Çok eski bir web tarayıcısı kullanıyorsunuz. Bu veya diğer siteleri görüntülemekte sorunlar yaşayabilirsiniz..
Tarayıcınızı güncellemeli veya Chrome kullanmalısınız.
ORUÇLU İKEN KÖTÜ HUY VE ALIŞKANLIKLARDAN UZAK DURMAK
M. GÜNAY SIDDIKOĞLU
Oruç, kişinin Rabbiyle gönül bağını güçlendiren, ona manevi ve deruni bir haz tattıran, sabır ve irade eğitimine ve kalp inceliğine yol açan ve ahlakı güzelleştiren bir ibadet olduğu için, fert dilini kötü, çirkin ve başkalarını rencide edecek boş ve gereksiz sözlerden korumalıdır. Hele hele dinimizin hoş karşılamadığı dedi, kodu ve laf taşımaktan bu ayda özellikle kaçınmak gerekir.
Peygamberimiz bu konuya dikkat çekerek şöyle buyurmuştur:
“Yalan konuşmayı bırakmayan, yanlış davranışlardan kaçınmayan kimsenin kendini aç ve susuz bırakmasına Allah’ın ihtiyacı yoktur.” (BUHARİ, “Savm“, 8) Dinde asıl olan hangi ibadet olursa olsun ibadeti aslına ve amacına uygun olarak yapmaktır. Ancak aslına ve amacına uygun olarak yapılan ibadetten zevk alınır.
Ramazan orucunun kabul olması, ecrinin ve sevabının fazla olması için şunlara dikkat etmek gerekir:
Gözü Korumak
Oruç tutan Müslüman gözünü haramdan ve şehvet uyandıracak şeylerden uzak tutmalıdır. Cabir (r.a.) Enes (r.a.) den o da Sevgili Peygamberimizden şu hadisi rivayet etmiştir:
“Beş nesne vardır ki, oruçlunun orucunu bozar (sevabını azaltır) Yalan, Gıybet, Nemine (Kovuculuk) Yalan yere yemin etmek, Şehvet ile nazar etmek-bakmak “ (İ.Gazali, İhya-u Ulûmi’d- Din, cilt 1, 603)
Dili Korumak
Ramazan ayında oruçlu Müslüman dilini, Kur’an okumakla, zikir etmekle, tövbe ve istiğfarla geçirmelidir. Oruçlu, dilini, yalandan, dedi kodudan, gıybetten, iftiradan, çirkin ve kötü söz söylemekten, kavga etmekten ve riya ile konuşmaktan korumalıdır.
Allah’ın Resulü şöyle buyurdu:
“Oruç, mümin için kalkandır. Binaenaleyh herhangi biriniz oruçlu ise, fahiş konuşmasın, cahilce hareket etmesin. Eğer bir kişi kendisiyle boğuşmaya veya dövüşmeye kalkarsa ona:
“Ben oruçluyum, ben oruçluyum” desin. (Müslim ve Buhari, Ebu Hureyre’den)
Kulağı Korumak
Ramazan ayında yine kulağı dedikodudan, yalandan, Allah’ın hoş karşılamadığı şeyleri dinlemekten uzak tutmak lazımdır. Oruçlu iken, vaaz, nasihat, ilahi ve Kur’an-ı Kerim dinlemek orucun feyzini, ecrini ve bereketini artırır. Cenâb-ı Allah, Kur’an’da haram yiyenle yalan dinleyeni bir tutmuş ve şöyle buyurmuştur:
“Onlar, boyuna yalan dinlerler, boyuna haram yerler.” (Maide / 42)
Yine Sevgili Peygamberimizin “ Gıybet edenle onu dinleyen, günahta ortaktır.” (İ.Gazali, İhya 1 /605)
Diğer Azaları Korumak
Ramazan’da helal lokma ve helal rızk ile beslenerek, oruç tutmak ve iftar etmek suretiyle mideyi korumuş oluruz. Ayrıca israftan kaçınmak, sahurda ve iftarda az yemek te orucun ecrini artırmak açısından önemlidir. Yine dilimizi yalandan koruduğumuz gibi elimizi de haramdan korumak, ayaklarımızla Allah’ın hoş karşılamadığı yerlere gitmemek, adımlarımızı cami yollarında tüketmekte yarar vardır.
Allah’ın Resulü : “Kulak emanettir, göz emanettir. Dil Allah’ın bendeki emanetidir, onu korumakla mükellefim, sana kötü cevap vermek suretiyle o emanete nasıl ihanet edebilirim!” (İ.Gazali, İhya,1, 609) buyurmuştur.
Sevgili Peygamberimiz : “Oruç emanettir, binaenaleyh herhangi biriniz, Allah’ın kendisine teslim ettiği emaneti korusun ve zâyi etmesin “(İ.Gazali, İhya,1, 608) buyurdular.
Hem Müslüman kendisine emanet olan bu mübarek ibadeti sırf Allah’ın rızasını kazanmak amacıyla ve Allah’ın emrettiği, Sevgili Peygamberimizin tuttuğu gibi tutmaya gayret göstermelidir.
İmam Gazzâlî, orucun üç derecesinden bahsederken, bedende iştah ve şehvetin tatmin yeri ve aracı olan iki âzâyı, yani mide ve cinsel organı, iştah ve şehvet duyduğu şeylerden mahrum etmekten ibâret olan orucu, “sıradan insanların orucu” (avam orucu) olarak; buna ilâveten gözü, kulağı ve diğer âzâları günahtan korumayı “özel kişilerin orucu” (havas orucu) olarak ve tüm bunlara riâyet ettikten başka, kalbini düşük emellerden, dünya düşüncelerinden kısaca, mâsivâdan arıtarak bütün varlığıyla Allah’a bağlanmayı ise “daha özel kişilerin orucu” (ehassü’l-havâs orucu) diye tanımlar.