Romanya Türkleri

SALUR

Dost Üyeler
Katılım
23 Ara 2008
Mesajlar
859
Tepkime puanı
0
Puanları
0
Konum
(the_aci_show)
ROMANYA TÜRKLERİ
romanya_bayragi.jpg
Romanya Devleti Bayrağı
romanya_armasi.jpg
Romanya Devlet Arması
romanya_harita.jpg
Romanya Haritası

Başkent
: Bükreş
Resmi dil(ler)
: Rumence
Hükümet
: Devlet
— Devlet Başkanı
: Traian Basescu
— Başbakan
: Calin Popescu-Tariceanu
Bağımsızlık

— İlan
: 09 Mayıs 1877
— Tanınma
: 13 Temmuz 1878
AB'ye kabul
: 01 Ocak 2007
Yüzölçümü

— Toplam
238,391 km² (82,34553.)

92,043 sq mi
— Sular (%)
3
Nüfus

- Temmuz 2006 yılında
22,303,552 (50.)
- 2002 sayımına göre
21.680.974
- Yoğunluk
91/km² (104.) 236/sq mi
GSMH (Satın alma gücü paritesi)
2007 tahmini
— Toplam
218.9 Milyon $ (43..)
— kişi başına
10,152$ (67.)
Gelişmişlik Endeksi (2004)
http://tr.wikipedia.org/wiki/Resim:Green_Arrow_Up_Darker.svg0.805 (60..) – high
Para birimi
Ley (RON)
Saat dilimi
EET (UTC+2)
— Yaz
EEST (UTC+3)
İnternet alan adı
.ro4
Telefon kodu
+40


Genel Nüfus
:
120.000
Bulundukları başlıca şehirler
:
Köstence, Mecidiye, Tulça, Kıltraş, Oltena, İbrail, Galats, Bükreş
İlk göç
:
10–11.yy.
Bölgedeki Türk toplulukları
:
Rumeli Türkleri, Tatar Türkleri
Siyasi ve idari konumları
:
Bulundukları ülkenin idari yapısına uymaktadırlar. Ülkede bir Türk birliği olan ''Romanya Türklerinin Demokratik Birliği'' adlı bir hareket mevcuttur.

TARİHÇE
Romanya'da sırasıyla Hun, Avar, Hazar, Peçenek, Bulgar, Uz ve Kuman Türklerinin hakimiyetleri görülür. En fazla süren Osmanlı hâkimiyeti ise 1471'de başlar ve Romanya'nın bir devlet olarak ortaya çıkmasına kadar sürer. 1930'da Romanya'da 275.000 Türk yaşıyordu. 1940'ta Basarabya'nın Sovyetler Birliği'ne, Güney Dobruca'nın Bulgaristan'a verilmesi sonunda bu nüfus epey azalmıştır.

romanya_Kostence_cami.jpg
Romanya'da Anadolu, Kırım ve Gagavuz Türkleri yaşamaktadır. Bu gün Romanya'da yaşayan Türk nüfusu hakkında 100.000'den 427. 00O’e kadar varan birbirinden çok farklı rakamlar verilmektedir. Romanya'da yaşayan Türkler, Türkiye Türk kültürü ile şekillenenler ve Tatar Türk kültürü ile şekillenenler olmak üzere iki grupta ele alınabilir. Bunlardan ilki Türkiye Türkçesi ile ikinciler Kırım Tatar Türkçesi ile konuşurlar.

1944 ihtilal’inden sonra diğer demir perde ülkelerinde olduğu gibi Romanya'da yaşayan Türklerin de okulları kapatılmış, Türkçe konuşmak yasaklanmış, dini faaliyetler engellenmiştir. Çavuşesku'nun devrilmesiyle başlayan yeni dönem, bu ülkede yaşayan Türkler açısından da bazı yenilikler getirmiştir. Fakat bundan sonraki gelişmelerin neler getireceğini şimdiden tahmin etmek oldukça zor görünmektedir.

Önemli bir Türk yerleşim merkezi olan Dobruca'da, köylerde yaşayanlar çiftçilik, kasaba ve şehirlerde yaşayanlar ticaret ve el zanaatları ile geçimlerini sağlamaktadırlar.

Romanya Türkleri kökleri itibariyle Oğuz ve Tatar Türklerine dayandıkları için sözlü edebiyat zenginlikleri de hem Osmanlı Türk kültüründen hem de Altın Ordu, Kırım merkezli Türk destanlarından izler taşır. Bu sözlü edebiyat eserlerinin konusu aşk ve yiğitliktir.

Romanya'da çıkan ilk Türkçe gazete, 1 Eylül 1888'den 10 Nisan 1894'e kadar yayınlanan "Dobruca" gazetesidir. Bu gazeteyi "Sadakat", "Hareket", "Şark", "Dobruca Sadası", "Teşvik", "Işık", "Mektep", "Aile", "Tuna", "Hak Sözü", "Bizim Sözümüz", "Emel", "Türk Birliği", "Yıldırım Halk", "Çardak", "Bora", "Renkler", "Karadeniz" gibi gazete ve dergiler takip etmiştir.

Bugün Romanya'da, öncülüğünü Mehmet Niyazi'nin (1878–1931) yaptığı ve İsmail Ziyaeddin, Cevat Raşit, Nevzat Yusuf, Memedemin Yaşar, Emel Ekin, Enver Mahmut gibi şair ve yazarların verdiği eserlerle geliştirdiği bir Romanya Türkleri Edebiyatı teşekkül etmiştir. Ana dili ve vatan sevgisi, aile, aşk, tabiat konularının işlendiği eserler, son yıllarda Romanya Türklerinin sanat ve edebiyat hayatının sözcüsü durumuna gelen Renkler dergisinde yayınlanmaktadır. Nevzat Yusuf, Romence'den Türkçeye Türkçe'den Romence'ye yaptığı çevirilerle Türkler ve Romenler arasında bir kültür köprüsü olma görevi üstlenmiştir. Enver Mahmut ve Nedret Mahmut ise Türklük Bilgisi alanında yaptığı çalışmalar ve verdiği eserlerle tanınmaktadır. Romanya Türk Edebiyatı'nda Kırım Tatar ve Türkiye Türkçesi yan yana kullanılmaktadır.


23 milyonluk nüfusu ve 237.000 km2'lik yüzölçümüyle Balkanlar’ın önemli bir ülkesi olan Romanya, 1989 Aralık ayındaki halk ihtilalından sonra, gerek siyasi gerekse ekonomik alanda girdiği darboğazlardan çıkmanın çabası içerisindedir. a Romanya'nın nüfusunun % 1O'unu azınlıklar teşkil etmektedir. Bunların en büyüğünü 1.620.198 kişiyle Macarlar oluşturur. Diğerleri ise sırasıyla Romanlar ( Çingeneler 409.723 ), Almanlar (119.000), Ruslar, Ukraynalılar ve Türklerdir. Romanya'da azınlıklarla ilgili bir problem yoktur. Romanya Türklerinin çoğu Dobruca bölgesindeki Köstence, Mecidiye, Tulça gibi şehirlerde yaşamaktadır. Ayrıca Kılıraş, Oltena, ibrail, Galats, Bükreş gibi şehirlerde de Türk azınlığa rastlanmaktadır. Türklerin % 8S'i Köstence'de, % 12'si Tulça'da yaşamaktadır.

romanya_delta.jpg
Romanya'daki Türk azınlığın çoğunluğunu Rumeli Türkü ve Tatarlar teşkil etmekle birlikte; Ortodoks Türklerden olan Gagauzlar'a da rastlanmaktadır. Bugünkü Dobruca bölgesi, beş asra yakın bir süre devam eden Osmanlı idaresiyle adeta bir Türk yurdu haline gelmiştir. 13.yy.a kadar, hep kuzeyden ve Orta Asya'dan gelen Türkler'in akınına sahne olan Karpat -Tuna Bölgesi'nde, ilk olarak M.Ö.1 000 yıllarında İskitler görülür. İskitler'i sırasıyla M.Ö. 375 yıllarında Batı Hun Türkleri (80 yıl ), M.S. Vl. yy. Avar Türkleri, M.S. VIII. yy. ( 681–702 ) Bulgar Türkleri takip eder. Peçenekler, XI. yüzyılın ortalarında ( 1057 ) Kuman Türklerine mağlup oldular ve bu yörede iki asra yakın hüküm sürdükten sonra Katolikliği kabul ettiler.


13.-14.yy. sonlarına kadar ise, Altınordu Devleti'nin sınırlarının Tuna'ya kadar genişlemesi üzerine; Kıpçak Bozkırlarındaki Tatar Türklerinden bir kısmı, Dobruca bölgesine gelip yerleşirler. Osmanlılar Rumeli'ye ayak bastıklarında buradaki Kuman, Peçenek, Oğuz Türkleriyle karşılaştılar. Türk toplulukları, Osmanlıların Rumeli'deki ilerleyişlerinde ve bölgede uzun süre kalabilmelerinde önemli bir rol oynamıştır.

SİYASİ VARLIKLARI
Romanya'nın birliğine ve bütünlüğüne sadık, problemsiz bir azınlık olarak varlıklarını sürdüren Türkler; kurdukları birliklerle kendilerine tanınan yasal haklardan yararlanmaya çalışmaktadırlar. Komünizm öncesinde de birçok cemiyete sahip olan Türkler; sosyalist rejimin devrilmesinden sonra 29.12.1989’da, Romanya Demokrat Türk Müslüman Birliği'ni kurdular. Bu birlik ne yazık ki kısa bir süre sonra; Romanya Türklerinin Demokratik Birliği, Romanya Tatar- Türk Müslümanlarının Demokrat Birliği olarak ikiye ayrıldı. Bu iki topluluk, girişimler sonucu 30.07.1994'te Türk- Tatar Birlikleri Federasyonu altında birleşmişlerdir.


romanya_sokaklari.jpg
Romanya'da, milli azınlıkların birlikleri bir siyasi parti statüsünde kabul edilmekte ve birer milletvekiliyle mecliste temsil edilmektedirler. Türk azınlık bu birlikler aracılığı ile Romen Meclisi'nde temsil edilmektedir. Dillerini ve dinlerini öğrenmeye çalışan, Türk televizyonlarını seyreden, sık sık Türkiye'ye gelip gidebilen soydaşlarımızda canlı bir Türkiye sevgisi vardır Bölgede yaşayan Türk azınlığın iki gazetesi vardır. Bunlardan biri, yeni dönemde çıkmaya başlayan Karadeniz ; diğeri de 1995 yılında yayın hayatına atılan ve Türk Birliği'nin yayın organı olan Hakses'tir. Ayrıca Renkler adlı bir dergi yayınlanmaktadır.

TÜRKİYE İLE İLİŞKİER
Romanya Türkleri, içinde yaşadıkları ülkenin birliğine ve bütünlüğüne sahip, problemsiz Romen vatandaşları olarak hayatlarını sürdürmekte ve oldukça uzun bir geçmişi olan Türk-Romen münasebetlerinde bir köprü görevi görmektedirler. Bu yüzden diğer Balkan ülkelerinde gördüğümüz Türk düşmanlığı Romanya'da yoktur.


Macar, Leh ve Rus yayılmacılığı karşısında Osmanlılarla anlaşmayı tercih eden Romenler; kendilerinin, Osmanlılar sayesinde Slavlar arasında Latin adası olarak kalabildiklerine inanırlar. Bugün de iki ülke arasındaki yakın münasebetler devam etmekte ve Romanya'da 4.000'e yakın işadamımız faaliyet göstermektedir.
Kaynak>>>http://www.efrasyap.com/Icerik/IcerikDetay.aspx?IcerikID=715
 
Üst