüsünü, eğer 1974'den önce Kıbrıs Türk toplumunun mensubu ise Kıbrıs Türk i vatandaşlık statüsünü kazanacaklardır.



Madde 2: vatandaşlığı statüsünün kazanılması


1. Kıbrıs vatandaşlığı statüsü alma hakkına sahip olan kişiler, bulundukları in vatandaşlık hakkını kazanmadan önce söz konusu bölgede 7 yıl ikamet etmişseler o parça devletin vatandaşlık statüsü hakkını kazanacaklardır. Bu şartlar yerine getirilmediği taktirde hangi te daha uzun süre ikamet ettilerse o in vatandaşlığını kazanma hakkına sahip olacaklardır.


2. Herhangi bir Kıbrıs vatandaşı bir te kesintisiz 7 yıl ikamet etmişse, o in vatandaşlığı için başvuru hakkına sahip olur.



Madde 3: seviyesinde siyasi hakların kullanımı


Bir AB hukukunun ve bu anayasanın koyduğu kısıtlamalar çerçevesinde, kendi seviyesindeki siyasi hakların kullanımını kendi parça devlet vatandaşlığına sahip kişilere sınırlayabilir.



Madde 4: yüksek mahkemenin giriş ve ikamet ile ilgili verebileceği ara emri


Bir kendi vatandaşı olmayan bir şahsın o parça devlete giriş yapmasını veya ikamet etmesini engellemek için Kıbrıs yüksek mahkemesine başvurabilir. Eğer ilgili şahısın varlığı kamu güvenliğini veya kamu düzenini tehdit ediyorsa, veya şahıs herhangi bir şiddet veya şiddeti teşvik eden bir eylemde bulunmuşsa yüksek mahkeme bir ara emri ita eyleyebilir.


Madde 5: Kıbrıslı olmayan kişilerin ikameti üzerine konulabilecek kısıtlamalar.


Bir uluslararası hukuk, AB hukuku ve bu anayasal sınırlar çerçevesinde, Kıbrıs vatandaşı olmayanların ikametleri konusunda in koyduğu kural ve düzenlemelerden daha sınırlayıcı kural ve düzenlemeler koyabilir.



Madde 6: Kıbrıslıların ikametleri ile ilgili konulabilecek kısıtlamalar.


Bir , kendi vatandaşlık statüsüne haiz olamayan Kıbrıslıların ikamet hakkını, ikamet eden bu şahısların sayısının, bir belediye sınırı veya köyün toplam nüfusunun üçte birine eriştiği durumlarda kısıtlayabilir.



Madde 7: ikamet için konulabilecek geçiş dönemi kısıtlamaları.


1. , yukarıdaki maddenin hükümlerine halel gelmeksizin, kurucu anlaşmanın yürürlüğe girmesini müteakip 20 senelik geçiş dönemi boyunca, ayrımcı olmayan bir temele dayalı olarak ve diğer parça devlete mensup sakinlerin sayısının belediye veya köyün toplam nüfusunun belli bir yüzdesine erişmesine tabi olarak, ilgili parça devlet vatandaşı olmayan bu kitlenin ikamet haklarını sınırlayabilir; yukarıda belirtilen yüzdelik oran, kurucu anlaşmanın yürürlüğe girmesini müteakip, ilk yıl için 1% olacak olup, ondan sonraki her üç yıllık dönemde yüzde %3 olacaktır.


2. Konulabilecek kısıtlamalar çerçevesinde, birinci öncelik malları emlak kurulu tarafından verilen emirle geri verilen kişilere ve onların ailelerine; ikinci öncelik gerekli belediye veya köyde 1963 ve 1974 yıllarında yerleşik olanlara ve onların ailelerine; ve üçüncü olarak bu kategorilerden herhangi birinin mirasçılarına verilecektir.


3. Günebakan, yeşilırmak, süleymaniye kurutepe ve madenliköy tillyra köylerinde, gürpınar, özhan, karpaşa, ve koruçam maronit köylerinde, pile ve [toprak düzenlemesi alanına giren ve 1960 yılında Türk nüfusu %20'den fazla olan köyleri ekleyiniz] mesarya köylerinde ve dipkarpaz, yeni erenköy, sipahi ve adaçay, karpaz köylerinde nüfusun eski sakinlerine ve torunlarına veya çocuklarına ikametleri ile ilgili kısıtlamalar uygulanmayacaktır.



[diğer maddeleri ekleyiniz]



Taslak lahika ııı: kurucu anlaşmanın yürürlüğe girmesine dayalı yasaları



Bu lahikanın cetvelleri kurucu antlaşmanın yürürlüğe girmesine bağlı olarak bu anayasaya çerçevesinde değiştirilebilen yasaması olacaktır.



Cetvel 1: Kıbrıs'ın milli marşı, bayrağı, rütbeleri ve madalyaları (ve kullanımları) ile ilgili kanunlar.


[metni yerleştiriniz]



Cetvel 2: dış ilişkilerin yönetimi ile ilgili kanun



Madde 1 Kıbrıs'ın diplomatik yapısının oluşumu



1. Kıbrıs'ın new york ve cenevre'deki Birleşmiş Milletlerde, ab'nde, yunanistan'da, Türkiye'de, Birleşik Krallıkta, fransa'da, abd'nde, rusya'da ve çin'de bulunan misyon şefleri, den eşit sayıda olacaktır.



2. Bu madde kurucu antlaşmanın yürürlüğe girmesini müteakip, [üç] yılı aşmadan tamamen uygulamaya konacaktır.



[diğer maddeleri yerleştiriniz]




Cetvel 3: AB ile olan ilişkilerin yürütülmesi ile ilgili kanun


[metni yerleştiriniz]




Cetvel 4: Kıbrıs vatandaşlığı ile ilgili kanun



Madde 1: genel hükümler


Bu kanun kurucu anlaşma, anayasa ve AB standartları çerçevesinde Kıbrıs vatandaşlığının elde edilmesi [ve kaybedilmesi] koşullarını belirler.



Madde 2: çifte vatandaşlık


[eğer varsa maddeyi ekleyiniz]



Madde 3: kurucu anlaşmanın yürürlüğe girmesine bağlı olarak Kıbrıs vatandaşlığı


1. Kurucu antlaşmanın yürürlüğe girmesine bağlı olarak aşağıdaki şahıslar, Kıbrıs vatandaşı olacaklardır:


a. 1960 yılında Kıbrıs vatandaşı olan kişiler ve onların çocukları veya torunları;

b. Kıbrıs'ta doğmuş olan 18 yaşındaki herhangi bir şahıs ve en az 7 yıl sürekli olarak Kıbrıs'ta yaşamış olan şahıslar;

c. Kıbrıs vatandaşı bir kişi ile evli olan ve en az iki yıl sürekli Kıbrıs'ta yaşamış kişiler; ve

d. Yukarıdaki kategorilere uyan ve Kıbrıs'ta sürekli olarak yaşayan şahısların reşit olmayan çocukları.



2. [yukarıdakilere ek olarak kurucu anlaşmanın yürürlüğe girmesine dayalı olarak kapsamlı anlaşmanın tarafları tarafından kabul edilen listede isimleri belirtilen şahıslar Kıbrıs vatandaşı olarak kabul edilecektir. Eğer şahısların eşlerinin ve çocuklarının Kıbrıs vatandaşı olmaya engel bir durumları mevcut değilse belirtilen şahısların eşleri ve çocukları da listeye eklenecektir.



Madde 4: Kıbrıs vatandaşlığının kazanılması


Kıbrıs vatandaşlığı bu kanunun hükümlerine bağlı olarak elde edilecektir:


A. Anne veya babası Kıbrıs vatandaşı olup da Kıbrıs'ta doğanlar;

B. Doğal vatandaşlık hakkı olanlar; veya

C. [eğer varsa ek maddeler ekleyiniz]



Madde 5 doğal vatandaşlık hakkına dayalı olarak elde etme


Bir yabancı aşağıdaki şartları yerine getirdiği sürece Kıbrıs vatandaşlığı elde etmek için başvuruda bulunabilir:


A. 18 yaşını doldurmuş olmak;

B. Başvurusunu yapmadan önce, yasal olarak en az 7 yıl sürekli Kıbrıs'ta kalmış olmak;

C. Kıbrıs'ın resmi dillerinden birini bilmiş olmak;

D. veya makamları tarafından, devletlerin kanunlarına dayalı olarak güvenlik veya koruyucu önlemlere engel olduğundan dolayı Kıbrıs'tan çıkarılan;

E. Başvuruyu yapmadan önceki yedi yıl içerisinde önceden tasarlanmış bir suçtan dolayı bir yıldan fazla olmayan hapislik cezasına çarptırılmamış olmak.



Madde 6 kolaylaştırılmış doğal vatandaşlık hakkının elde edilmesi


Kıbrıs vatandaşlığı kolaylaştırılmış vatandaşlık hakkı aracılığı ile elde edilebilir:


A. Bu koşullara dayanarak Kıbrıs vatandaşlığı alan kişilerin en az iki yıl evli olmak kaydıyla eşlerin isteği üzerine; veya

B. Otomatik olarak, bu koşullara dayanarak Kıbrıs vatandaşlığı alan kişilerin reşit olmayan çocukları .



Madde 7 Kıbrıs vatandaşlığını kaybetme


[eğer varsa maddeyi yerleştiriniz]



Madde 8 pasaportlar


1. Vatandaşlık bürosu bu koşullar çerçevesinde Kıbrıs vatandaşlarına pasaport verecektir.

2. Geçici bir süre boyunca [günlerin sayısını ekleyiniz] vatandaşlık bürosu kurucu anlaşmanın yürürlüğe girmesinden önce verilen ve Kıbrıs tarafından tanındığı ispatlanan seyahat belgelerine mühür vuracaktır.



Madde 9 vatandaşlık kurulu


1. Vatandaşlık kurulu her ten üç kişiden oluşacak ve başkanlıkta her yıl dönüşümlü olarak yapılacaktır.

2. Çalışmasının ilk iki yılında, vatandaşlık kurulunda ek olarak, Kıbrıslı olmayan ve yunanistan, Türkiye veya Birleşik Krallık vatandaşı olmayan iki kişi görev yapacaktır. Kıbrıslı olmayan şahıslar eş zamanlı olarak yabancılar kurulu'nda görev yapabilecektir.

3. Vatandaşlık bürosu üyeleri başkanlık konseyi tarafından atanacak ve parlamentonun özel bir çoğunluğu tarafından da onanmış olacaktır.



Madde 10 bu kanunun uygulanması


1. Vatandaşlık kurulu bu kanunun uygulanması ile yükümlü olacaktır ve bu amaca hizmet eden kanunlar ve düzenlemeler yapacaktır.

2. Vatandaşlık kurulu bu kanuna ve onun kural ve düzenlemelerine dayalı olarak Kıbrıs vatandaşlığı ile ilgili istekleri işleme koyacak elemanlar atayacak ve kontrol edecektir.



Madde 11 vatandaşlık ile ilgili alınan kararların incelenmesi


1. Büronun yetkililerinin vatandaşlık ile ilgili almış oldukları kararların vatandaşlık bürosunda temyiz etme hakkı olacaktır.

2. Vatandaşlık kurulunun almış olduğu kararlar yüksek mahkemenin denetimine maruz olacaktır.



Madde 12 geçiş dönemi kanunları ve düzenlemeleri


parlamentosu vatandaşlık konusunda ayrıntılı kanunlar ve düzenlemeler yapana kadar, vatandaşlık kurulu, bu hükümler ve yukarda bahsedilen uluslararası belgeler çerçevesinde ve ab'ne katılım antlaşması altında Kıbrıs'ın yükümlülüklerini de unutmadan, bu tür kanun ve düzenlemeleri yapacaktır.



[diğer maddeleri ekleyiniz]




Cetvel 5: yabancılar, göçmenlik ve mültecilik kanunları



Madde 1 genel hükümler


Bu kanun, kurucu anlaşmanın şartlarına, anayasaya, uluslar arası ve AB standartlarına uygun olarak ikamet, göçmenlik ve mültecilik şartlarını belirler.



Madde 2 Rum ve Türk uyruklu şahısların giriş ve ikamet hakları.


1. Kıbrıs, Rum ve Türk milliyetindeki şahıslara giriş ve ikamet hakları konusunda AB hukuku ve Kıbrıs'ın ab'ne katılımı şartları çerçevesinde eşit davranacaktır.

2. Yabancılar kurulu, ne yunan tabiyetindekilerin sayısı Kıbrıs Rum vatandaşlarının nüfusunun %10'na ulaştığı takdirde yeni yunanlıların göç etmesine, nede Türk tabiyetindekilerin sayısı Kıbrıs Türk vatandaşlarının nüfusunun %10'na ulaşırsa yeni Türklerin göç etmesine yetki vermeyecektir. Bu maddenin amacı için hem Kıbrıs ve yunanistan hem de Kıbrıs ve Türkiye vatandaşlığı taşıyanları yalnızca Kıbrıs vatandaşı olarak kabul edecektir.

3. Kurucu anlaşmanın yürürlüğe girmesinden sonra, yabancılar kurulu, yukarıdaki paragrafta belirtilen seviyede e Türk ve yunan tabiyetindekilere daimi ikametgah hakkı verecektir.



Madde 3 iltica


Yabancılar bürosu, mültecilerin statüleri ile ilgili 1951 cenevre konvansiyonu ve onun 1967 protokoluna, iltica talep edenler ile ilgili 1997 dublin konvansiyonuna, Kıbrıs'ta yürürlükte olan insan haklarını koruma ve temel özgürlükler için 1950 Avrupa konvansiyonu ve onun ek protokollerine, ve Kıbrıs'ta yürürlükte olan diğer ilgili uluslar arası enstrümanlara göre iltica hakkı tanıyacaktır.



Madde 4 yabancılar kurulu


1. Yabancılar bürosu her ten üç kişiden oluşacak ve başkanlık her yıl dönüşümlü olarak yapılacaktır.


2. Çalışmasının ilk iki yılında, yabancılar kurulunda ek olarak, Kıbrıslı olmayan ve yunanistan, Türkiye veya Birleşik Krallık vatandaşı olmayan iki kişi görev yapacaktır. Kıbrıslı olmayan şahıslar eş zamanlı olarak yabancılar bürosu'nda görev yapabilecektir.


3. Yabancılar kurulu üyeleri, başkanlık konseyi tarafından atanacak ve parlamentonun özel bir çoğunluğu tarafından da onanmış olacaktır.



Madde 5 bu kanunun uygulanması


1. Yabancılar krulu bu kanunun uygulanması ile yükümlü olacak ve bu amaca hizmet eden kanunlar ve düzenlemeler yapacaktır.


2. Yabancılar kurulu bu kanuna ve onun kural ve düzenlemelerine dayalı olarak göç, iltica, sınır dışı edilme veya suçluların iadesi ile ilgili talepler işleme koyacak, elemanlar atayarak denetlemelerini yapacaktır.



Madde 6 göç, iltica, sınır dışı edilme veya suçluların iadesi ile ilgili alınan kararların incelenmesi


1. Kurul yetkililerinin göç, iltica, sınır dışı edilme veya suçluların iadesi ile ilgili almış oldukları kararların yabancılar kurulunda temyiz etme hakkı olacaktır.


2. Yabancılar kurulunda almış olduğu kararlar yüksek mahkemenin denetimine maruz olacaktır.



Madde 7 geçiş dönemi kanunları ve düzenlemeleri


parlementosu göç, iltica, sınır dışı edilme veya suçluların iadesi ile ilgili ayrıntılı kanunlar ve düzenlemeler yapana kadar, yabancılar kurulu, bu hükümler ve yukarda bahsedilen uluslararası belgeler çerçevesinde ve ab'ne katılım anlaşması altında Kıbrısın yükümlülüklerini de unutmadan, bu tür kanun ve düzenlemeleri yapacaktır.



[diğer maddeleri ekleyiniz]



Cetvel 6: merkez bankası kanunu


Bölüm ı: geçiş dönemine ait hükümler


Madde 1 Kıbrıs vatandaşlarının ve Kıbrıs'ta ikamet edenlerin mevduatlarının dövize çevrilmesi


Türkiye bankası bir kur üzerinden gerekli miktarı euro cinsinden Kıbrıs bankasına yatırdığı taktirde, Kıbrıs merkez bankası Kıbrıs vatandaşları ve Kıbrıs'ta ikamet edenlere Kıbrıs bankalarında bulunan Türk lirası mevduatlarını Kıbrıs lirasına çevirecektir.


[diğer maddeleri ekleyiniz]



Cetvel 7: vergilendirme ve finans kanunu


Madde 1: lere transfer


ab'ne transfer etmediği dolaylı vergilerden elde edeceği gelirleri %50'den az olmamak kaydıyla nüfusa orantılı bir şekilde lere verebilir.


dolaylı vergilerden elde edeceği ve ab'ne transfer etmediği gelirden oluşan kısmı %5'den az olmamak kaydıyla ler arasındaki işBirliğini veya farklı lerde bulunan belediyeleri finanse etmek için verebilir.


[diğer maddeleri ekleyiniz]




Cetvel 8: bütçe kanunu



Madde 1: bütçenin aktarılması


Eğer parlemento mali yılın başlangıcından önce bütçeyi onaylayamazsa ve yüksek mahkeme çıkmazları çözme gücünü kullanarak aksi yöndebir karar almazsa, bir önceki yılın bütçesi enflasyon oranından %1 eksik olan enflasyon oranına göre ayarlanmış şekilde bir sonraki mali yıla aktarılacaktır.


[diğer maddeleri ekleyiniz]



Cetvel 9: uluslar arası ticaret, gümrükler ve tüketim vergileri ile ilgili kanun



[maddeleri ekleyiniz]




Cetvel 10: havacılık ve havasahası yönetimi ile ilgili kanunlar



[metni ekleyiniz; eklenecek metin, komşu devletlerin hayati çıkarlarını ve haklı kaygılarını, Kıbrıs adasının doğu akdenizdeki coğrafi konumunu, kurucu antlaşmanın yürürlüğe girmesine bağlı olarak Kıbrıs'ı bağlayan antlaşma şartlarını ve uluslararası hukukun ilgili prensip ve kurallarını dikkate alacaktır]



Cetvel 11: uluslar arası denizcilik, karasuları, ve kıta sahanlığı ile ilgili kanun



[metni ekleyiniz; eklenecek metin, komşu devletlerin hayati çıkarlarını ve haklı kaygılarını, Kıbrıs adasının doğu akdeniz'deki coğrafi konumunu, kurucu anlaşmanın yürürlüğe girmesine bağlı olarak, Kıbrıs'ı bağlayan anlaşma şartlarını ve uluslararası hukukun ilgili prensip ve kurallarını dikkate alacaktır]



Cetvel 12: posta hizmetleri ile ilgili kanun



[metni ekleyiniz]



Cetvel 13: iletişim ile ilgili kanun



[metni ekleyiniz]




Cetvel 14: metoroloji ile ilgili kanun


[metni ekleyiniz]



Cetvel 15: ağırlıklar ve ölçüler ile ilgili kanun


[metni ekleyiniz]




Cetvel 16: telif hakları ile ilgili kanun



[metni ekleyiniz]



Cetvel 17: tarihi eserler ile ilgili kanun


[metni ekleyiniz]



Cetvel 18: yetkililerinin seçilmesi ile ilgili kanun



[metni ekleyiniz]




Cetvel 19: in yönetimi ile ilgili kanun


[metni ekleyiniz]



Cetvel 20: polisi ile ilgili kanun


[metni ekleyiniz]




Cetvel 21: yasama ve anayasa değişiklikleri usulü ile ilgili kanun


[metni ekleyiniz; metin, diğer yetkiler yanında, hükümetleri ve toplumun diğer ilgili sektörlerinin istişarelerini düzenleyen prosedürü de içermelidir]




Cetvel 22: adalet yönetimi ile ilgili kanun



Madde 1 yüksek mahkeme yargıçları


1. Yüksek mahkeme yargıçları, in veya in diğer kamu kuruluşlarında görev yapmayacaktır.


2. Yargıçlar, 75 yaşından yaşlı olmayacaktır.


3. Başkanlık konseyi yargıçları, adli kurumun belirlediği adaylar arasından atayacaktır, 3 yargıç ortak devletten olacak ve diğer 3 Kıbrıslı olmayan yargıçta yunanistan, Türkiye ve Birleşik Krallık vatandaşı olmayacaktır.


4. Kadro açığı durumunda başkanlık konseyi, bu maddede belirtildiği gibi mahkemenin oluşumunu uyarmadan adli kurulun tavsiyesine bağlı olarak, geriye kalan görev süresi için, bir atama gerçekleştirecektir.



Madde 2 danıştay başkanı



Yüksek mahkeme yargıçları, kendi aralarından yenilenebilir 3 yıllık bir görev süresi için, danıştay başkanını seçecektir.



Madde 3 yargıçların kıdemliliği


Danıştay başkanı, en kıdemli yüksek mahkeme başkanı olarak kabul edilecektir. Diğer yargıçlar arasında ise kıdemlilik, görev süresi ve herhangi bir eşit görev süresi durumunda ise yaş dikkate alınacaktır.



Madde 4 adli kurum


1. Adli kurum, in yüksek mahkeme yargıçlarından en kıdemli üçünden, her biri lerin yargıçlarının ve Kıbrıslı olmayan yargıçların en kıdemlileri olacaktır; in baş savcısı ve yardımcı baş savcısı, en yüksek mahkeme başkanı ve her in baro başkanından oluşacaktır.


2. Yüksek mahkeme geçiş sürecinde, eğer her iki gurubunda en kıdemli yargıcı, ayni zamanda, ortak devletin en yüksek mahkemesinin başkanı ise ikinci en kıdemli yargıç adli kurulda onun yerini alır.


3. Adli kurum, üçte ikilik bir çoğunlukla, belirlenen isimler üzerinde karar verir.



Madde 5 yüksek mahkemenin kısmi periyodik yenilenmesi



1. Yüksek mahkemenin kısmi periyodik yenilenmesinin sağlanması için esas üyelerin görev süreleri aşağıdaki gibidir:


A. Her in bir yargıcının görev süresi 3 yıl, Kıbrıslı olmayan bir yargıcın görev süresi ise 1 yıldır;

B. Her in bir yargıcının görev süresi 6 yıl, Kıbrıslı olmayan bir yargıcın görev süresi ise 1 yıldır; ve

C. Her in bir yargıcının görev süresi 9 yıl, Kıbrıslı olmayan bir yargıcın görev süresi ise 1 yıldır.


2. Eğer her grubun yargıçları, kendi aralarında kimin görev yapacağı konusunda bir fikir Birliğine varamazlarsa, her gurubun yargıçları arasında kura düzenlenecektir.



Madde 6 geçiş dönemi yüksek mahkemesi


1. Ortak başkanlar, geçiş dönemi yüksek mahkemesi üyelerini, geçiş dönemi adli kurulu tarafından sunulan aday listesinden atayacak ve atama bu kanunda belirtilen oranlara uygun şekilde yapılacaktır.


2. Geçiş dönemi yüksek mahkemesi adaylarını öneren geçici adli kurul, başsavcı, en yüksek mahkeme başkanı ve her iki parça devletin baro başkanından oluşacaktır.


3. Kıbrıslı yargıçlar, geçiş dönemi yüksek mahkemesindeki bir yıllık görev süreleri boyunca, yüksek mahkemedeki görevleri izin verdiği sürece, yargıçlarıyle ayni işlevleri ellerinde tutacaklardır.


4. Geçiş dönemi yüksek mahkemesindeki Kıbrıslı olmayan yargıçlar, uluslar arası adalet mahkemesindeki yargıçlar ile ayni şekilde ödenecektir.




Cetvel 23: suçları ile ilgili kanun


[metni ekleyiniz; örnek: terörizm, uyuşturucu kaçakçılığı, para aklama, organize suç ve yasalarına karşı işlenen suçlarla ilgili ceza kanunu]



Taslak lahika ıv: ve ler arasında kurucu anlaşmanın yürürlüğe girmesi ile ilgili işBirliği anlaşması.


Cetveller ve ler arasında kurucu anlaşmanın yürürlüğe girmesi ile ilgili işBirliği anlaşmasının eki olacaktır. Bu anlaşmalar ve her iki lerin anlaşması halinde değiştirilebilir.




Cetvel 1: dış ilişkiler ile ilgili işBirliği anlaşması



[metni ekleyiniz]




Cetvel 2: ab ilişkileri ile ilgili işBirliği antlaşması



Madde 1 antlaşmanın kapsamı


Bu anlaşma, çoğunlukla veya yalnızca lerin yetkilerine bağlı olarak Kıbrıs'ın AB konularında karar verme ve temsiliyetini ayarlar.



Madde 2 bilgilendirme görevi


, lerin yetki alanlarındaki Avrupa entegrasyonu ile ilgili tüm konuları, gecikmeden lere bildirecektir. Bu görev, aşağıdakilerin iletilmesini içerecektir:


A. Ab organlarının belgeleri, raporları ve bildirileri;

B. Bakanlar seviyesindeki gayrı resmi toplantılarla ilgili belgeler, raporlar ve bildiriler;

C. Avrupa adalet mahkemesinde bekleyen davalar ile ilgili belgeler ve bilgiler;

D. Kıbrıs'ın ab'ndeki daimi temsiliyetinin raporları.

Madde 3 karar verme


1. 1. Maddenin içerisindeki konularla ilgili olarak, verilen zaman içerisinde, lerin fikirlerini dikkate alacaktır. Verilen zaman içerisinde, heriki parça devletin fikirlerinde uyumluluk görüldüğü durumlarda, bu fikir müzakereler ve oylama sonucunda, ortak devleti bağlayacaktır. , dış ilişkilerle ilgili eğer zorunlu sebepler varsa, bu fikirden sapabilir.


2. Madde birin içerisindeki konularla ilgili eğer sürekli bir uyumsuzluk söz konusu ise, ortak devletin pozisyonuna göre koordinasyon koordinasyon, gurubu tarafından ele alınacaktır. Koordinasyon gurubu dışişleri ve AB ilişkilerinden sorumlu başkanlık konseyinin her iki tarafın üyelerinin bir temsilcisinden, ve her iki in temsilcisinden oluşacaktır. Koordinasyon gurubunun kararları, ab'ndeki ilgili temselci için bağlayıcı olacaktır.


3. Koordinasyon gurubu tarafından alınan tavır sadece istisnai şartlar altında değiştirilebilecektir. Eğer koordinasyon gurubu tarafından alınan tavır, ab'nin bir organının toplantısı esnasında ivedi olarak uyarlanması gerekiyorsa ilgili temsilci ivedi olarak koordinasyon gurubunu bilgilendirecektir. Eğer koordinasyon gurubunun tekrar gözden geçirdiği bir karar zamanında alınamıyorsa, Kıbrıs temsilcisi Kıbrıs'ın bütününün genel çıkarına büyük bir ölçüde hitap eden tavra bağlı kalacaktır. Son durum 48 saat içerisinde ab'ne bildirilecektir.



Madde 4 temsiliyet


1. Kıbrıs, ab'nde in bir temsilcisi veya lerin birinin bir temsilcisiyle temsil edilebilir.


2. Temsilciler, koordinasyon gurubu tavsiyesi doğrultusunda başkanlık konseyi tarafından atanacaktır.


3. Kıbrıs'ın AB konseyindeki temsilcileri kendi Genel Sekreterliklerine bildirilecektir. Toplantılara katılan bu gibi temsilciler hukuki bağlayıcılığı olan deklarasyonlar yapma hakkına sahip olacaklardır.



Madde 5 yasal hareketler


1. lerin yetki alanları ile ilgili konularda, AB organlarının çalışmaması veya kanun dışı bir harekette bulunması durumunda, in isteği üzerine Kıbrıs konuyu Avrupa adalet divanına taşıyacaktır. Bu gibi istekler başkanlık konseyine sunulacak ve Avrupa adalet divanının yasal işlem yapabilmesi için, gerekli tüm bilgileri içerecektir.


2. Bu gibi yasal hareketin masrafları, istekte bulunan tarafından ödenecektir.



Madde 6 adaptasyon


ve ler, bu antlaşmayı Avrupa Birliğinin ilerideki gelişmesini ve ileride çıkabilecek ihtiyaçları dikkate alarak oyBirliği ile uyarlayacaktır.



Madde 7 başkanlık


Kıbrıs, AB başkanlığına getirilmeden önce, koordinasyon kurulu belirli usulleri, başkanlar konseyine önerecektir.



Madde 8 bu anlaşmanın uygulamasından doğacak anlaşmazlıklar


Bu anlaşmanın uygulanmasından doğacak her türlü anlaşmazlıklar, Kıbrıs yüksek mahkemesi tarafından karara bağlanacaktır.


[diğer maddeleri ekleyiniz]



Cetvel 3: polis konularında işBirliği antlaşması


[ polislerinin birbiri arasındaki, polisi ve polisi arasındaki ve ortak soruşturma teşkilatı, hakkındaki işBirliği antlaşmalarının maddelerini ekleyiniz. Ayrıca; bu maddeler bir işBirliği komitesini de içermeli ve diğer görevlerin yanı sıra, sıcak takip konusuna da cevap vermelidir.



Taslak lahika v: kurucu anlaşmanın yürürlüğe girmesine müteakip Kıbrıs üzerinde bağlayıcı olacak olan uluslararası anlaşmaların listesi


[antlaşma listesini ekleyiniz; bm tarafı, kuruluş antlaşması, garanti antlaşması, ittifak antlaşması listeye dahil edilecektir; daha sonra yapılacak anlaşmalarda aşağıdaki ilkelere uygun olarak eklenecektir.

o Yunanistan ve Türkiye dışındaki, tüm çok taraflı ve iki taraflı antlaşmaların dahil edildiği farz edilecektir. Fakat kapsamlı çözüm ve kurucu antlaşmada ön-listeleme yapılan herhangi bir anlaşma ile ilgili herhangi bir tarafın uyumsuzluk temeline dayanan itirazları olabilir.

o Türkiye ve yunanistan ile savunma konuları dışında imzalanan antlaşmalar, incelenecek ve kapsamlı çözüm veya kurucu antlaşma ile uyumsuz olmadıkları takdirde listeye ekleneceklerdir.

o Yunanistan ve Türkiye ile savunma konularındaki antlaşmalar, aksi kabul edilmediği sürece, listeye konulmayacaklardır]



Taslak lahika vı: toprak düzenlemeleri


Madde 1 parça devlet sınırlarının belirlenmesi


1. Parça devlet sınırları, ekteki haritada gösterildiği şekilde olacaktır.


2. [anlaşılan sınırı, detaylı bir şekilde tarif eden metni ekleyiniz]. Buradaki tarif ile harita arasında ortaya çıkabilecek tutarsızlıklar, bir komitenin mutabakatı ile mutabakata ulaşılamayan durumlarda, Kıbrıs yüksek mahkemesi tarafından karara bağlanacaktır.


3. Komite, her parça devletten [sayı ekleyiniz] temsilciden ve en az bir Kıbrıslı Türk olmayan üyeden oluşacaktır. Bu komite kurucu antlaşmanın yürürlüğe girmesini müteakip atanacak ve sınırı yerinde işaretleyecektir.



Madde 2 geçiş ve bağlayan yollar


[belirtilen metin anlaşılan haritaya uygun olarak tadil edilecektir]


Her iki harita için de geçerli olan maddeler:


1. 'in bir ana kısmını ve hemhudut olmayan bir kısmını bağlayan direkt yollar üzerindeki veya bir parça devletin hemhudut olmayan bir kısmından geçen direkt bağlayıcı yollar üzerindeki sivil trafik, bir tek yüksek mahkemenin ara emri ile kısıtlanabilir.


2. Pyrogi ve athienou'yu birbirine bağlayan yolun tamamı Kıbrıs Rum 'inin bölgesel kontrolü altındadır. Kıbrıs Türk 'i louroujina/akıncılar'a geçişi sağlamak için bir alt veya üst geçit inşa etme hakkına sahiptir.


3. Kıbrıs Rum 'i kendi bölgesel idaresinde bulunan kontea ve kalopsida bölgesinden Kıbrıs Türk 'i bölgesel idaresindeki güney köüklia'dan geçen bir yol yapmaya ve bunun için gerekli araziyi tam değerini ödemesi şartıyla Kıbrıs Türk 'i ile işBirliği içinde istimlak etme hakkına sahiptir.


Bir tek harita a için geçerlidir:


1. Lefkoşa'nın kuzeyi ile magosa'yı bağlayan yolun bütünü, Kıbrıs Türk 'inin bölgesel idaresi altında olacaktır. Kıbrıs Rum 'i pyrga, stylloı, egkomı'ye geçiş sağlamak için, üç alt geçit veya üst geçit inşa edebilecektir.



Madde 3 su kaynakları


[doğal su kaynaklarının ler arasında anlaşılan paylaşımı için, yeni toprak düzenlemeleri ışığında metin ekleyiniz.]



Madde 4 toprak düzenlemelerinin aşamalara bölünmesi


1. Bir parça devletin toprak düzenlemelerine tabi bölgesi, anlaşılan sınırlar içerisinde kurucu antlaşma yürürlüğe girer girmez, hukuki olarak, bu 'in olmakla beraber, üç yıldan uzun olmayacak bir geçiş dönemi idaresi altında bulunacak ve bu süre ithamına dek idare devredilecektir.


2. Yönetim, ekteki haritada gösterilen ve üstünde antlaşmaya varılan aşamalar halinde devredilecektir. Devir bu antlaşmanın yürürlüğe girmesinden 90 gün sonra çoğunlukla yerleşik olamayan ve parça devletin diğer bütünü ile hemhudut olan bölgelerin devriyle başlayacaktır: [bölgelerin tarifini ekleyiniz.] Geriye kalan alanlar, şu şekilde devredileceklerdir [geriye kalan alanlarla ilgili devrin zaman çizelgeleri ve düzenlemeleri ekleyiniz.]


3. Görev beratına uygun olarak toprak düzenlemelerine tabi bölgelerin devir faaliyetlerini kontrol edecek ve güvenli bir ortamın korunmasına katkıda bulunacak olan Birleşmiş Milletlerle ler tam bir işBirliği içinde olacaklardır.


4. Geçiş dönemi boyunca Kıbrıs Rum 'i ve Kıbrıs Türk 'i yönetiminde olacak olan bölgeler şu şekilde açıkça işaretlenmiştir: [metin ekleyiniz.] Bu dönem boyunca anlaşılan geçiş noktaları şu şekilde olacaktır. [metin ekleyiniz.]



Madde 5 şimdiki sakinler


Aşağıdaki özel düzenlemeler toprak düzenlemelerine tabi bölgelerin şimdiki sakinlerinin hak ve çıkarlarını koruyacak ve haklarını yeterli şekilde kazanmalarının mümkün olacağı uygun yerlerdeki yeterli alternatif lojmanlara geçişlerini bir düzen içerisinde sağlayacaktır.


A. [metin ekleyiniz]



Madde 6 toprak


Toprak düzenlemelerine tabi mallar, 7. Lahikanın 4. Cetveli hükümleri uyarınca ele alınacaktır.




Cetvel 1: toprak düzenlemesi haritası



Taslak lahika vıı: 1963'ten bugüne olan olaylardan etkilenen malların ele alınışı


Bölüm ı: genel maddeler


Bölüm ıı: mülkiyet haklarının kullanımı üzerine kurallar

Alt bölüm a: tazminat

Alt bölüm b: iadei tasarruf

Alt bölüm c: satış, takas, uzun dönemli kira


Bölüm ııı: kullanım kaybı


Bölüm ıv: adli inceleme


Bölüm v: tadilat



Cetvel 1: tanımlar

Cetvel 2: mülkiyet kurulu ve tazminat düzenlemeleri

Alt bölüm a: Kıbrıs mülkiyet kurumunun kuruluşu, işleyişi, yetkileri, çalışanları ve maliyetleri.

Alt bölüm b: mülkiyet kurulu tarafından devredilen mallar için geçerli olacak muamele

Alt bölüm c: etkilenen mallar üzerine kararlar ve iddialar

Alt bölüm d: satış, takas veya kira ile ilgili yardım

Alt bölüm e: tazminat fonu ve borç senetleri

Cetvel 3: şimdiki sakinler lehine önlemler

Alt bölüm a: etkilenen malları boşaltmak için olan zaman sınırlarının uzatılması

Alt bölüm b: özel krediler

Alt bölüm c: ilk reddetme hakkı

Cetvel 4: toprak düzenlemelerine tabi bölgelerdeki mallar



Bölüm ı: genel maddeler


Madde 1 genel hükümler


1. Bu lahikada ve eklerinde toplumlararası çatışma, askeri harekat veya adanın 1963 aralığından bu yana gelen çözümsüz bölünmesi ile bu kurucu anlaşmanın yürürlüğe girmesi ve bu malların ele alınması ile ilgili sıra dışı bir rejim uygulaması nedeni ile etkilenen malların nasıl ele alınacağı açıklanır. Bu lahikada ve ekleri, bu hükümlerle ilgili tüm meselelerin halledilerek mülkiyet kurulu veya yüksek mahkeme tarafından kapatılıncaya dek uygulanmaya devam edecektir.

2. Bu lahikada ve eklerinde kullanılan terimler cetvel 1'de tanımlanmıştır.

3. Bu lahikanın ve eklerinin hükümleri bundan sonra 'bu hükümler' olarak geçecektir.


Madde 2 Kıbrıs mülkiyet kurulu


Bu hükümler, aksi belirtilmediği takdirde, Kıbrıs mülkiyet kurulu tarafından uygulanacaktır. Bu kurulun oluşumu, yetkileri ve usülleri ile birlikte bunlarla ilgili olarak ile 'in yükümlülükleri cetvel 2'de düzenlenmiştir.


Madde 3 toprak düzenlemelerine tabi bölgelerdeki mallar


Toprak düzenlemelerine tabi bölgelerdeki mallar, cetvel 4 ile düzenlenmiştir. Cetvel 4'te, hususi hüküm bulunmadığı yerlerde, bu lahikanın diğer hükümleri geçerlidir.


Madde 4 dini alanlar


1. Kiliseler ve evkaf, istisnasız olarak ve bu kurucu antlaşmanın yürürlüğe girmesini müteakip üç yıl içerisinde, kendilerinin sahibi oldukları ve 1963 veya 1974 yıllarında bir dini alan olarak kullanmakta olan her etkilenen malın taraflarına iadesine hak kazanacaklardır.

2. Bu madde kiliselerin ve evkafın, etkilenen bir mülk hakkında geri iade yerine, bu maddeler altında tazminat talep etme hakkını kısıtlamaz.



Bölüm ıı: mülkiyet haklarının kullanımının düzenlenmesi



Madde 5 etkilenen mallarla ilgili işlemlerin ve değişiklerin durdurulması


1. Mülkiyet hakkı, aşağıdaki kararları alana dek etkilen mallarla ilgili tüm işlemler veya fiziksel tadilatlar (küçük ölçekte ve acil bakım hariç) bu kurucu antlaşmanın yürürlüğe girmesini müteakip durdurulacak veya yasaklanacaktır:

a. Bu işlem veya fiziksel tadilatların devamına veya yapılmasını onaylar; veya

b. Konu işlemi yetkili başka bir mahkeme veya makama sevk ederse; veya

c. Mal ile ilgili kesin bir karara/sonuca varırsa.

2. ve , Avrupa insan hakları konvansiyonunun 37'inci maddesi uyarınca, Avrupa insan hakları mahkemesinin, şu an önünde bulunan ve etkilenen mallarla ilgili olan herhangi bir davanın iptalini isteyebilir.


Madde 6 hak talepleri ve başvurular


1. Tasarrufu kaybeden herhangi bir kimsenin kendi mülkiyeti hakkında tazminat istemeye veya malının kendine iadesini istemeye veya malının satışı, uzun dönemli kirası veya takası konusunda yardım talep etmeye hakkı vardır.

2. Kendileri tasarrufu kaybeden mal sahipleri olan veya etkilen mallar üzerinde önemli inkişafların sahipleri olan, etkilen malların şimdiki tasarruf sahipleri, bu malların koçanını almak için başvuruda bulunabilirler.

3. Geri iade edilen malların şimdiki tasarruf sahipleri cetvel 3'te belirtilen özel önlemlerden faydalanmak için başvuruda bulunabilirler.

4. Bu talep ve başvuruların tümü mülkiyet kurulu'na belirtilen zaman kısıtlaması içinde yapılacak ve bu hükümler uyarınca işleme konum karara bağlanacaktır.

5. Malın devri veya geri iadesi için şart koşulan tüm ödemeler, kararda daha erken bir tarih belirtilmedikçe, mülkiyet kurulunun bu yöndeki kararından üç yıl içerisinde mülkiyet kuruluna yapılacaktır. Tüm ödemeler yapılıncaya dek mal devri veya geri iade yapılmayacaktır. Belirtilen süre içerisinde ödemeleri yapmakta kusur bu malla ilgili edinilen hakların kaybına veya değişmesine sebebiyet verebilir.


Madde 7 zarar ziyandan doğan sorumluluk


Mallara ağır zarar ziyana veya yıkıma sebebiyet vermekle sorumlu kişiler tasarrufu kaybeden şahsa ve/veya mülkiyet kuruluna karşı malın piyasa değerine kadar olan zarar miktarı husunda sorumlu olacaktır. Buna ek olarak, mülkiyet kurulu bu şahıslara karşı ceza kesebilir veya siar ceza-i önlemler alabilir ve bu önlemler kendi leyhlerine daha önce alınmış olan kararların tadilatını da içerebilir.



Kısım a: tazminat


Madde 8 tam ve geçerli tazminata hak kazanma


1. Malının tasarrufunu kaybeden her mal sahibinin etkilenen malını mülkiyet kuruluna devretmesi karşılığında, mülkiyet kurulu tarafından uluslar arası standartlara göre belirlenen tam ve geçerli tazminat (bundan sonra "tazminat" olarak anılacaktır) almaya hakkı olacaktır.

2. Tazminat hakkı mülkiyet kurulu tarafından şimdiki değeri üzerinden değerlendirilecek ve ödenecektir.

3. Tazminat ödemeleri tazminat fonu adına düzenlenmiş tazminat senetleri şeklinde olacaktır. Tazminat kurulunun kuruluşu ve de senetlerin tedavül edilesi ve kullanımı cetvel 2'de düzenlenmiştir.

4. Geri iade için aşağıdaki hükümler uyarınca uygun olmayan malların tasarrufunu kaybetmiş mal sahiplerinin tazminat almaya hakları olacaktır.



Madde 9 kurumların sahibi oldukları mallar


Dini alanlar hariç olmak üzere, kurumların mal sahibi oldukları etkilenen mallar, tazminat karşılığında, mülkiyet kuruluna devredileceklerdir.



Madde 10 kamu yararı için kullanılan mallar


Bu kapsamlı çözümün yürürlüğe girmesini müteakip, kamu yararı için kullanılan, etkilenen mal koçanları, mecburi istimlakı objektif olarak gerektirdiği durumlarda, tasarrufu kaybeden mal sahibine, mülkiyet kurulu vasıtası ile şimdiki değer üzerinden ilgili makam tarafından tazminat ödenmesi karşılığında, veya ilgili 'e devredilecektir.



Madde 11 askeri amaçlar için gerekli olan mallar


İttifak antlaşmasının ek protokollerinde veya cetvellerinde askeri amaçlar için kullanılacağı belirtilen, etkilenen malların koçanları, ismine devredilecek in şimdiki değeri üzerinden mülkiyet kurulu vasıtası ile tazminat ödemesi karşılığında malın bulunduğu 'e devredilecektir.



Madde 12 tasarrufu kaybeden mal sahipleri tarafından şu an kullanılmakta olan mallar


1. Eşdeğer bir etkilenen malın tasarrufunu kaybetmiş olan ve başka bir etkilenen malı şu an kullanımında bulunduran bir kimse, eğer bu malı daimi olarak en az on yıldır kullanıyorsa, tasarrufunu kaybettiği eşdeğerdeki malın koçanını takas etmek şartı ile, mülkiyet kurulu'na başvurarak kullanımındaki malın koçanını alabilir.

2. Bu kimsenin şu an kullanımında bulundurduğu etkilenen malın şimdiki değeri tasarrufunu kaybettiği malın değerinden %50 daha fazla değilse başvuru kabul edilecektir.

3. Eğer şimdi kullanımında bulundurduğu etkilenen malın değeri şimdiki kullanım sahibinin tasarruf ettiği malın şimdiki değerinden %50 daha fazla ise, mülkiyet kurulu tasarrufu kaybeden mal sahibine ve şimdiki kullanım sahibine makul bir anlaşmaya varmaları için yardımcı olacaktır. Eğer bu başarısız olursa mülkiyet kurulu takası kabul edebilir veya reddedebilir ve bunu yaparken iki tarafı dinler veya malın uygun olarak bölünmesine karar verebilir.

4. Etkilenen malın şu anki değeri şu anki kullanım sahibinin tasarrufunu kaybettiği malın değerinden daha az ise, değer farkı için tazminat talebinde bulunulabilir.

5. Etkilen malın şimdiki değeri şu anki kullanım sahibinin tasarrufunu kaybettiği malın değerinden fazla ise, devirden önce fark mülkiyet kuruluna ödenecektir.


Madde 13 tasarrufu kaybeden mal sahiplerinden daha sonra malı satın alan kişiler tarafından kullanılan mallar


1. Tasarrufu kaybeden bir mal sahibine (bundan sonra "satıcı" olarak anılacaktır) ayrılan ve satıcının tasarrufunu kaybettiği bir malın eşdeğerinde olan etkilenen bir malı satın alan bir kimse (veya bu kimsenin varisleri), satıcının madde 11 uyarınca bu etkilenen maldaki hak ve yükümlülüklerinin aynısına sahip olacaktır. Şöyle ki: kendisinin ve satıcının ve varislerinin müştereken etkilenen malın son on yıl içerisindeki kullanım sahipleri olmaları gerekmektedir. Malın koçanı mülkiyet kuruluna devredilecektir ve eğer etkilenen malın değeri satıcının ilk olarak tasarrufunu kaybettiği malın değerinden az ise, satıcı farkı tazminat olarak talep edebilir.

2. Yukarıdaki hüküm mülkiyet kurulunun malı satanın tasarrufu kaybettiği malın koçanını malı satanın malı hukuki bir yoldan elden çıkarmış olması nedeni ile alamadığı mallara uygulanmaz.


Madde 14 esaslı inkişafa tabi mallar


Etkilenen bir malın üzerindeki esaslı bir inkişafın sahibi olan bir kimse, etkilenen malın inkişafsız halinin şimdiki değerini ödemek karşılığında malın koçanını almak için başvurabilir. Mülkiye kurulu tasarrufu kaybeden mal sahibinin maldaki hakkının şimdiki değerini ödedikten sonra malın devrini emredebilir.



Kısım b


Madde 15 geri iade için uygunluk


Tasarrufa geri iade yukarıdaki kategorilere girmeyen etkilenen mallar genel olarak geri iade için uygundurlar.



Madde 16 anlaşılmış geri iade seviyeleri



1. Herhangi bir 'in içinde, yüzde x'den fazla veya belli bir belediye veya köyde tüm alanın ve ikametgahların sayısının toplamının yüze y'den fazlası, diğer 'ten gelen kişilere geri iade edilmeyecektir.

2. Talepleri uygun bulunanlara geri iade anlaşılan seviyelere varılıncaya kadar azalan yaş sırasına göre önceliğe tabi olacaktır.

3. Bu kısıtlamalar dini alanlara veya 1974 öncesinde maronitlerin ağırlıklı olarak ikamet ettikleri köylere veya dipkarpaz, yeni erenköy, sipahi, adaçay köylerine uygulanmayacaktır.



Madde 17 geri iadelerde moratoryum


Mülkiyet kurulunun vereceği hiçbir emir etkilen bir malın tasarrufu kaybeden bir mal sahibine aşağıdaki tarihlerden önce geri iadesini içeremez:

A. Bu tarihte boş olan bir mal için kurucu antlaşmanın yürürlüğe girmesini müteakip üç yıl içerisinde; veya

B. Tüm diğer mevzularda kurucu antlaşmanın yürürlüğe girmesini müteakip 5 yıl içerisinde.



Madde 18 geri iade edilecek mal üzerinde inkişaflar


1. Geri iade edilecek bir malın üzerindeki ve bu malın şimdiki değerinin %10'undan fazla bir miktara tekabül eden bir inkişafın sahibi maldaki hakkının tazmini için bir başvuruda bulunabilir ve böyle bir durumda mülkiyet kurulu tarafından yapılacak ödeme inkişafın piyasa değeri üzerinden yapılacaktır.

2. Tasarrufu kaybeden mal sahibi, geri iadeden sonra etkilen mal üzerinde kalan inkişafın piyasa değerini mülkiyet kuruluna ödemesi şartı ile bu inkişafı tasarrufunda tutacaktır.

3. Tasarrufu kaybeden mal sahibi, eğer mezkur inkişafın kendi gelecekteki amaçları için alakasız veya uygunsuz olduğu hususunda mülkiyet kurulunu tatmin ederse ve gelecekteki kullanım amacı tasarrufun kaybından önceki ile aşağı yukarı benzeri ise, ödeme yapmak zorunda olmayacaktır. Eğer mülkiyet kurulu daha sonradan tasarrufu kaybeden mal sahibinin veya bir varisinin bu inkişafı kullandığını tespit ederse, mülkiyet kurulu bu inkişafın sahibine bu maddenin 1'inci paragrafı altında ödenen tazminat miktarının tahsili için takibat yapabilir.


Kısım c: satış, takas ve uzun dönemli kira


Madde 19 satma, takas veya kira opsiyonu


1. Geri iadesi uygun bulunan mallar şimdiki kullanım sahiplerine veya malın bulunduğu teki diğer kişilere işbu hükümler uyarınca malın geri iadesi hususunda kesin bir karar verilmeden önce herhangi bir zaman satılabilir, takas edilebilir veya uzun dönemli olarak (20 yıl veya daha uzun) kiralanabilir.

2. Tasarrufu kaybeden mal sahipleri veya şimdiki kullanım sahipleri mülkiyet kurulunun bu mallarla ilgili satış, takas veya kira konusunda yardımını isteyebilir.


Madde 20 tasarrufu kaybeden mal sahiplerine malı satmaları, takas etmeleri veya kiralamaları için teşvikler


Tasarrufu kaybeden mal sahiplerine kendi mallarını madde 18 uyarınca satmaları, takas etmeleri, veya kiralamaları konusunda teşvik verilecektir. Bu teşviklere aşağıdakiler de dahildir:

A. Bu malların geri iadesi konusunda anlaşılan seviyeler kapsamında sayılmaması;

B. Bu malların satışı, kaydı ve bu doğrultudaki evrakların imzalanmasında ödenecek vergilerden, hükümet ücretlerinden, harçlarından ve gümrüklerden muafiyet sağlanması;

C. Bu devirlerden veya kira gelirlerinden tahsil edilecek olan gelir vergisinden muafiyet veya esasi indirimler;

D. Bu malların satışı, takası veya kiralanmasına ilişkin sair vergilerden, hükümet ücretlerinden, harçlarından ve gümrüklerden muafiyet;

E. Kira süresince emlak vergisinden muafiyet; ve

F. in ve sağlamak istedikleri diğer ek teşvikler.


Bölüm ııı: kullanım kaybı



Madde 21 kullanım kaybından dolayı tazminat


Etkilenen bir mal ile ilgili tasarruf kaybından itibaren olan bir süre için kullanım kaybının tazminatı yönündeki talepler talep eden şahsın bulunduğu tarafından değerlendirilecek ve aşağıdakiler de bu değerlendirmeye dahil edilecektir:


A. Tasarrufu kaybeden mal sahiplerinin terk edilen bölgede önceden edindiği faydalar; ve

B. Tasarrufu kaybeden mal sahiplerinin kurucu antlaşmadan önce veya sonra kullanım kaybı için elde ettiği veya ona ödenecek olan kazanımlar.



Bölüm ıv: adli inceleme


Madde 22 mülkiyet mahkemesi


1. Mülkiyet kurulunun kararlarının kesin adli incelemesini yapmakla yetkili bir mülkiyet mahkemesi kurulacaktır.

2. Mülkiyet mahkemesi çift sayı olmayacak bir sayıda yargıçtan oluşacaktır. Bu sayı yüksek mahkeme başkanı tarafından yüksek mahkemenin diğer üyeleri ile istişareden sonra belirlenecek ve her ten eşit sayıda yargıçla beraber yunanistan, Türkiye ve ingiltere vatandaşı olmayan en az üç yabancıdan oluşacaktır. Yüksek mahkeme aksine karar almadıkça, mülkiyet mahkemesi mahkeme başkanı ve yargıçları, yüksek mahkeme yargıçlarının seçildiği şekilde ve onların görev süreleri ile aynı süre için seçilecektir.

3. Mülkiyet kurulunun kararları, yasalar ve işbu hükümler uyarınca yapılacak olan bu adli incelemeden başka herhangi bir mahkemesinde veya başka bir şekilde temyize veya iptal istemine açık olmayacaktır.

4. Mülkiyet mahkemesinin kararı yüksek mahkemenin temyiz veya inceleme yetkisine tabi olmayacaktır.

5. Mülkiyet kurulunun herhangi bir kararının adli incelemesi için yapılan bir başvuru kararda veya karara konu malda hukuki çıkarı olan herhangi bir tarafça, bu kararın mülkiyet kurulu tarafından kendi tüzüğü uyarınca açıklanmasını müteakip, 60 gün içerisinde yürürlüğe girecektir.

6. Mülkiyet mahkemesinin huzurundaki mevzuların işlem görmesi ile ilgili masrafları talep etmeye yetkisi olacaktır.

7. Mülkiyet mahkemesi, yüksek mahkeme kendi görevlerini devralmaya karar alıncaya dek yürürlükte kalacaktır.



Bölüm v: tadilatlar


1. İşbu hükümler lerin yürütme başkanları tarafından mutabakat içinde hareketle ve her iki yasama organlarının onayı ile tadil edilebilir.

2. Herhangi bir değişiklik önerisi üzerinde yürütme başkanları anlaşacaklar ve şeklen aynı olarak her iki yürütme organına da sunulacaklardır. Bu tadilatlar, her iki yasama organın da onayını müteakip, 30 gün içerisinde yürürlüğe girecektir.



Cetvel 1: tanımlar



Madde 1 tanımlar


Lahika ıv cetvellerinde geçen terimler aşağıda tanımlanmıştır:


1. Etkilenen mallar - gerçek veya tüzel kişi olan, sahibinin toplumlararası çekişmenin, askeri harekat veya 1963 aralığından bu güne dek adadaki çözümlenememiş bölünmeden ve bu kurucu antlaşmanın yürürlüğe girmesi nedeni ile terk ettiği veya kullanımını ve kontrolünü kaybettiği ve sahibine bugüne dek geri verilmeyen ve sahibinin üzerinde kullanım veya kontrolüne tekrar kavuşmadığı Kıbrıs'taki taşınmaz malları kasteder. Etkilenen mallar serbest irade ile mal sahibi tarafından satılan, devredilen veya sahibinin mecburi istimlak veya kamulaştırma (mecburi istimlak veya kamulaştırmanın uluslar arası standartlarla bağdaşır şekilde ve tam tazminat ödenerek yapılması şartı ile) yolu ile elinden alınan malları içermez. Serbest irade ile devrin veya kanuni istimlakin ispatı malı bu yolla alana veya onun varislerine ait olacaktır. Aksine kanıt olmadığı durumlarda tasarrufu kaybetmenin gayri yasal ve/veya serbest irade dışında olduğu varsayılacaktır.


2. Alternatif lojman - mal sahibine iadei tasarruf nedeni ile etkilenen ve kriterleri tatmin eden şahıslara sağlanacak ikametgahı kasteder. Bu lojmanlar en azından makul modern standartlar nispetinde konforlu olan bir seviyede (ve mümkün olan durumlarda su ve elektrik şebekesine, bu şebekelerin var olduğu yerlerde) olacaktır. Bu ikametgahların bunlara uygun olması gerekir. Bu ikametgahların içinde barınacak sayısına oranla makul yaşam alanı sağlamaları; [bir kişi için gerekli askari metrekare ve her ek kişi iç gerekli askari metrekare miktarını ekleyiniz.]'Dan az olmaması ve makul şekilde mümkün olduğu durumlarda lojmanı alacak olanın boşalttığı veya taşınmadan önce tasarrufunda bulundurduğu mala denk olması gerekir (mülkiyet kurulunun belirlediği azami bir standarda kadar).


3. Şimdiki değer - malların tasarruftan çıktığı zamanki değerine ilaveten Kıbrıs'taki belirli konumlardaki malların bu kurucu antlaşmanın yürürlüğe girmesine kadar olan sürede fiyatlarının artışı da dahil olmak üzere değer kazanımı da yansıtan bir ayarlama miktarı.


4. Şimdiki kullanım/tasarruf sahibi - tasarrufu kaybeden mal sahiplerine ait bir malı ile işlev yapmak için kurulan bir yasal veya idari süreç altında bir makam tarafından kullanım veya yerleşim hakkının bir türünün verildiği bir şahıs veya bu şahsın bu kullanım veya yerleşim hakkının bir türevini elde eden aile bireyi veya mülkiyetteki varisi. Bu tanım malı yasal, idari veya resmi bir temelden yoksun olarak işgal eden veya kullanan bir kişiyi veya malı özel bir kişiden bir kira altında kullanan veya işgal eden bir kişiyi veya askeri bir kuvveti, yapıyı veya makamı içermez.


5. Tasarrufu kaybeden mal sahibi - tasarrufu kaybettiği anda etkilenen malda mal sahibi veya kısmi mal sahibi olarak bir yasal hakka haiz yasal veya tüzel bir kişiyi veya bu kişinin yasal varisidir.


6. Kurumlar - gerçek kişi olamayan birimler. Özel veya kamu kontrolündeki yapıları, örneğin; özel veya özel vakıflar, dini kurumlar, askeri kuvvetler ve şirketler (tek ortaklı şirketler dışında).


7. Piyasa kira bedeli - serbest piyasada bir mal ile ilgili alınabilecek kira miktarı; değerlendirmenin yapıldığı anda çevredeki benzer malların piyasa kira bedelini baz alır.


8. Piyasa değeri - serbest piyasada bir mal ile ilgili alınabilecek satış miktarı; değerlendirmenin yapıldığı anda çevredeki benzer malların piyasa satış bedelini baz alır. Malın serbest piyasada satılabileceği miktardır.


9. Orijinal durum - malın herhangi bir kimse tarafından ve sonradan yapılan inkişaflar dahil olmadan, tasarrufunun kaybedildiği andaki durumu;


10. Mal - arsa ve arsa üzerinde sabit olan şeylerden oluşan taşınmaz mal.


11. Geri iade - yasal ve fiziksel tasarrufun, tasarrufu kaybeden mal sahibine iadesi ile sağlanan düzenleme.


12. Dini alan - cami, kilise, tapınak, mezarlık, manastır veya benzeri ibadet yerleri.


13. Esaslı inkişaf- etkilenen mala tasarrufun kaybedildiği tarihten 31 aralık 2001 tarihine kadar veya 31 aralık 2001'den önce çıkan bir tadilat iznine dayanarak yapılan inkişaftan önce yapılan ve etkilenen malın orijinal değerinden daha fazla değere sahip olan inkişaflardır (boş arazi üzerine yapılan yeni inşaatları da içerir). İnkişafın değeri piyasa değeri temeline dayalı olarak değerlendirilmekle beraber etkilenen malın değeri şimdiki piyasa değerine göre belirlenecektir. Değer, mülkiyet ve inkişafların tarihi ile ilgili konularının ispatı, yapılan inkişafın sahibinde olacaktır.


14. Yeterli mali imkan - x'ten fazla gelir (vergilendirilebilen veya diğer) veya y'den (y, şu anda kullanılan malı geri almak veya alternatif bir lojman temini için gerekli olan miktardır) fazla varlık. Varlığın hesaplanmasında haklar da dikkate alınacaktır. X ve y değerlerini mal kurulu belirleyip bunları uzman katkısı ve piyasa miktarlarına bağlı olarak yıllık olarak güncelleyecektir.


15. Kendi kullanım amaçları için - etkilenen malların bir şahıs, onun herhangi bir aile bireyi, çalışanı veya temsilcisi (kiracı dışında) tarafından düzenli (ille de devamlı ikametgah olması gerekmez) şahsi kullanımı. Kendi şahsi kullanım amaçları, satışı, kiralamayı, hibe yoluyla devretmeyi ve etkilenen maldaki hakkını başka bir şekilde elden çıkarmayı kapsamaz.


16. Boş - şimdiki tasarruf sahibi tarafından veya ailesinin herhangi bir ferdi, mülkiyetteki varisi olmasından dolayı türeyen bir hakkın sahibi tarafından kullanılmayan veya işgal edilmeyen mal.



Cetvel 2: Kıbrıs mülkiyet kurulu ve tazminat düzenlemeleri



Bölüm a: Kıbrıs mülkiyet kurumunun kuruluşu, işleyişi, yetkileri, çalışanları ve maliyeti


Madde 1 Kıbrıs mülkiyet kurumunun kuruluşu ve işleyişi


1. Kıbrıs mülkiyet kurulu (bundan sonra 'mülkiyet kurulu' anılacaktır) diye bilinecek olan bağımsız ve tarafsız bir idari yapı olacaktır.


2. Mülkiyet kurulu kurucu antlaşmanın ve özellikle burada bulunan hükümlerine, ilkelerine ve şartlarına uygun bir şekilde faaliyet gösterecektir.


Madde 2 üyelik


1. Mülkiyet kurulu, her bir parça devletten iki ve Kıbrıs, yunanistan, Türkiye veya ingiltere vatandaşı olmayan üç Kıbrıslı üye olmak üzere toplam yedi üyeden oluşacaktır.


2. Üyeler, yasal, yönden ehli kişiler olup, yüksek ahlaki ve disiplin seviyesine sahip olacaklardır. Üyeler, görev süreleri boyunca herhangi bir veya makamında görev alamaz.


3. Kıbrıslı ve Kıbrıslı olmayan üyelerin maaşları, Kıbrıslı ve Kıbrıslı olmayan yüksek mahkeme yargıçlarının maaşlarının onda dokuzu kadar olacaktır.


4. Kurucu antlaşmanın hayata geçmesinden sonra otuz gün içinde, ortak başkanlar, fikir Birliği ile mülkiyet kurulunun ilk üyelerini atayacaklardır. Bundan sonraki atamalar için icra liderleri üyeler atayacaktır.


5. Üyeler, bu kurula oturacak üyeleri, kendi aralarında seçecekler ve seçilen üyeler üç yıllık bir süre veya kendi görev süreleri doluncaya dek (hangisi daha erken dolarsa) görev yapacaklardır.


6. Mülkiyet kurulu üyeleri üç yıllık görev süresi için atanacaklardır. Her üç yıllık dönemin sonunda üyeler ya tekrar seçilecekler ya da değiştirileceklerdir. Üyeler 90 gün önceden bildirmek kaydı ile istifa edebilir. Yüksek mahkeme, veya lerin üyelerin görevlerini suiistimal veya ağır bir şekilde ihlal ettiği gerekçesi ile yapacağı başvurular neticesinde, üyeleri görevden alabilir. Herhangi bir üyenin boşluğu durumunda 45 gün içinde yeni üye atanacaktır.


7. Bu hükümler çerçevesinde, belirlenen zaman dilimi içerisinde atanacak herhangi bir üye üzerinde mutabakata varılmazsa bm Genel Sekreteri veya onun temsilcisi en az 18 aylık görev süresi için atanacak geçici bir üye seçecektir.



Madde 3 yetkiler


Mülkiyet kurulu aşağıdaki yetkilere sahiptir.


A. Etkilenen mallar ile ilgili başvurular alıp kararlar verebilir;


B. Hak iddiaları, tasarrufu kaybeden mal sahiplerinin mal iddiaları, şimdiki tasarruf sahibi ve mala sahiplerinin tadilatları, baskı altında satış iddiaları, mal değerlendirmeleri, ilk reddetme hakkı ve etkilenen mallar ile ilgili diğer haklar üzerine herhangi bir iddia veya sorun hakkında kararlar alır;


C. Kira, satış, ve satın alma tutarı; alternatif lojman hak kazanımları ve bu maddelerle belirlenen diğer hususlar dahil etkilenen mallar ve tadilatlarla ilgili bireysel davalar hakkında kararlar alır ve bunların tazminat hesaplamalarında kullanılan ölçü ve değerlerini belirler.


D. Kontrol, denetleme ve değerlendirme ile ilgili faaliyetlerini yerine getirebilmek maksadıyla Kıbrıs'taki mallar ile ilgili tüm kayıtlar, arşivler, data-bankaları ve diğer bilgilere ulaşmak için talepte bulunur ve tam ve kesintisiz erişim hakkı alır ve herhangi bir bilgi dokümanı veya kopyasını vergi veya başka bir ücret ödemeden temin eder;


E. Etkilenen malların veya ilgili malların taşınmaz mal kütüğündeki kayıtlarında herhangi bir değişiklik emri verebilir;


F. Etkilenen mallarla ilgili herhangi bir sorunu uygun olduğu şekilde sonuçlandırmak veya bununla ilgili bir ara emri almak için onu yetkili mahkemeye havale edebilir;


G. Etkilenen mallarla ilgi herhangi bir mahkeme veya yetkili makam sürecinin veya mala yapılmakta olan herhangi bir tadilatın (küçük ve acil bakım tadilatları hariç) durdurulmasını emredebilir;


H. Bu hükümler ve geçerli diğer kanunlar çerçevesinde etkilenen malların mal sahipliğini transfer edebilir veya gerekli olan yerlerde etkilenen malları bölebilir;


I. Yetkili ortak devlet ve parça devlet makamlarına, vermiş olduğu kararları vermiş olduğu kararları uygulamaları için bağlayıcı yasal emirler verebilir;


J. İdaresi kendi kontrolüne geçen veya kontrolünden çıkarılanlar da dahil bu hükümlere bağlı kalarak, sorumlu bir şekilde, etkilenen malları kontrolüne geçirebilir ve bunlarla ilgilenebilir;


K. Alternatif lojmanların tedariki ve hazırlanmasında yardımcı olabilir;


L. Şahıslara, başvurularını müteakip, etkilenen malların satışı, kiralanması veya takas edilmesi konularında yardımcı olabilir;


M. Etkilenen mallara zarar veren veya tahrip eden şahıslara para cezası kesebilir ve bunları toplayabilir;


N. Bu hükümler altında, öncelikli kredi tertibini idare edebilir ve/veya denetleyebilir;


O. Görevlerinin devamlılığı için gerekli olan konular, düzenlemeler, prosedürler, formlar ve diğer evrakları benimseyebilir.


P. Değerlendirme, ekonomi, hukuk, mal-mülk piyasaları, birim ve mülk denetlemeleri, kayıt, haritalandırma ve diğer konularda kendi faaliyetlerinin ifası için yardımcı olacak uzmanların görüşlerini yardımcı olabilir.


Q. veya lerden herhangi birinin vereceği görevler dahil, kendi faaliyetleri ile ilgili veya bunların neticesinde ortaya çıkacak faaliyetlerle ilgili görevler uygulayabilir.

Madde 4 mülkiyet kurulu ile ilgili ortak devletin ve parça devletin yükümlülükleri


1. Ortak devlet ve parça devletler bu hükümlerin dürüst ve zamanında uygulanması için gerekli adımları atacaktır.

2. Ortak devlet ve parça devletler bu hükümler altında yükümlülüklerini yerine getirmek için diğer şeyler yanında;

A. Mülkiyet kurulu ile tam işBirliğinde bulunmak ve yasal bağlacı varlığı çerçevesinde aldığı kararlara saygı gösterecek, tanıyacak ve uyum içinde olacak.

B. Mülkiyet kurulu kararlarını tam ve ivedilikle uygulamak.

C. Bu hükümler çerçevesinde etkilenen mallarla ilgilenen diğer kurumlarla işBirliği yapar.

D. Mülkiyet kuruluna ivedilikle, Kıbrıs'taki mallar ile ilgili tüm kayıtlar, arşivler, data bankaları ve diğer bilgilere ulaşmak için, kontrol, denetleme ve değerlendirme ile ilgili mallara tam ve kesintisiz erişim hakkı verir ve ayrıca herhangi bir bilgi dökümanı veya kopyasını vergi veya başka bir ücret ödemeden temin eder.

E. Malların hasar görmesini engellemek için, mülkiyet kurulunun talebini de içeren özel önlemler uyarlar.

F. Mülkiyet hakkına saygı gösterilmesi gereken durumlarda aksine hareket etmek.

3. Ortak devlet ve parça devletler, gerektiği ya da uygun görüldüğünde herhangi bir yasamanın, düzenlemenin, prosedürün, emrin, talimatın ve diğer yasama elemanlarının, gerektiği ya da uygun görüldüğü taktirde mülkiyet kurulunun kararının bağlıyıcı gücünü kabul etmek ve uygulanmasını sağlamak ve yerel yönetim organları, polis ve diğer kurumlar tarafından da gerekli görülmesi üzerine mülkiyet kurulunun kararlarının bağlıyıcı gücünün kabulü, desteklenmesi ve uygulanmasını sağlamak için, ortak devlet ve parça devletler herhangi bir yasamanın, düzenlemenin, prosedürün emrin talimatın ve diğer yasama elemanlarının uyarlamasını ve kabulünü sağlar. Bu tür yasama elemanları mülkiyet kurulu ile karşılıklı görüş alış veriş içinde tasarlanır.

4. Ortak devlet ya da herhangi bir parça devlet kurucu antlaşmanın yürürlüğe girmesinden sonra bir yıl içinde, mülkiyet kurulunun kararlarının uygulaması ve icra edilmesi için kanunlar uyarlayamazsa, mülkiyet kurulu kendi kararlarının uygulanmasını ve icrasını sağlayacak, ortak devletin ya da ilgili devletin bağlıyıcı yasama elemanları olarak ve ortak devlet ya da ilgili devlet bu hükümler altında yükümlülüklerini yerine getirecek etkili kanunlar çıkartana kadar yürürlükte kalacak kurallar koyacaktır.


Madde 5 ve mahkemelerinin ve yetkili mercilerin yükümlülükleri


1. in ve in mahkemeleri, yürütme organları ve yetkili mercileri, mülkiyet kurulu ile işBirliği içinde olacak ve kararlarının yasal bağlayıcı gücünü benimseyecek ve kararların icrası ve uygulanması için gerekli tüm adımları atacaktır.

2. Eğer mülkiyet kurulu bir mahkemeye veya diğer bir yetkili merciye bir ihtilaf sevk eder ise o mahkeme veya yetkili merci davayı kendi esaslarına göre sorgulayacak ve karar alacaktır ve sürenin hitamından önce davayı karara bağlayacaktır.

3. ler, alternatif lojman maksadı ile hiçbir ücret almadan veya gerektiği takdirde istimlak yolu ile mülkiyet kurulunun emrine arsa verecektir. Bu şekilde, arazileri belirlerken, şahısların hayatlarını yeterli bir seviyede kazanacak biçimde ve toprak düzenlenmesine tabi bölgelerde yaşayanlara özel ilgi göstererek, onların tekrar yerleştirilmelerinin önemini göz önünde bulunduracaktır.


Madde 6 personel


Mülkiyet kurulu, kendi üyelerinin gözetimi altında olacak ve kendi işlerinin yönetilmesinden sorumlu olacak bir yönetici istihdam edecektir. Bu yönetici, mülkiyet kurulunun işlerini icra edecek ve bunlara yardımcı olacak hukuk, değerlendirme, tapu, kayıt idaresi, ekonomi, muhasebe, bilişim teknolojisi, ara buluculuk ve diğer anlaşmazlıkların çözümünde mal idaresi ve diğer teknik ve ilgili alanlarda uzman elemanlar istihdam edecektir.



Madde 7 maliyetler


1. Mülkiyet kurulunun kuruluşunun ve işleyişinin maliyeti, garantör devletlerden ve diğer uluslar arası kuruluşlardan katkılar talep edebilecek olan, ortak devlet tarafından karşılanacaktır.

2. Mülkiyet kurulu faaliyet giderleri için, ilgili kamu hizmeti tazminat çizelgeleri uyarınca ve Kıbrıslı olmayan çalışanları ile ilgili olarak da Birleşmiş Milletler yönergeleri uyarınca, bir yıllık bütçe hazırlayacaktır. Ortak devlet, bu faaliyet giderleri ile ilgili bütçelenen miktarı mülkiyet kuruluna her mali yılın başlangıcından önce ödeyecektir. Her mali yılın sonunda artan fonlar ortak devlete yeniden ödenecek ve eksik miktarlarda ortak devlet tarafından karşılanacaktır.

3. Mülkiyet kurulu faaliyet giderlerini ve diğer hesaplarını her mali yılda bağımsız murakıplara verecek ve murakıp raporu halka açık olacaktır.

4. Eğer mülkiyet kuruluna ilave göreve ve işlevler yüklenir ise, bu görevi veya işlevi yükleyen ortak devlet veya herhangi bir parça devlet mülkiyet kurulunun bu göreve veya işlevi yapabilmesini sağlamak için gerekli kaynakları tedarik edecektir.


Madde 8 mülkiyet kurulunun görev süresi


1. Kurucu antlaşmanın yürürlüğe girmesinden on yıl sonra, mülkiyet kurulu o tarihe dek tüm hak taleplerini veya önündeki diğer görevleri sonuca bağlayamamış ise yüksek mahkeme mülkiyet kurulunun görev süresin bir yıllık süreler halinde uzatabilir. Bu gibi uzatmalarda yüksek mahkeme, bu hükümler çerçevesinde işlevine devamı sağlamak amacı ile varlıklara mülkiyet kurulu tarafında elde tutulması emrini ita eyleyebilir.

2. Mülkiyet kurulu, beşe iki çoğunluk ile ve fikir Birliği ile hareket eden in [yürütmedeki başkanın] onayına tabi olarak görevinin tamamlandığını belirterek ya da geriye kalan işleri ya da olayları başka bir yetkili organa aktardığını belirterek kendi kendini tasfiye etme kararı alabilir.

3. Yüksek mahkeme, mülkiyet kurulunun başvurusu ile veya yürütmedeki başkanlarının mutabakat içerisinde karar alması ile, belli bir işlevi gerçekleştirmek için belli bir bölümünün veya bölümlerinin görev süresini bir yıllık süreler halinde artırabilir ve bu bölümün veya bölümlerin işlerin devam edebilmesi amacı ile belli varlıkları elde tutmasını emredebilir. Belli bir bölümün veya bölümlerin görev süresinin belirtildiği gibi kısıtlı bir şekilde uzatılmasına bakılmaksızın, yüksek mahkeme aksine emir vermedikçe, mülkiyet kurulu bu hükümler uyarınca tasfiye edilmiş addedilecektir.

4. Hak talepleri, tasarrufu kaybeden mal sahiplerinin, şimdiki kullanım sahiplerinin veya inkişaf sahiplerinin hakları olup olmadığı, malların değerlendirmesi, ilk ret hakkı veya mal ile ilgili mülkiyet ve diğer haklar ile ilgili ihtilafların dinlenmesi ve giderilmesi için mülkiyet kurulu ilgili bölümü yüksek mahkemenin bu doğrultuda karar verdiği sürece görevine devam edecektir.

5. Kendi tasfiyesinden önce, mülkiyet kurulu kendine bu hükümler uyarınca verilen görev ve işlevlerin tamamlanması ve devam eden veya gelecekte ortaya çıkabilecek hak talepleri ve ihtilafların çözümlenmesi için düzenlemeler yapacaktır. Bu doğrultuda, yüksek mahkemenin belli hak taleplerini veya davaları diğer yetkili makamlara veya mahkemelere veya mülkiyet kurulunun bir bölümüne ataması için talepte bulunabilir. Bu hükümler altındaki görev ve işlevlerin tamamlanması için düzenleme yapma veya bunların temini sağlama yükümlülüğü uzatılan sürede görevine devam eden mülkiyet kurulu bölümlerinde olacaktır.

6. Mülkiyet kurulunun veya bir bölümünün tasfiyesi anında, her kendi bölgesi içerisinde mülkiyet kurulunun elinde bulunan ve mülkiyet kurulunun işlevleri veya bu madde uyarınca uzatılan zamanda görev yapmaya devam eden herhangi bir kısmının işlevleri için artık gerekli olmaya malları veya varlıkları satın alacaktır. Satın alma, satış anındaki piyasa değerine eşit bir fiyattan olacak ve de elde edilen gelir tazminat fonuna yatırılacaktır.



Kısım b: mülkiyet kuruluna veya onun vasıtası ile devredilen mallara yapılacak işlem



Madde 9 mülkiyet kuruluna veya onun vasıtası ile devredilen mallara yapılacak işlem


1. Mülkiyet kurulu aşağıdaki etkilenen malların koçanını devralacaktır:

a. Tasarrufu kaybeden mal sahipleri tarafından, bu kükümler uyarınca taleplerin verilmesi ile ilgili belirlenen zaman zarfında iddia konusu olmayan mallar;

b. Mülkiyet kurulundan tazminat alan veya kendi koçanını takas ederek başka bir mal alan tasarrufu kaybeden mal sahiplerinin malları,

c. Madde 12 uyarınca şimdiki kullanım sahibi oldukları etkilenen maldaki haklarını bu etkilen malın başka bir alıcıya (veya varislerine) devri ile takas ederek elden çıkaran tasarrufu kaybeden mal sahiplerinin malları.

2. Bu maddeler uyarınca kendine devredilen malları elden çıkarırken mülkiyet kurulu, sırası ile:

a. Malı şimdiki kullanım sahibine şimdiki değeri üzerinden satmayı önerecek;

b. Malı, malın bulunduğu teki kişilere şimdiki değerinden satmayı veya tazminat senetleri ile takasını önerecek;

c. Malı alternatif lojman olarak kullanacak; veya

d. Piyasa değerinden tazminat maksatları için fon oluşturmak üzere makul bir biçimde elden çıkaracaktır.

3. Her mevzuda ve her davada, mülkiyet kurulu kendisine devredilen veya başka bir şekilde kendi kontrolünde bulunan malların sorumlu bir biçimde ve işbu hükümler uyarınca idaresini kontrol edecektir.

4. Mülkiyet kurulunun elindeki etkilenen malların satışından veya kullanımından elde edilen tüm fonlar, tazminat fonuna yatırılacaktır.


Kısım c: etkilenen mallarla ilgili hak iddiaları ve kararların alınması



Madde 10 kararların alınması


1. Mülkiyet kurulu tüm kararlara mutabakat esası ile ulaşmaya çalışacaktır. Eğer üyeler arasında mutabakat sağlanamaz ise karar oy çokluğu ile alınacaktır.

2. Mülkiyet kurulu, kendi yetki alanı içerisindeki bir mesele veya karar alma yetkisi veya etkilen bir mal üzerindeki bir hak talebini değerlendirirken önüne gelen tüm ilgili materyal ve emareleri değerlendirecektir.


Madde 11 hak taleplerinde izlenecek usul


1. Tasarrufu kaybeden bir mal sahibi, bir etkilenen maldaki herhangi bir hakkı veya mülkiyetinin tanınması için mülkiyet kuruluna bir hak talebinde bulunma hakkına sahip olacaktır. Bir hak veya mülkiyetin tanınması için bir hak talebinde bulunurken, müstedi mal üzerindeki haklarını nasıl kullanmak istediğini de belirtecektir. Yani:

a. Tazminat;

b. Geri iade, veya

c. Satış, takas veya kira.

2. Etkilenen bir malın, aynı zamanda tasarrufu kaybeden mal sahibi olan bir şimdiki kullanım sahibi veya etkilenen bir mal üzerinde esaslı bir inkişafın sahibi bir şahıs bu mallarla ilgili koçan almak için başvuruda bulunabilir.

3. Koçan devri için yapılan başvurular veya hak taleplerinin mülkiyet kurulu tarafından saptanan bir tarihten itibaren, ki bu tarih kurucu antlaşma yürürlüğe girmesini müteakip bir yılı aşmayacaktır, bir yıl içerisinde dosyalanması gerekmektedir. İlgili tarihi belirleyen karar ve resmi gazetelerinde ve de her en fazla tiraja sahip gazetesinde ve mülkiyet kurulu karar vereceği başka uygun şekillerde ilan edilecektir.

4. Bir hak talebi veya başvuru müstedinin veya başvuru sahibinin etkilenen mal üzerindeki hakkını veya mülkiyetini belgeleyen emarelerin tasdikli kopyaları ile dosyalanacaktır.

5. Etkilenen bir mal ile ilgili hisseli hak veya mülkiyet sahipleri mümkün olan durumlarda ortak hak talebi dosyalayabilirler.

6. Etkilenen mallarla ilgili hak taleplerinin veya başvuruların dosyalanması veya karara bağlanması ile ilgili daha detaylı gereksinimler, tüzük, kural, usul, forma, emare ve mülkiyet kurulunun işbu hükümler uyarınca kabul edeceği sair hukuki araçlarda belirtilecektir.


Madde 12 hak taleplerinin ve başvuruların karara bağlanması


1. Etkilenen bir malla ilgili bir hak talebini alan mülkiyet kurulu gerekli soruşturma ve teyitten sonra müstedinin malda yasal bir hakkı bulunup bulunmadığına karar verecektir.

2. Etkilenen bir malla ilgili bir başvuruyu alan mülkiyet kurulu gerekli soruşturma ve teyitten sonra başvuru sahibin malda işbu hükümler uyarınca yeterli hakkı olup olmadığına karar verecektir.

3. Eğer mülkiyet kurulu, hak talebi veya başvuru üzerinde bir karara varmadan önce, müstedinin veya başvuru sahibinin etkilenen maldaki tek tasarrufu kaybeden mal sahibi veya hak sahibi kişi olmadığına karar verirse, şimdiki kullanım sahibi dahil, diğer ilgili taraflara ulaşmak için makul girişimlerde bulunacaktır.

4. Mülkiyet kurulu bundan sonra müstedi veya başvuru sahibinin, hak talebinde veya işbu hükümlerde belirtildiği şekilde bu hakkı kullanmaya hakkı olup olmadığına karar verecektir.

5. Mülkiyet kurulu kararında, eğer mümkünse, maldaki tüm hak yasal sahiplerinin isimlerini ve haklarını belirtecektir. Hak talebi veya başvuruyu bir karara bağlamadan önce bu kişileri bulmakta veya onlara ulaşmakta muvaffak olamadığı durumlarda kararını uygun bir şekilde ilan edecektir.

6. Mülkiyet kurulu kararında ayrıca kararın icrası veya uygulanması için gerekli adımları belirtecek ve uygun olan yerlerde ve belirtilen zaman sınırları içerisinde bu adımların atılmasını emredecektir.

7. Eğer mülkiyet kurulu talep sahibinin veya müracaat eden şahsın söz konusu etkilenen mal üzerinde yasal çıkarı olmadığına kara verirse talebi veya iddiayı reddedecektir.bununla birlikte, diğer tarafların mallar üzerindeki çıkarların konusunda gerekli görüldüğü taktirde kara alabilir.


Madde 13 iade ile ilgili karalar


1. Malın iadeye uygun olduğu belirlenir belirmez,mülkiyet kurulu talepte bulunan kişiye kararını bildirecektir.iade ile ilgili bütün talepler incelenene kadar madde 15 lahika 7'e uygun olarak iade'nin ivediliğini belirlemek için davayı askıya alabilecektir.


2. Mülkiyet kurulu,iade ile ilgili son kararı vermeden önce iadenin uygun olmadığını belirlemek için çaba sarf edecektir.bazı davalarda uygunluğun belirlenmesinin bazı beklenmedik durumlarda gecikmesi halinde iade ile ilgili talebin %90 doğruluğu belirlenir belirlenmez,mülkiyet kurulu iade ile ilgili son kararını verecektir.bu gibi favaların geciktiği durumlarda geri iade, talep sahibinin önceliğine bakılmaksızın bir tek iade konusundaki anlaşılan seviyelere ulaşılmadığı durumlarda gerçekleşebilir.


3. Mülkiyet kurulu madde 15 lahika 7'deki iade konusunda anlaşılan sevilere maruz olmayan malların iadesi konusundaki son kararını iadeye uygun olup olmadıkları belirlenir belirlenmez verecektir.


4. Mülkiyet kurulu iade konusundaki son kararını verir vermez,etkilenen malın şimdiki sahibine kararı etkilenen malı boşaltma zorunluluğunu ve alternatif lojman hakkını bildirecektir:aynı zamanda kararın uygulanmasını sağlayacak ilgili yetkililerine de bildirebilir.


5. İade ancak malın şimdiki sahibine alternatif lojman sağlandığı taktirde yada malın boşaltılması için belirlediği süre dolduğu taktirde gerçekleşir.yukarıdaki olayların hangisi daha sonra oluşursa o dikkate alınır.



Kısım d : satış,takas veya kira konusunda yardım



Madde 14 satış, takas veya konusunda yardım


1. Tasarruf kaybeden mal sahibi aşağıdaki konularda mülkiyet kurulundan talep edebilir.

A. Etkilenen maldaki tasarruf hakkını satmak.

B. Etkilenen malın,şahsın geldiği yerdeki eşdeğer başka bir mal ile takası .

C. Etkilenen malın tasarrufunun satın alması.

D. Etkilene malın kiralanması

2. Şimdiki tasarruf sahibi veya başka bir şahıs mevcudiyeti durumunda şahsa malı boşaltmasını sağlayacak kira tasarrufunun satın alınması takası veya kazanılması ile ilgili mülkiyet kurulundan yardım isteyebilir.

3. Mülkiyet kurulu,tasarrufu kaybeden mal sahiplerin yada satış,takas yada kira işleri ile meşgul olmayı dileyen ve bu işler ile ilgili kayıt tutan şahısların kayıtlarını tutacaktır.

4. Tasarrufu kaybeden mal sahiplerinin, şu anki tasarruf sahiplerinin veya diğer şahısların satış, takas veya kira konularında talep edildiği taktirde mülkiyet kurulu:

A. Satış, takası veya kira konularının seçenekleri ve uygulanışları ile ilgili konularda tavsiyelerde bulanabilir;

B. Satışı, takası veya kiralama işlemini kolaylaştıracak arabulucu faaliyetler sağlayabilir.bu faaliyetler tarafların isteği üzerine açıkça veya gizli olarak gerçekleştirilebilir

C. İlgili şahısın bu ilgilerin verilmesine rıza gösterdiği durumlarda malın satın alması takas etmesi veya kiralaması olası kişilere ve gerçekten ilgili sair taraflara kendi satış,takas ve kira kütüğünden bilgi sağlamak.


Madde 15 standart kira formu


Mülkiyet kurulu talep üzerine kira sözleşmesi ile ilgili standart form sağlayacaktır.



Madde 16 satış, takas ve kira :diğer yorumlar


1. Mülkiyet kurulu,ilgili tarafların talebi üzerine,yüksek profesyonel standartlarda tek yada her iki < parça devlette > faaliyet gösteren ve tek yada her iki < parça devlette>deki satış,takas veya kira konularında yardım arayan şahıslara yardımda bulunabilecek emlak bürolarının listesini sağlayacaktır.


2. Bu hükümlere bağlı olarak,mülkiyet kurulunu satış,takas veya kira işleri ile ilgili faaliyetleri,taraflar arasındaki işlem ile ilgili bilgi alış-verişini sağlamakla kısıtlı olacaktır. Mülkiyet kurulu,müzakerelerden veya sözleşmenin tamamlanması yada doğabilecek herhangi bir tartışma veya kayıptan sorumlu olmayacaktır.




Kısım e :tanzimat fonu ve borç senetleri



Madde 17 tazminat fonu


Kıbrıs merkez bankasında bir tanzimat fonu oluşturacak ve mülkiyet kurulu tarafından yönetilecek.buna ek olarak, ortak devlet x miktardaki ilk sermayeyi [ miktarı belirtiniz] fona sağlayacak.bunu yanında, mülkiyet kuruluna devredilen malların kullanımından yada boşaltılmasından sağlanan gelirleri, ve uluslar arası bağışlardan gelen katkıları mülkiyet kurulu alacaktır.



Madde 18 tazminat senetleri


1. Mülkiyet kurulu tazminat fonu adına tazminat senetleri düzenleyerek bunları tedavüle sürecektir.

2. Tazminat senetleri her yıl yüzde x [miktarı ekleyiniz] faiz getirecektir.

3. Tazminat senetleri sahipleri tarafından aşağıdaki amaçlar için kullanılacaktır.

a. Mülkiyet kurulunun elindeki etkilenen bir malı şimdiki değeri üzerinden satın almak; veya

b. Serbest piyasadan alternatif lojman satın almak için ödenecek depozitoyu mülkiyet kurulundan temin etmek;

c. Başka bir şahsa satmak.

4. Tazminat senetleri ve faizleri bundan böyle in garantisinde olacaktır.

5. Kurucu antlaşmanın yürürlüğe girmesini müteakip x yıl sonra [yılı ekleyiniz] tazminat senetleri tazminat kurulundan nakit karşılığında tamamen satın alınacaktır. Daha sonra tazminat fonu tasfiye edilecek ve kalan fazlalıklarla açıklar tarafından üstlenilecektir.



Cetvel 3: şimdiki tasarruf sahibinin lehine olan tedbirler



Kısım a: etkilenen malları boşaltmak için son teslim tarihinin uzatılması



Madde 1 yeterli mali imkana sahip şimdiki tasarruf sahibinin işgal ettiği mal


1. İade için tahsis edilen bir malın yeterli mali imkana sahip şimdiki tasarruf sahibi mülkiyet kuruluna malı mülkiyet kurulunun kararından sonra üç yıla kadar kendi amaçları için kullanmaya devam edebilmesi için uzatma başvurusu yapabilir.


2. Şimdiki tasarruf sahibinin malı kendi amaçları için kullanmadığı veya şimdiki tasarruf sahibinin alternatif lojman imkanı olduğu tespit edilene kadar geçen sürede uzatma için yapılacak başvuru mülkiyet kurulu tarafından verilecektir


3. Mülkiyet kurulu bu madde altında mülkiyet kurulu tarafından karar verilecek ani insani ihtiyaç durumunda zaman sınırını uzatabilir.


4. Şimdiki tasarruf sahibi etkilenen malı sürekli kullandığı dönem için mülkiyet kurulunun iadenin uygun olduğu konusunda verdiği karar tarihine kadar piyasa kira bedeli ödeyecektir.


5. Mülkiyet kurulu tarafından sabitleştirilen dönemin sonunda, şimdiki tasarruf sahibi etkilenen malı boşaltacaktır.



Madde 2 yeterli mali imkanı olmayan şimdiki tasarruf sahipleri tarafından işgal edilen mallar.


1. İade için tahsis edilen bir malın Kıbrıs vatandaşı olan ve malı kendi amaçları için kullanan yeterli mali imkana sahip olmayan şimdiki tasarruf sahibinden kendisine alternatif lojman sunulmadan veya alternatif lojmanın standartlarını karşılayacak bir malı kendisine sağlanan öncelikli kredi veya yardımlar vasıtasıyla piyasadan satın alana veya kiralayana kadar malı boşaltması istenmeyecektir.


2. Bu gibi şimdiki tasarruf sahipleri mülkiyet kuruluna aşağıdakiler için başvurabilir:


A. Alternatif lojman satın almak veya kiralamak için bu hükümler altında öncelikli kredi şeklinde yardım; veya

B. Acil insani ihtiyaç durumunda veya öncelikli kredilerin almanın uygun olmadığı durumda mülkiyet kurulunun mülklerinden düşük maliyetli veya maliyeti olmayan alternatif lojmanın tahsisi. Mülkiyet kurulu kriterlerini karşılayan kişilere bu gibi uygulamalar verecektir.


3. İade için tahsis edilen bir malın Kıbrıs vatandaşı olmayıp yasal ikamet eden ve malı kendi amaçları için kullanan yeterli mali imkana sahip olmayan şimdiki tasarruf sahibi, yasal ikamet ettiği ten sosyal konut veya diğer konut yardımı, veya mali yardım talep edebilir. Mülkiyet kurulunun iadenin uygun olduğu konusunda verdiği karardan sonraki iki yıl içerisinde bu gibi konut veya mali yardımların kendilerine sağlanana kadar bu gibi şimdiki tasarruf sahiplerinin malı boşaltmaları istenmeyecektir.


4. Mülkiyet kurulu yeterli mali imkana sahip olmayan şimdiki tasarruf sahibinin gelir ve serveti üzerinden mümkün olan en yüksek miktarda kira talep edecektir.



Madde 3 iadeye kadar tasarrufu kaybeden mal sahibine ödenecek kira


Mülkiyet kurulunun iadenin uygun olduğu konusunda verdiği karar tarihinden iadenin gerçekleştiği tarihe kadar olan süre içerisinde mülkiyet kurulu tasarrufu kaybeden mal sahibine piyasa kira bedeli ödeyecektir.



Kısım b: öncelikli krediler



Madde 4 öncelikli krediler


1. Mülkiyet kurulu, uluslararası ve yerel bankalar, , ler ve diğer bağış yapanların yardımlarıyla bir öncelikli kredi projesi denetleyecek ve yönetecektir. projeyi desteklemek için bütçesinden fonlar sağlayacaktır.


1. 2. Bu proje altında, uygun şartlarda öncelikli borçlar Kıbrıs vatandaşı olup yeterli mali imkanı olmayan tasarrufu kaybeden mal sahibine, etkilenen malın şimdiki tasarruf sahibine ve etkilenen mala yapılan esaslı geliştirmenin sahiplerine mal satın almak, kiralamak veya tekrar inşa etmek (esaslı geliştirilen malın satın alınması da dahil) veya bu hükümler altında ödemeleri yapmak için verilecektir.


2. Satın aldıkları veya tekrar inşa ettikleri malın veya mülkiyet kuruluna öncelikli kredilerle ödeme yaptıktan sonra aldıkları tapuların satışı üzerine 20 yıllık bir moratoryum koymayı kabul etmek şartı kriterini yerine getiren herkese bu proje altındaki krediler verilecektir. Bu moratoryumun süresi mülkiyet kurulunun kararı ile kısaltılabilir veya ertelenebilir.



Kısım c ilk ret hakkı



Madde 5 şimdiki tasarruf sahibi ve diğerleri için etkilenen malın satışındaki ilk ret hakkı


1. Kuruluş anlaşmasının yürürlüğe girmesinden sonraki 20 yıllık bir geçiş dönemi için, malın bulunduğu te yasal olarak en az 3 yıl ikamet etmeyen bir kişiye herhangi bir malın önerilen kontrat fiyatı üstünden satışına Kıbrıs vatandaşı olan şimdiki tasarruf sahibinin ilk ret hakkı vardır. Bu gibi haklar uygulanacak:

A. Şimdiki tasarruf sahibi malı kullanmaya devam ederse, ve

B. Ondan sonraki 5 yıl için eğer şimdiki tasarruf sahibi malı tasarrufu kaybeden mal sahibine iade içi boşaltacaksa.

2. Şimdiki tasarruf sahibi bir önceki paragraf altında ilk ret hakkını kullanmazsa gerekli malın bulunduğu ten çağırılan başka bir şahısın kontrat fiyatından ikinci ilk ret hakkı olacaktır.

3. Bu madde altındaki ilk ret hakkı, bu gibi herhangi bir kontratta belirtilen ayni fiyattan, tasarrufu kaybeden mal sahibinin potansiyel alıcı ile satış anlaşmasını imzalamasını müteakip 45 gün içerisinde kullanılabilir.

4. İlk ret hakkı ile ilgili oluşabilecek herhangi bir sorun mülkiyet kuruluna götürülebilir. şimdiki tasarruf sahibi ve farklı ten çağrılan kişiler arasındaki sözleşmelerin düzenlenmesi ve yerine getirilmesi için gerekli görülen ve ilk ret hakkı hükümleri altında sonuçlanan uyum yasalar çıkaracaktır.



Cetvel 4: toprak düzenlemesi yapılacak bölgelerdeki mal



Madde 1 bu hükümlerin toprak ayarlanması yapılacak bölgelerdeki mala uygulanması


Bu cetveldeki maddeler ek vıı ve onun etkilenen mal ve toprak ayarlanmasına tabi tutulacak etkilenen mal ile ilgili cetvellerindeki diğer hükümler üzerinde hüküm sürecek. Bu cetvelde belirli bir hüküm olmadığı zaman, ek vıı'nin diğer hükümleri ve onun diğer cetvelleri uygulanacaktır.



Madde 2 tasarrufunu kaybeden mal sahibine geri iade


1. Bu cetveldeki modalitelere ve koşullara bağlı olarak, herhangi toprak ayarlamasının yapıldığı bölgelerde bir malın tasarrufunu kaybeden mal sahibi iadeye hak kazanacaktır.


2. Mülkiyet kurulu toprak ayarlamasının yapıldığı bölgelerdeki malların iadesi ile ilgili son kararını malın iade için uygun olduğunu tespit ettikten sonra verecektir. Mülkiyet kurulu kuruluş anlaşmasının yürürlüğe girmesinden sonra ilk üç yıl içerisinde iade emrini şimdiki tasarruf sahibinin başka bir yere nakledilmesinden sonra verecektir.


3. Ek vıı'nin altındaki genel moratoryum ve iadenin kabul edilmiş azami seviyeleri nede malların şimdiki tasarruf sahibine veya bir başka alıcıya transferine izin veren hükümler toprak ayarlaması yapılan bölgelere uygulanmayacaktır.


4. Mülkiyet kurulu toprak ayarlaması yapılan bölgelerdeki mallar ile ilgili iddiaları önem sırasına göre ele alacaktır.



Madde 3 esaslı geliştirilen mallar


1. Esaslı geliştirilen bir malın tasarrufunu kaybeden mal sahibi malın orijinal durumunun %10 değerinin üzerindeki geliştirmenin değerini piyasa değeri üzerinden mülkiyet kuruluna ödeyecektir. Geliştirmeyi yapan kişi mülkiyet kurulundan malın piyasa değeri için tazminat talep etme hakkına sahiptir.


2. Malın tasarrufunu kaybeden kişi, mülkiyet kurulunu malın orijinal durumundaki değerinden daha az değerde bir geliştirmenin malı tasarrufunun kaybedilmesi öncesi kullanımına benzer kullanıma uygun olmayacağına dair tatmin ederse, tasarrufu kaybeden mal sahibinin geliştirme için ödeme yapması istenmeyecektir. Mülkiyet kurulu eğer malın tasarrufunu kaybeden kişinin geliştirmeyi kullandığını tespit ederse, geliştirmeyi yapana tazminat ödeyecektir.


3. Geliştirmenin değeri malın orijinal durumundaki değerinden daha yüksekse ve malın tasarrufunu kaybeden kişi bunun için ödeme yapmak istemezse, orijinal geliştirilmemiş malın şu andaki değerini ödemeye karşılık geliştirmeyi yapan kişi mala tapu almak için başvurabilir. Malın tasarrufunu kaybeden kişi kuruluş anlaşmasının yürürlüğe girmesinden sonraki 20 yıl içerisinde önerilen kontrat fiyatından herhangi bir satış kontratı, malın takası veya kiralanması konusunda ilk ret hakkını kullanabilir.



Madde 4 toprak ayarlaması yapılacak bölgeleri terk etmek isteyenlerin malları


Toprak ayarlaması yapılacak bölgede kuruluş anlaşmasının yürürlüğe girmesinden sonra malını boşaltan kişi bu mala 1974 öncesi sahip olduğuna veya 1974'den önce kendisine gerçekten transfer edildiğine dair ispat gösterdiği takdirde mülkiyet kurulundan bu malın tapusuna karşılık malın şu andaki değeri kadar tazminat talep edebilir.



Madde 5 toprak ayarlaması yapılacak bölgelerdeki malların şimdiki tasarruf sahipleri



1. Toprak ayarlaması yapılacak bölgedeki malın Kıbrıs vatandaşı olan şimdiki tasarruf sahibi aşağıdakilerden birini tercih edebilir:

A. O bölgede kalıp malı satın almak;

B. Bu hükümler altında (cetvel 3'e bakınız) o bölgede alternatif lojman almak;

C. Etkilenen malı için geri iade talep etmek; veya

D. Eğer bu hükümler altında hak sahibi ise, diğer e yerleştirilmek ve başka mal veya alternatif lojman almak.

2. Eğer şu andaki tasarruf sahibi Kıbrıs vatandaşı değilse, yasal olarak oturduğu ten konut veya mali yardım talep edebilir.



Taslak lahika vııı: uzlaşma komisyonu



Madde 1 kuruluş


1. Bağımsız ve tarafsız bir uzlaşma komisyonu olacaktır.


2. ve lerin yöneticileri komisyonun tam işBirliği içerisinde çalışmasını sağlayacak ve ilgili mercilere gereken talimatları verecektir.



Madde 2 amaçlar


Kıbrıslı Türkler ve Kıbrıslı Rumlar arasında anlayış, tolerans ve karşılıklı saygıyı geliştirmek amacıyla, uzlaşma komisyonu başka konular arasında:


C. Başka konular arasında tarihi perspektife, deneyimlere ve hatıralara işaret ederek Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler arasında geçmiş hakkında tarafsız bir diyaloğu destekleyecektir.


D. Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türklerin edindikleri deneyimlere ve algılamalarına dayanarak Kıbrıs sorunu tarihi hakkında kapsamlı bir rapor hazırlayacaktır.


E. Uzlaşmayı geliştirmek için ve lerin yapacakları, geçmiş hakkındaki değişik bakış açılarının karşılıklı anlaşılmasını geliştirecek yayınların ve okul kitaplarının taslaklarınıda içerecek hareketler hakkında belirli tavsiyelerde bulunacaktır.


F. Orta eğtim öğrencilerine resmi lisanların öğretilmesi konusunda anayasadaki taleplerin uygulanması için tavsiyelerde bulunacaktır.


G. Dini olmayan resmi tatillerinin ler tarafından yerine getirilebilmesi için gerekli taslaklar hakkında tavsiyelerde bulunacaktır.



Madde 3 güçler


1. Uzlaşma komisyonunun amaçların ilerlemesini sağlamak için diğer konular arasında:


A. Açık ve kapalı oturumlar ve komitenin çalışmasi ile ilgili sorunları, gerçekleri, olayları ve zaman periyodu hakkında tartişacak ve/veya araştıracak araştırma gurupları veya komiteler düzenleyecektir.


B. Kıbrıs'ın içindeki veya dışındaki değişik kaynaklardan, guruplardan, devletlerden veya kişilerden bilgi alacaktır


C. Gerekli sahalarda uzmanla danışacaktır.



D. Kayıtlara, arşivlere veya bilgilere tümden ve engellenmeden anından ulaşabilmek için talepte bulunacaktır.


E. Ara raporlar, bulgular ve tavsiyeler hazırlayacak ve yayınlayacaktır.


F. Çalışma performansı için kurallar, düzenlemeler ve prosödürler benimseyecek ve yayınlayacak; ve


G. İkinci derecede önemli olan veya çalışmasının performansı ile ilişkili olan diğer görevleri yerine getirecektir.


2. Komisyonun dava etme veya cezai yasal fonksiyonu veya gücü olmayacaktır.


3. Komisyon kaynaklarının ve yayınlarının gizliliğini korumak konusunda karar alabilir.


4. Komisyonun çalışmaları, yayınları, raporları ve tavsiyeleri Kıbrıstaki kayıp kişiler komitesi dahil olmak üzere varolan diğer kurumlar ve komitelerin çalışmalarına halel getirmeksizin olacaktır.

Madde 4 oluşum


1. Kıbrıs'taki uzlaşmaya gönül vermiş, uygun dürüstlük, güvenilirlik ve uzmanlığa sahip en az bir Kıbrıslı olmayan kişiden ve eşit sayıda Kıbrıslı Rum ve Kıbrıslı Türk bay ve bayan [beş/yedi/dokuz] kişilik uzlaşma komisyonunu oluşturulacaktır.


2. Komisyon üyelerini atamak ve yerlerini doldurmak üzere iki tarafada ve halka danışıldıktan sonra Genel Sekreter davet edilecektir.


3. Komisyona bir gurup kalifiye eleman tarafından yardım edilecektir.



Madde 5 süre


1. Kuruluş anlaşmasının yürürlüğe girmesini müteakip 60 gün içerisinde uzlaşma komisyonu üyelerinin atanması için gerekli müzakereler başlayacaktır. Komisyon üyeleri sonraki 60 gün içerisinde atanacak ve ileriki 2 haftada resmen görevlerine başlayacaktır.


2. Eğer Genel Sekreter komisyon üyeleri ve iki taraf ile müzakere ettikten sonra 6 aylık bir uzatma verme konusunda karar almazsa, komisyon vardığı sonuçları ve tavsiyelerini içeren raporunu en geç 30 ekim 2005 tarihine kadar sunacaktır.



Madde 6 maliyetler


Uzlaşma komisyonunun kurulma ve çalışma maliyeti tarafından karşılanacaktır. Bunun yanında garantör kuvvetlerden ve diğer uluslararası yardım kuruluşlarından katkı talep edilebilir.



Madde 7 tavsiyeler ve raporlar


1. Uzlaşma komisyonu raporlarını ve tavsiyelerini Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine, e ve lere sunacaktır.


2. Uzlaşma komisyonu tarafından hazırlanacak rapor ve tavsiyeler ler tarafından yaygın şekilde dağıtılacaktır. Son rapor ingilizce, Rumca ve Türkçe olarak basılacaktır. Son raporun bulguları ilgili okul kitaplarının içeriklerine yansıtılacaktır.



Madde 8 takip prosedürleri


1. Komisyonun son raporu sunulduktan sonra göreve getirilen [göreve getirme metotlarını yerleştiriniz] bir takip komisyonu komisyonun tavsiyelerinin uygulanmasını izleyecektir.


2. in ve her in yöneticilerinin tavsiyelerin uygulanması konusunda komiteye her 120 günde bir rapor sunması istenecektir. Bu raporlar belirli tavsiyelerin uygulanmamasının sebeplerini açıklayacaktır.



[gerekli görüldüğü takdirde ek maddeler yerleştiriniz; diğer konular dışında, üyelerin atanması ile ilgili halka açık danışmanın prosüdürleri; dokunulmazlıklar; delil verme; komisyon üyelerinin ödüllendirilmesi, vs.]




Taslak lahika ıx: yeni düzenin hayata geçmesi


Madde 1 ayrı ayrı eş zamanlı referandumların yönetimi:


1. Her iki tarafta 30 mart'ta aşağıdaki soruları sorarak bir referandum düzenleyecek:


"i. Kıbrıs anayasasını içeren kurucu belge ve tüm eklerini onaylıyor musunuz.

İi. (Türk/rum) parça devletinin anayasasını ve (parça devlet) için yürürlükte olacak kanunları oluşturan hükümleri onaylıyor musunuz.

İii. Kıbrıs'taki yeni düzeni ile ilgili konuları içeren ve ortak başkanların imzalarını gerektiren, Kıbrıs, yunanistan, Türkiye ve Birleşik Krallık arasında yapılacak olan taslak anlaşmayı onaylıyor musunuz.

İv. Kıbrıs'ın Avrupa Birliği'ne katılımı ile ilgili ve ortak başkanların imzasını gerektiren taslak anlaşmada masaya yatırılan katılım şartlarına uygun olarak Kıbrıs'ın ab'ne katılımını onaylıyor musunuz.


Evet ( )

Hayır ( )"


2. Onaylanacak olan ya da referandum sorularına maruz olan belgeler ücretsiz dağıtılacak ve istek üzerine Rumca, Türkçe veya ingilizce olarak verilecek ve ortak bir web sayfasında 3 dilde yayımlanacaktır.



Madde 2 kurucu anlaşmanın yürürlüğe girmesi


Ayrı ayrı eş zamanlı referandumlarda onandığı Genel Sekreter tarafından doğrulandığı günü müteakip saat 00:00'de kurucu anlaşma hemen yürürlüğe girecek böylelikle yeni bir düzen hayata geçirilecektir.



Madde 3 bayrak çekme törenleri :


Kurucu anlaşmanın yürürlüğe girmesinin ardından, tüm ada'da anayasada belirtilen bayrakların haricinde tüm bayrakların indirileceği törenler yapılacak, Kıbrıs bayrakları ve (parça devletler)in bayrakları Kıbrıs anayasasına göre gündeme çekilecek ve Kıbrıs ve (parça devletler)in milli marşları çalınacaktır.



Madde 4 Birleşmiş Milletler


Kurucu anlaşmanın yürürlüğe girmesinin ardından; ortak başkanlar Kıbrıs'ın bm'deki üyelik hak ve yükümlülüklerinin yeni düzen çerçevesinde olacağı yönünde bildirimde bulunacaktır. Anlaşılan Kıbrıs bayrağı bm merkezinde çekilecektir.




Taslak lahika x: uygulama takvimi



[kurucu antlaşma ile birlikte kapsamlı çözümün diğer bölümleri ile ilgili yükümlülükler için uygulama takvimi ekleyiniz]



Ek b


Sonuçlandırma sürecini desteklemek ve kolaylaştırmak için tedbirler



Kurucu anlaşmayı onaylamak için kapsamlı anlaşmanın imzalanması ile ayrı ayrı eş zamanlı halk oylaması arasındaki zaman boyunca aşağıdaki hükümler uygulanacaktır.



Madde 1 kurucu anlaşmanın sonuçlandırılması


Kurucu anlaşmanın 28 şubat 2003 tarihinden önce sonuçlandırılması iki liderin ve yetkililerinin öncelikli amacı olacaktır.


Liderler kendi yetkililerinin vazgeçilmez işlere eğilmelerini sağlamak için iki lider kendililerinin ve yetkililerinin çalışmalarını kısıtlayacaktır. Bütün faaliyetler icra edilirken taslak kurucu anlaşmada belirtilen maddeler dikkate alınacaktır.


Dış ilişkiler ile ilgili temel işler iki lider arasında karşılıklı görüş alışverişi içerinde bulunacak ve iki tarafında ortak çıkarlarına katkı sağlayacaktır. Devlet ziyareti olmayacaktır.



Madde 2 kurucu anlaşmayı sonuçlandıracak komiteler


Kapsamlı anlaşmanın imzalanmasını müteakip iki lider, Birleşmiş Milletler temsilcileri tarafından yönetilecek ve görüş Birliğiyle tavsiyelerde bulunacak, sonuçlanma sürecinden önce lahikaların kurucu anlaşma olarak sonuçlandırılması konusundaki ikitaraflı komitelere katılmaları için şahıslar atayacaktır.



Madde 3 bayrak ve milli marş yarışması


Kıbrıs için bir bayrak ve milli marş hazırlamak için bir yarışma düzenlenecek ve Birleşmiş Milletler tarafından yönetilecek bir çift taraflı bir komite iki lidere fikir Birliği ile tavsiyelerde bulunacak.



Madde 4 anayasası ve yasaması


1. Her iki taraf gecikmeden, kurucu belge ile birlikte referanduma konacak konular üzerinde gerekli hazırlıklarını tamamlayacaklardır. Bu bağlamda,


A. Her iki taraf, taslak Kıbrıs anayasasına uygun bir anayasası hazırlayacaktır.


B. Her iki taraf da in kanunlarını oluşturacak hükümler hazırlayacaktır. Bu kanunlar ortak devletin yetki alanları içerisine girmeyecek ve kurucu asnlaşma ile uyum gösterecek şekilde ayarlanacaktır.


C. Her iki taraf aşağıdaki hükümleri taslak anayasasına dahil edeceklerdir.


i) Kurucu anlaşma ile birlikte referanduma konulan hükümlere uygun olarak kabul edilen kanunları ve bu anayasa, kurucu anlaşmanın yürürlüğe girmesinden sonra gerekli görüldüğü taktirde gerekli değişiklikler yapılarak kurucu anlaşma ve < parça devlet> anayasasına , uygun hale getirilebilecek şekilde uygulanacaktır.


ii) Kurucu anlaşma ve anayasa ile uyumsuzluk gösterecek hiçbir hüküm yürürlükte kalmayacaktır.


iii) Yukardaki paragraflarda kullanılan "değişiklik" terimi düzeltmeyi, uyarlamayı ve iptal etmeyi içerir.



Madde 5 güveni artırıcı tedbirler


1. Ticaret, turistlerin dolaşımı ve uluslar arası spor ve kültürel aktivitelere katılma üzerindeki kısıtlamaların ivedilikle kaldırılması için adımlar atılacaktır.


2. Unfıcyp'in serbest dolaşımı üzerindeki kısıtlamalar ivedilikle kaldırılacaktır.



Madde 6 geçiş dönemine ait yüksek mahkeme yargıçları


1. İki lider kurucu anlaşmanın kabul edilmesinden sonra 1 yıllık dönem için Kıbrısın geçiş dönemi yüksek mahkemesinde yer alacak geçiş dönemine adalet divanı üyelerinin sunduğu aday listesinden oyBirliği ile 3 Kıbrıslı olmayan yargıç ve her taraftan üçer yargıç seçecektir.

2. Geçiş dönemi adalet divanı adayları kapsamlı anlaşmanın imzalanmasını müteakip 30 gün içinde taslak kanunun hükümlerine uygun şekilde bm'in daveti üzerine geçiş dönemi yüksek mahkemesi adaylarını önermek için toplanacaktır.



Madde 7 ithalat ve dağıtım lisansları


İki taraf Avrupa Birliği mevzuatına halel gelmeksizin kurucu antllşmanın ve yeni düzenin bu atlaşmanın yürürlüğe girmesinde önce iş adamlarının ithalat ve/veya dağıtım lisansları altında sahip oldukları hakları değiştirir şekilde yorumlanmaması için düzenlemelere varacaklar ve bu lisanslar mümkün olan durumlarda işbu iş adamlarının kurucu antlaşmanın yürürlüğe girmesini müteakip kendi parça devletlerinde işlerine devam etmelerini sağlayacak şekilde yorumlanacaktır.



Madde 8 kayıp kişiler


İki liderde kayıp kişiler konusunu bir çözüme kavuşturmak için gerekli adımları gecikmeden atacaktır. Her iki tarafta Kıbrıstaki kayıp kişiler komitesi ile 31 temmuz 1997'de varılan anlaşmayı da göz önünde bulundurarak tam bir işBirliğine girecektir. Mezarların açılmasıda dahil olmak üzere her iki tarafta gerekli araştırmalara devam edecek ve sonuçlandıracaktır.



Ek-c


Kıbrıs'taki yeni düzen ile ilgili Kıbrıs, yunanistan, Türkiye ve birleşik kırallık arasındaki antlaşmalar



Kıbrıs, helen Cumhuriyeti, Türkiye Cumhuriyeti ve Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda birleşik kırallığı,


İ. Kıbrıs sorunun kapsamlı anlaşmasını ve Kıbrıslı Rum ve Kıbrıslı Türklerin ayrı referandumlar ile onayladıkları kurucu antlaşmayı ve Kıbrıs'ın Avrupa Birliği'ne katılım kararını tasdik ederek,


İi. Kıbrıs'ın barışçıl ve uyumlu geleceğini ve Kıbrıs'ın Türkiye ve yunanistan arasında, doğu akdeniz'deki barışçıl bir ortamda, köprü oluşturmasını arzulayarak,


Aşağıdaki hükümleri benimserler:



Madde 1 kurucu antlaşmanın onanması


Lahikadaki kurucu antlaşma bundan böyle onanır ve karara varılır ve bu antlaşmanın ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilir.



Madde 2 gözetim komitesi


1. Tarflar her garantör gücün birer temsilcisinden, hükümetinin iki temsilcisinden (her 'ten bir temsilci olmak üzere), her 'ten birer temsilciden ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararına uygun olarak komiteye başkanlık yapacak bir Birleşmiş Milletler temsilcisinden oluşacak olan gözetim komitesinin kurulması kara varılır.


2. Gözetim komitesi, kurucu antlaşmanın uygulanmasını gözetecek ve uygulanışını tehdit edebilecek herhangi bir gelişme hakkında tavsiyelerde bulunabilecektir.



Madde 3 garanti antlaşmasına ek protokol


Garanti antlaşması ile ilgili lahikadaki ek protokol bundan böyle onanır, kararlaştırılır, ve bu antlaşama ile birlikte yürürlüğe girer.



Madde 4 ittifak antlaşması ile ilgili ek protokol


İttifak antlaşması ile ilgili lahikadaki ek protokol, bundan böyle ilgili taraflar tarafından onanır, kararlaştırılır ve bu antlaşmanın imzalanması ile ilgili taraflar için yürürlüğe girer.



Madde 5 geçiş dönemi güvenlik ayarlamaları


Geçiş dönemi güvenlik ayarlamaları bundan böyle ilgili taraflar tarafından onanır, kararlaştırılır ve bu antlaşmanın imzalanması ile ilgili tarafları için yürürlüğe girer.



Madde 6 yürürlüğe giriş


1. Bu antlaşma imzalandıktan sonra yürürlüğe girer.


2. Taraflar, bu antlaşmanın Birleşmiş Milletler sekreterliğine kayıt işlemini, Birleşmiş Milletler yönetmeliğinin 102. Maddesine uygun olarak gerçekleştirilecektir.



Taslak lahika ı: kurucu antlaşma


[ayrı ayrı eş zamanlı referandumlar ile onanan kurucu antlaşma metnini yerleştiriniz.]



Taslak lahika ıı: garanti antlaşması ile ilgili ek protokol



Kıbrıs, yunanistan, Türkiye ve ingiltere aşağıdaki anlaşmayı beyan ederler:



Madde 1


1. Garanti antlaşması kurucu antlaşma ve kapsamlı çözümle kurulan yeni düzene gerekli değişiklikler yapılmış şekilde uyarlanacak ve böylece, Kıbrıs'ın bağımsızlığı, toprak bütünlüğü, güvenliği ve anayasal düzene verilen garantiye ek olarak 'in de toprak bütünlüğünü, güvenliğini ve anayasal düzenini kapsayacaktır.


2. "anayasal düzen" Kıbrıs'ın anayasası ile beraber her 'in de anayasası manasındadır ve bu ilgili anayasada belirtilen hükümler uyarınca yapılan tadilatları da içerir: bundan dolayı, bu anlaşmada "temel maddeler"e yapılan atıflar hükümsüzdür."



Madde 2


Bu protokol imzalandığı andan itibaren yürürlüğe girecek olup garanti antlaşmasının diğer hükümleri üzerinde üstünlüğe haiz olacaktır.



İmza imza imza imza

Kıbrıs helen Cumhuriyeti Türkiye Cumhuriyeti ingiltere



Taslak lahika ııı: ittifak antlaşması ile ilgili ek protokol



Kıbrıs, yunanistan ve Türkiye


İ. Kurucu antlaşmaya ve anayasasına uygun olarak Kıbrıs'ın askersizleştirileceği dikkate alınarak,


İi. Kıbrıs'ın toprak bütünlüğüne veya özgürlüğüne karşı yapılan saldırıya ve şiddete karşı koyacaklarını tekrar taahhüt ederek,


Aşağıdaki hususlarda anlaşmışlarıdır:



Madde 1


İttifak antlaşması, kurucu antlaşmada ve Kıbrıs anayasasında oluşturulan yeni düzene uygun olarak gerekli değişiklikleri özellikle Kıbrıs'ın askersizleştirilmesini göz önünde bulundurarak uyarlayacak ve uygulayacaktır.



Madde 2


Üç parçalı karargahlar olmayacaktır. Antlaşmanın hükümleri gerekli değişiklikler yapılmış şekilde, bu atlaşma uyarınca olan görevlerinin ifası için istişare ve işBirliği içinde olacak yunan ve Türk kontenjanları komutanları için geçerli olacaktır.



Madde 3


Her birinin sayısı [dört rakamlı bir sayı ekleyiniz]'i aşmayacak olan yunan ve Türk kontenjanlarının ittifak antlaşması altında sırasıyla Kıbrıs Rum 'ine ve Kıbrıs Türk 'ine konuşlandırmalarına izin verilecektir. Rum ve Türk kontenjanları oluşumu, teçhizatları, konuşlandırılma bölgeleri ve faaliyetleri bu ek protokoldeki cetvel'de belirtildiği gibi olacaktır.



Bu protokol imzalandığı andan itibaren yürürlüğe girecek olup ittifak antlaşmasının diğer hükümleri üzerinde üstünlüğe haiz olacaktır.



İmza imza imza

Kıbrıs helen Cumhuriyeti Türkiye Cumhuriyeti


Cetvel: yunan ve Türk kontenjanlarının oluşumu, teçhizatları, konuşlandırılma bölgeleri ve faaliyetleri.



Cetvel 1: yunan ve Türk kontenjanlarının oluşumu, teçhizatları, konuşlandırılma bölgeleri ve faaliyetleri



Madde 1 oluşumları


Her bir kontenjanın birimlerinin oluşumu yapı ve güç bakımından eşit olacak ve bir karargah, oluşturulmuş birlikler ve bireylerden oluşacaktır. Kontenjanların oluşumu aşağıdaki aşağıda belirtilen birlik türlerini ve belirtilen azami gücü içerecektir:


Birlik türü Azami güç


Tank taburu

Piyade taburu

İstihkam bölüğü

Topçu taburu

Muhabere bölüğü

Hava taburu (helikopter)

Hava savunma bataryası

Destek ünitesi

Tabip ünitesi

Tugay karargahı

[...]

[...]



Madde 2 silahlar ve teçhizatlar


Kontenjanlar birliklerin sayı ve türlerine uygun olarak, eşit silah ve teçhizatlar bulunduracaklardır. Silahlar ve teçhizat en fazla belirtilen miktar kadar özellikle zırhlı araçları, ağır silahları, topçu sistemlerini, ve taarruz helikopterleri gibi taarruz silahlarını ilgilendiren kısıtlamalarla birlikte aşağıdakileri içerecektir:


Silah / teçhizatlar Azami miktar


Savaş tankı (orta boy)

Zpt'ler dahil piyade savaş araçları (ana topu 25mm'ye kadar olanlar)

Çekili top (155 mm'ye kadar)

Hava savunma füzeleri (kısa menzilli, 7000m'ye kadar)

[...]

[...]



Madde 3 faaliyetler


Kontenjanların faaliyetleri, özellikle, kamp içi ve askeri üslerdeki eğitimler, silah ve teçhizat bakımı, tören ve resmi geçitler ve belirlenen eğitim alanlarında eğitimle sınırlı olan sıradan barış dönemi faaliyetleri ile sınırlıdır.



Madde 4 tesisler


Birlik ve teçhizatların bulundurulacağı, belirtilen askeri tesisler aşağıdaki gibidir:


Kontenjan

Yer27 (grid koordinatı) Birliklerin sayısı

Yunan




Türk





Madde 5 eğitim alanları


Her iki kontenjan için belirtilen eğitim alanları aşağıdaki gibidir:


Kontenjan Yer28 (grid koordinatı)


Yunan


Türk



Madde 6 hareketler


Kontenjanlar, yer aldıkları içerisinde sevk noktası, garnizon ve eğitim alanları arasındaki en kestirme yolda hareket edecekler ve parça devletler arasındaki sınıra veya torak düzenlemelerine tabi bölgelerde var olan yol alt yapısı, aksini mecbur kılmadıkça yaklaşmayacaktır.



Madde 7 bildirimler


Kontenjanlar, arazideki eğitim dahil, tüm birlik sevkıyatının, zaman, yer, ve amacını birbirlerine ve de Birleşmiş Milletler'e [rakam koyunuz] gün önce bildireceklerdir. Birlik sevkıyatı [rakam koyunuz]'dan çok [rakam koyunuz] kapasitede insan taşıyabilen askeri taşıt araçları olarak tanımlanır.


[gerekli olan ek maddeleri ekleyiniz]



Taslak lahika ıv: geçiş dönemi güvenlik düzenlemeleri



Madde 1 yedekler de dahil Kıbrıs Rum ve Kıbrıs Türk kuvvetlerinin lağvedilmesi


Yedekler de dahil tüm Kıbrıs Rum ve Kıbrıs Türk birlikleri, Kıbrıs'taki yeni düzen ile ilgili antlaşmanın imzalanışından [g-günü] en geç beş ay sonra belirtilen zaman çizelgesi doğrultusunda lağvedilecek ve silahları adadan çıkarılacaktır:


A. [g-günü + 150'den g-günü + 270'e kadar : yüzde 20; (4 ay)]

B. [g-günü + 271'den g-günü + 450'e kadar : yüzde 25; (6 ay)]

C. [g-günü + 451'den g-günü + 630'e kadar : yüzde 25; (6 ay)]

D. [g-günü + 631'den g-günü + 870'e kadar : yüzde 30; (8 ay)]



Madde 2 yunan ve Türk kuvvetlerinin düzenlenmesi


Yunan ve Türk kuvvetleri belirtilen bölgelere ve belirtilen sayılarda tekrar sevk edilecekler ve fazla birlik ve teçhizatları, Kıbrıs'taki yeni düzen ile ilgili antlaşmanın imzalanışından [g-günü] en geç beş ay sonra belirtilen zaman çizelgesi doğrultusunda çekilecektir:


A. [g-günü + 150'den g-günü + 270'e kadar : yüzde 20; (4 ay)]

B. [g-günü + 271'den g-günü + 450'e kadar : yüzde 25; (6 ay)]

C. [g-günü + 451'den g-günü + 630'e kadar : yüzde 25; (6 ay)]

D. [g-günü + 631'den g-günü + 870'e kadar : yüzde 30; (8 ay)]




Ek d


Karar için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyine sunulacak konular


I.


Kıbrıs probleminin kapsamlı çözüm koşullarına göre, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri kuruluş anlaşmasını ve bundan başka sonuçlandırılmış ekleri tasdikler, Güvenlik Konseyinden kuruluş anlaşması ile birlikte yürürlüğe girecek kararların almasını talep eder, şöyle ki güvenlik kurulu:


1. Kurucu anlaşmayı onaylar ve özellikle;

A. Kurucu anlaşma tarafından kurulan düzendeki herhangi bir tek taraflı değişikliği, özellikle Kıbrıs'ın tümden veya kısmen bir başka ülke ile birleşmesi veya herhangi bir şekildeki taksimi veya ayrılmasının yasaklandığını kayıt eder

B. Kıbrıslı Rum ve Kıbrıslı Türklerin politik eşitliklerini ve farklı kimliklerini ve lerinin Kıbrıs devleti içerisindeki eşit statülerini kabul eder; ve


2. Kıbrıs'a silah sağlanmasını ithalatçıyı ve ihracatçıyı yasal olarak bağlayacak şekilde yasak eder;


3. Kıbrıs'ta hükümeti ile her iki hükümeti birlikte aksi karara varmadığı takdirde bir Birleşmiş Milletler barış gücü operasyonu devam ettirmeye karar verir ve bu gücün tüm Kıbrıs'ta serbest olarak bir plana göre yerleşip operasyonlarına devam etmesi için aşağıdaki emir ile yetkilendirecek



"kuruluş anlaşmasının uygulanmasını gözetlemek ve ona itaati teşvik etmek ve güvenli bir ortamın sağlanmasına katkıda bulunmak; ve özellikle


A. Kuruluş anlaşmasındaki güvenlik kurallarına uyumu gözlemlemek ve tasdik etmek, ayrıca:


I) Yedekler de dahil bütün Kıbrıs'lı Rum ve Kıbrıs'lı Türk kuvvetlerinin lav edilmesi ve silahlarının adadan çıkartılması;


II) Yunan ve Türk kuvvetlerinin ve silahlarının üzerinde anlaşmaya varılmış eşit bir seviyeye getirmek;

B. Kuruluş anlaşmasınında ve ler polisi ile ilgili bulunan hükümlerin uyumunu gözlemlemek ve tasdik etmek;


C. Bir ten olan kişilere diğer devletin yetkililerinin kanunlar altında adaletli ve eşit davranmasını sağlamak için en iyi çabasını sarf etmek;


D. Toprak ayarlaması sonucu transfer edilen alanlar ile ilgili aktiviteleri denetlemek;


E. Kıbrıs, yunanistan, Türkiye ve Birleşik Krallık arasındaki anlaşmaya göre oluşturulacak izleme komitesine Kıbrıs'taki yeni düzenle ilgili konularda başkanlık etmek ve idari destek sağlamak;


F. Örneğin, devriye yaparak ve mevziler ve barikatlar kurarak, hem de şikayetleri kabul ederek, araştırma yaparak, gerçekleri sunarak, resmi tavsiyede bulunarak ve yetkililere sunum yaparak görevini uygulamak."



Iı.


ve lerin yetkilileri hem de adada konuşlanmış yunan ve Türk kuvvetleri barış gücü operasyonları ile iş Birliğinde bulunacaktır. Birleşmiş Milletler operasyonlarının maliyeti Kıbrıs tarafından karşılanacaktır.



Ek e


Kıbrıs'ın ab'ne üyeliği ile ilgili talepler



Kıbrıs'ın ab'ne üyeliği ile ilgili koşullara dair kanunlara eklenmesi istenen protokol



I. Kıbrıs Rum tarafı ve Kıbrıs Türk tarafı arasındaki Kıbrıs sorununun kapsamlı çözümünü [tarih yerleştiriniz] ve Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler arasındaki kuruluş anlaşmasının koşullarını [tarih yerleştiriniz] dikkate alarak


II. Garanti ve ittifak anlaşmalarını, ek protokolleri vekuruluş anlaşmasını dikkate alarak


III. Kıbrıs'ın askersizleştirilmesini akılda tutarak ve saygı duyarak


IV. Kıbrıs'ın ab'ne üyelik şartlarıyla ilgilenen kanunun kuruluş anlaşmasının uygulanmasını engellemeyeceğini ve ab'nin üzerine kurulduğu prensiplere uygun koşullar içereceğini dikkate alarak


V. Kıbrıs'ın AB üyeliğinden doğan sorumluluklarını yerine getirmek için üyelik kanunun şartlarına ve bu protokole uygun gerekli bütün genel ve özel tedbirleri alacağını ve üyelik müzakereleri süresinde kabul edilen geçiş dönemlerinin kuruluş anlaşmasında belirtilen güç dağılımına bağlı olarak ve iki lere uygulanacağını akılda tutarak


VI. Kıbrıslı Rumların ve Kıbrıslı Türklerin politik eşitliğinin, iki in eşit statüsünün, kurucu anlaşma ile oluşturulmuş olan durumu tek taraflı olarak değiştirilmesinin yasaklanmış olmasının, AB anlaşmasının 6(1) nci maddesinin şartların kapsamında olduğunun altını çizerek


VII. Kıbrıs'taki Kıbrıslı Türkler ve Kıbrıslı Rumlar arasındaki dengenin korunması ihtiyacını, in iki bölgeli karakterini ve lerin kimliklerini tanıyarak


VIII. Ab'ne girişin Kıbrıslı Rumlara ve Kıbrıslı Türklere sağlayacağı faydaların ve ekonomik farklılıkları azaltmak için kalkınmanın destekleyeceğinin altını çizerek


IX. Brüksel Avrupa komisyonunun 24 ve 25 ekim başkanlık sonuç bildirgesine göre komisyon tarafından 2004 2006 yılları arasında birleşik Kıbrıs'ın kuzey kısmının ekonomik kalkınmasını desteklemek amacıyla 206 milyon euro'yu dağıtmak üzere bir programın başlatılacağını ve bu programın ab'nin normal çalışması olan yapısal fonlara ek olarak gerçekleştirileceğini anımsatarak


X. Kıbrıslı Rumların ve Kıbrıslı Türklerin yunanistan ve Türkiye ile olan özel ilişkilerini dikkate alarak


XI. Bir AB üye devleti olarak Kıbrıs'ın Türkiye'ye AB gümrük Birliği üyeliği kurallarını uygulayacağını, bu nedenle uygun olan sahalarda turkiye'ye AB uygulaması yapılacağını akılda tutarak


XII. Kıbrıs'ın AB üyeliğine uygun olabildiği müddetçe, yunan ve Türk vatandaşlarına Kıbrıs'la ilgili benzer hakları vermeyi ümit ederek


Yüce sözleşmeci taraflar aşağdakileri kabul eder:



Madde 1 mal ve ikamet hakları ile ilgili düzenlemeler


Anlaşmanın hükümleri kısıtlamaların uygulanmasını ayrımcılığın olmadığı temellerde aşağıdakiler ile ilgili olarak engellemeyecek:


H. Kıbrıs Türk inde en az 3 yıl ikamet etmemiş tüzel kişilerin hakkı ve yasal kişiler için Kıbrıs Türk inden Kıbrıs Türk nin yetkili kişilerinin onayı olmadan taşınmaz mal elde etmesi ve tutması;


I. Bir in dahili vatandaşlık statüsüne sahip olmayan Kıbrıs vatandaşının o te ikamet etmesi, eğer


I) Bu şekilde ikamet eden kişilerin sayısı bir belediyenin veya köyün toplam nüfusunun 3 te 1 ine ulaştığı takdirde; veya

II) 20 yıllık geçiş dönemi süresince, bu şekilde ikamet eden kişilerin sayısı bir belediye veya köyün toplam nüfusunun belirli bir yüzdeliğine çıkması halinde; gerekli yüzdelik kurucu anlaşmanın yürürlüğe girmesinden sonra ilk bir yıl için %1 ve ondan sonraki her 3 yıllık dönemler için 3%'e yükselecek


J. Yunanistan vatandaşlarının Kıbrıs'ta ikamet etme hakkını, eğer Kıbrıs'ta ikamet eden yunan vatandaşlarının sayısı Kıbrıs Rum inin dahili vatandaşlık statüsüne sahip olup ikamet eden Kıbrıs vatandaşlarının sayısının %10 na ulaşmışsa;


K. Türkiye vatandaşlarının Kıbrıs'ta ikamet etme hakkını, eğer Kıbrıs'ta ikamet eden Türkiye vatandaşlarının sayısı Kıbrıs Türk inin dahili vatandaşlık statüsüne sahip olup ikamet eden Kıbrıs vatandaşlarının sayısının %10 na ulaşmışsa.



Madde 2 koruma tedbirleri


1. Üye devletler arasında malların, kişilerin, hizmet ve sermayenin serbest dolaşımının ortadan kaldırılması ile nitelendirilmiş olan ab'nin iç piyasa çalışması olağanüstü durumlarda Kıbrıs Türk inde ciddi ekonomik zorluklara neden olur veya neden olmaya tehdit oluşturursa, yetenekli Kıbrıslı yetkililer bir yıl için uygun koruma tedbirlerini alabilirler. Bu tedbirler komisyonun uygun görmesiyle uzatılabilir. Bu gibi tedbirler orantılı olacak ve ticaret üzerinde gizli sınırlandırmalar oluşturmayacaktır.


2. Paragraf 1'de belirtilen şartlar içerisinde alınan tedbirler iç piyasadaki rekabet şartlarını bozacak etki yaratırsa, komisyon Kıbrıs temsilcileri ile birlikte bu tedbirlerin nasıl ayarlanabileceğini inceleyecektir.


3. Avrupa topluluğunu kuran anlaşmanın 226 ve 227 maddelerinde belirtilmiş olan yöntemden uzaklaşılması durumunda , komisyon veya herhangi bir üye devlet Kıbrıs'ın paragraf 1'de kendisine sağlanan gücü yanlış kullandığını değerlendirirse konuyu Avrupa adalet mahkememesine taşıyabilir



Madde 3 Türk vatandaşlarının giriş ve ikamet hakları


AB, diğer ab'ne üye ülkelerde Türkiye vatandaşlarının giriş ve ikamet haklarına uygulanan politikalara ve ayarlamalara karşı önyargılı olmadan, Kıbrıs'ı bölgesine girecek yunanistan ve Türkiye vatandaşlarının giriş ve ikamet hakları hakkında eşit muamele vermesi için yetkilendirecektir. Türk vatandaşlarının bu gibi giriş ve ikamet haklarının uygulanmasına ait kurallar kuruluş anlaşmasının yürürlüğe girmesini müteakip 1 yıl içerisinde komisyon, Kıbrıs ve Türkiye arasında görüşülecektir.



Madde 4 Avrupa güvenlik ve savunma politikası


Kıbrıs'ın Avrupa güvenlik ve savunma politikasına katılımı kuruluş anlaşması hükümlerine, garanti ve ittifak anlaşması hükümlerine ve ek protokollere tam saygı gösterecektir ve hiçbir şekilde bu hükümlere zarar vermeyecektir.



Kopenhag Avrupa komisyonu sonuçlarına eklenmesi talep edilen paragrafına


Ab Kıbrıs Türk kanunlarını müktesebat ile ayni seviyeye getirilmesine katkıda bulunmak, Kıbrıs Türk parça devletinin yönetim kapasitesini geliştirmek ve Kıbrıs içinde ekonomik farklılıkları daraltmak için mali yardımı da içeren özel önlemler benimsemeyi üstlenir.

Cevap: Kibris Planinin Tam Metnİ

Herşey ortada! Rumlar barış değil, bizim adada yaşamazı istemiyor.

Cevap: Kibris Planinin Tam Metnİ

Batılılara kalsa dünyadan söküp atacaklar bizi.

Cevap: Kibris Planinin Tam Metnİ

Rumdan dost
Domuzdan post olmaz.
H.LAPTALI

Cevap: Kibris Planinin Tam Metnİ

Bu teslimiyet planının destekçisi şuan KKTC Cumhurbaşkanı.