Türk Deniz Kuvvetleri
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Git ve: kullan, ara
Türk Deniz Kuvvetleri
Askeri Personel Komutan Metin Ataç Askerliğe Alım Sınavla Personel İmkanı Eğitimle Aktif Personel 56.000
Türk Deniz Kuvvetleri (genel komutanlığının adı: Deniz Kuvvetleri Komutanlığı), Türkiye'yi denizden gelecek tehditlere karşı savunmak ve ülkenin denizle alakalı menfaatlerini korumak ve kollamakla görevli kuvvettir. Komutanı Oramiral Metin Ataç'dır.
Birimleri [değiştir]
- Donanma Komutanlığı
- Kuzey Deniz Saha Komutanlığı
- Güney Deniz Saha Komutanlığı
- Deniz Eğitim Komutanlığı
- Deniz Harp Okulu
- Deniz Astsubay Meslek Yüksek Okulu
- Deniz Lisesi
- Karamürselbey Eğitim Merkezi
- Yıldızlar Suüstü Eğitim Merkezi
- Denizaltı Eğitim Merkezi
- Kurtarma ve Sualtı Komutanlığı
- Serbest Çıkış Kulesi Eğitim Grup Başkanlığı
Tarihçe [değiştir]
Kuruluşu [değiştir]
Barbaros Hayrettin
Türk Deniz Kuvvetleri, Osmanlı Devleti'nden miras olarak sadece harekat imkan ve kabiliyeti son derece sınırlı, az sayıda gemi devralmıştır. Bu gemilerin önemli bir kısmı İstiklal Harbi süresince Haliç'te enterne edilmiş; Haliç trafiğini aksatabileceği düşüncesiyle, Kontrol komisyonunun talebiyle İzmit'e gönderilen Yavuz muharebe kruvazörü, İstiklal Harbi sırasında İngilizler tarafından İzmit'ten Tuzla'ya çekilmiştir.
Mudanya Mütarekesi'nin 11 Ekim 1922 tarihinde imzalanması ile birlikte 14 Kasım 1922 tarihinde Kasımpaşa'daki Bahriye Nezareti binası İstanbul Bahriye Kumandanlığı karargahı haline getirilmiş ve küçük tonajlı harp gemilerinin (Burakreis, Sakız, İsareis ve Kemalreis gambotları ile Taşoz sınıfı üç muhrip) bakım ve onarımlarının yaptırılarak harekata hazır hale getirilmesi için çalışmalar başlatılmıştır.
Ayrıca, bu çalışmalar paralelinde okul gemisi olarak kullanılması planlanan TCG Hamidiye Kruvazörü onarıma alınmıştır.
Lozan Antlaşması gereği, Boğazlar bölgesinin özel bir komisyon tarafından idare edilecek tarafsız bir statüde olması nedeniyle Marmara Denizi içinde Donanmaya ait üs teşkil edecek bir liman yapılmasına karar verilmiş ve bu maksatla en elverişli bölge olan İzmit Körfezi'nde uygun yerlerin fizibilite çalışmaları yapılmıştır. 1923 yılında Marmara Üssü Bahri ve Kocaeli Müstahkem Mevki Kumandanlığı adı altında yeni bir komutanlık İzmit'te teşkil edilmiş ve aslında kilise olan Fransız okul binasi satın alınarak, Komutanlık Karargahı bu binaya nakledilmiştir. İzmit Bahriye Kumandanlığı ise bu Komutanlığa bağlanmıştır.
İzmir Bahriye Kumandanlığı Karargahı, İstiklal Harbi’ni takiben Kordon Boyu’nda kiralanan bir bina içinde kurulmuştur. Bu komutanlık deniz emniyet ve müdafaa işlerini yürütmüştür. Emrine Mayın Grubu, Müstahkem Mevki Bahriye Müfrezesi, Uzunada İşaret İstasyonu, İzmir Atölyeleri ve Tayyare Bölüğü verilmiştir.
Donanma Komutanlığı, İstanbul Bahriye Komutanlığı binasında küçük bir bölümde faaliyet göstermiştir. Gemilerin hemen hepsi hurda durumda olduğundan bu Komutanlık öncelikle çalışmalarını gemilerin bakım ve onarımı üzerinde yoğunlaştırmıştır.
Cumhuriyet’in ilanından bir yıl gibi kısa bir süre sonra Mustafa Kemal Atatürk, 11 Eylül - 21 Eylül 1924 tarihleri arasındaki Karadeniz seyahatini Cumhuriyet Donanması’nın denize çıkan ilk gemisi olan Hamidiye Kruvazörü ile yapmıştır.
Mustafa Kemal Atatürk, Deniz Kuvvetleri gibi çok pahalı bir yatırım ve zaman gerektiren bir gücün bir anda oluşturulamayacağını çok iyi bilmekteydi. Bu nedenle, Deniz Kuvvetlerinin mevcut durumunu geliştirecek ve geleceğini planlayacak özerk bir Vekaletin kurulması gerekliliğine içtenlikle inanmaktaydı. Mustafa Kemal Atatürk’ün bu açık ve kesin desteğinden sonra, Kastamonu Milletvekili Ali Rıza Beyin önerisi ile Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden 30 Aralik 1924 tarihinde Bahriye Vekaleti (Denizcilik Bakanlığı) yasası çıkarılmıştır. Bahriye Vekaleti, Milli Müdafaa Vekaletinden ayrı bir kuruluş olarak görev yapmaya başlamış, eğitim, tatbikat, denetleme gibi alanlarda Erkan-i Harbiye-i Umumiye Reisliği (Genelkurmay Başkanlığı)’ne bağlanmıştır.
Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Dönemi [değiştir]
Genelkurmay Başkanlığı Karargahında 1928 yılından 1949 yılına kadar Deniz Müsteşarlığı olarak temsil edilen Deniz Kuvvetleri, Yüksek Askeri Şura'nın 15 Ağustos 1949 günü almış olduğu tarihi bir kararla Deniz Kuvvetleri Komutanlığı olarak teşkil edilmiştir. Bu yeni teşkilatlanma, Türk Deniz Kuvvetlerinin çağdaş ve güçlü bir yapıya kavuşması yönünde önemi bir dönüm noktasıdır. Bu tarihten itibaren Deniz Kuvvetinin tüm yönetimini üzerine alan Deniz Kuvvetleri, mevcut kaynaklarını en rasyonel şekilde kullanarak her geçen gün daha da büyümüş, dünyadaki tüm gelişmeleri takip ederek, emin ve kararlı adımlar atmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti’nin 18 Şubat 1952 tarihinde Kuzey Atlantik Savunma Paktı (NATO)’na üye olması ile birlikte, Türk Deniz Kuvvetleri de NATO’ya üye olan ülkelerle ilişkilerini artırmış; kuvvet yapısını, eğitim doktrinini, imkan ve kabiliyetlerini geliştirmiş ve NATO standartlarında harekat icra edebilen bir hüviyet kazanmıştır.
Bu dönemde, 4 Nisan 1953 tarihinde TCG Dumlupınar denizaltısının Çanakkale Boğazı’nda İsveç şilebi Naboland ile çarpışması sonucu 81 denizaltıcı hayatını kaybetmiştir.
Deniz Kuvvetlerinin büyüyen ve gelişen ihtiyaçlarını karşılamak maksadıyla 1961 yılında Deniz Kuvvetleri Komutanlığı:
- Donanma Komutanlığı
- Kuzey Deniz Saha Komutanlığı
- Güney Deniz Saha Komutanlığı
- Deniz Eğitim Komutanlığı
şeklinde dört ana ast komutanlık olarak yeniden teşkilatlandırılmıştır. Deniz Eğitim Komutanlığının ismi 1995 yılında Deniz Eğitim ve Öğretim Komutanlığı olarak değiştirilmiştir.
Kıbrıs Sorunu 1960’lı yıllarda yoğun olarak ülke gündemini işgal etmeye basladığında çeşitli ihtimaliyat planları yapılmış ve güçlü bir Çıkarma Filosunun tesis ve idamesi bir zorunluluk olarak ortaya çıkmıştır. Bu gelişmeler paralelinde, yurt içinde amfibi gemi ve araçlarının inşasına öncelik verilirken, yurt dışından da özellikle tank çıkarma gemisi tedariki yönünde planlamalar yapılmıştır. Türk Deniz Kuvvetleri, 1974 yılında Kıbrıs Barış Harekatı’nda kilit rol oynamış ve amfibi harekatı başarı ile gerçekleştirerek, amfibi ve kara birliklerinin emniyetle Kıbrıs’a çıkmasını sağlamış; aynı zamanda hem Kıbrıs’a yönelik düşman takviyesini engellemiş hem de kara harekatına deniz top ateş desteği sağlayarak, askeri ve siyasi hedeflerin ele geçirilmesinde büyük rol oynamıştır. Türk Deniz Kuvvetleri, harekat sırasında 67 mensubunu (54 denizci, 13 deniz piyadesi) ve TCG Kocatepe (D-354) muhribini kaybetmiştir.
1980’li yıllar
Türk Deniz Kuvvetleri'nin Cumhuriyet dönemindeki gelişiminin tepe noktasına doğru ivme kazandığı yıllar olmuştur. Bu yıllarda, muhtelif modernizasyon projeleri gerçekleştirilmiş; Deniz Kuvvetlerinin harp silah ve araçlarında tek kaynağa bağlı kalmamak hedefine yönelik önemli adımlar atılmıştır. Gölcük Tersanesinde 1980 yılında inşa edilen 1000 tonluk Ay Sınıfı denizaltı, Türk denizaltıcılığının gelişim sürecinde önemli dönüm noktalarından birisini teşkil etmiş; yine Gölcük’te 1988 yılında inşa edilen ilk modern fırkateyn olan TCG Fatih (F-242), Gölcük Tersanesinin uluslararası arenadaki prestijini daha da artırmıştır.
Bazı alanlardaki imkan ve kabiliyetlerini 1980’li yıllarda istenilen seviyeye çıkaramayan Türk Deniz Kuvvetleri, 1990’lı yılların sonunda gerçek anlamda bir açık deniz kuvveti hüviyeti kazanmıştır. Türk Deniz Kuvvetleri bu yıllarda harbe hazırlık seviyesi ve harekat kabiliyetini önemli ölçüde geliştirmiştir. Bu dönemde, Kara ve Hava Kuvvetleri ile yapılan müşterek harekata yönelik büyük ilerlemeler kaydedilmiş; Hava Kuvvetleri uçakları ile Orta ve Doğu Akdeniz de dahil olmak üzere, açık denizlerde müşterek harekat icra edebilme yeteneği artırılmıştır.
Bu dönemin en önemli gelişmelerinden birisi de, 1987 yılında Aksaz Deniz Üssü’nün Ege ile Akdeniz’i buluşturan stratejik bir mevkide tesis edilmesi olmuş; böylece, hem Türk Deniz Kuvvetleri hem de dost ve yabancı ülke gemilerini üs ve liman kolaylıkları açısından desteklemek üzere ilave bir yetenek kazanılmıştır.
Görevi [değiştir]
Ülkenin denizden gelecek tehditlere karşı savunulması ile deniz alaka ve menfaatlerinin korunması ve kollanmasıdır. Bu genel çerçevede;
Ulusal çıkarların gerektirdiği denizlerde sancak ve varlık göstermek, Gerektiğinde barışı desteklemek, insani yardım ve arama-kurtarma harekatına katılmak, Terörizm, uyuşturucu madde ve diğer kaçakçılık faaliyetlerine karşı yapılan harekatta güvenlik güçleri, müttefik kuvvetler ve gerektiğinde hükümet dışı organizasyonlar ile işbirliğinde bulunmak, Münhasır ekonomik bölge içerisinde ulusal çıkarların ve deniz çevresinin korunmasında Sahil Güvenlik Komutanlığı ile işbirliği yapmak, Kriz döneminde ve savaşta, yukardaki görevlere ilave olarak;
- Stratejik caydırıcılık sağlamak,
- Krizlerde uygulanacak askeri tedbirleri almak,
- Deniz kontrolünü sağlamak,
- İttifak ve gerektiğinde koalisyon harekatına katılmaktır.
Bu görevi başarabilmek için Türk Deniz Kuvvetleri dört Ana Ast Komutanlık ile organize edilmiştir. Bunlar;
- Donanma Komutanlığı
- Kuzey Deniz Saha Komutanlığı
- Güney Deniz Saha Komutanlığı
- Deniz Eğitim ve Öğretim Komutanlığıdır.
Türk Deniz Kuvvetlerinin vizyonu [değiştir]
Milli Güce Dayalı etkin bir deniz gücüne sahip olmak, bu kuvveti dünya denizlerinde Türkiye'nin alaka ve menfaatlerini elde edecek şekilde kullanmaktır.
Türk Deniz Kuvvelerinin misyonu [değiştir]
Türkiye Cumhuriyeti'nin denizlerdeki hükümranlık haklarını, deniz alaka ve menfaatlerini korumak ve kollamaktır.
Türk Deniz Kuvvetlerinin temel değerleri [değiştir]
- Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı olmak,
- Vazife bilincine sahip olmak,
- Dürüst, çalışkan, adil, özverili ve coşkulu olmak,
- Kanunlara ve amirlere mutlak itaat etmek,
- Personelin moral ve motivasyonuna önem vermek,
- Değişime açık olmak,
- Birlik ve beraberlik ruhuna sahip olmak,
- Mükemmeliyetçi olmak,
- Açık olmak,
- Araştırıcı, inceleyici ve sorgulayıcı olmak,
- İnisiyatif sahibi olmak,
- Kurumsallaşmak,
- Çevreye saygılı olmak,
- Tasarrufa önem vermek,
- Öngörülü olmak,
- Deniz ve denizciliği sevmek,
- Üstün fedakarlık niteliğine sahip olmak,
- Stres altında süratli ve doğru karar verme yeteneğine sahip olmak,
- Üstün cesaret sahibi olmak,
- Üstün fiziki güç ve dayanıklılığa sahip olmak.
Planlanan Projeler ve Modernizasyon [değiştir]
- MİLGEM Projesi
- GENESİS Projesi
- KILIÇ-II Sınıfı Hucumbot Projesi
- Mayın Avlama Gemileri Projesi
- LDP Havuzlu Çıkarma Gemisi Projesi
- TF-2000 Fırkayen Projesi
- Gür Sınıfı Denizaltı Projesi
- Havadan Bağımsız Tahrik Sistemine Sahip Denizaltı Projesi
- Deniz Hava Projeleri
- Uzun Ufuk Projesi
- Yeni Tip Karakol Botu Projesi
- Amfibi Çıkarma Gemisi Projesi
- Süratli Amfibi Gemisi Projesi
- Denizaltı Taktik Simülatörü Projesi
- LR-100 EH Proglama ve Simülasyon Merkezi
Platformlar [değiştir]
Deniz Kuvvetleri Denizaltılar 4 Gür Sınıfı Denizaltı 4 Preveze Sınıfı Denizaltı 6 Ay Sınıfı Denizaltı 6 AIP Sınıfı Denizaltı
Fırkateyn 4 Barbaros Sınıfı Fırkateyn 4 Yavuz Sınıfı Fırkateyn 8 Gaziantep Sınıfı Fırkateyn 3 Tepe Sınıfı Fırkateyn 4 TF-2000 Sınıfı Fırkateyn 4 TF-2020 Sınıfı Destroyer 4 F-100 Sınıfı Fırkateyn
Korvetler 8 Milgem Sınıfı Korvet 6 Burak Sınıfı Korvet
Helikopter & Deniz Havacılığı 10 ATR 72-500 ASW/SuW MPA 6 CASA CN-235 AD/ASuW MPA 7 TB-20 19 SeaHawk 14 AB-212 Class Naval Warfare 1 AB-204 Class Naval Warfare
Hücumbotlar 3 Kılıç I Sınıfı Hücumbot 6 Kılıç II Sınıfı Hücumbot 2 Yıldız Sınıfı Hücumbot 4 Rüzgar Sınıfı Hücumbot 4 Doğan Sınıfı Hücumbot 8 Kartal Sınıfı Hücumbot
Mayın Avlama ve Tarama Gemileri 5 Engin Sınıfı 6 Aydın Sınıfı
Ana Çıkarma Gemileri 1 Osman Gazi Sınıfı 2 Saruca Bey Sınıfı 2 Ertuğrul Sınıfı 2 Tank Çıkarma Araçları
Çıkarma Gemisi 25 Ç-117 Sınıfı 20 Ç-302 Sınıfı 8 LCM Sınıfı
Okul Gemileri 2 Cezayirli Gazi Hasan Paşa Sınıfı 8 "E" Sınıfı Eğitim Botu
Karakol Gemileri 1 Hisar Sınıfı 1 "T" Sınıfı 5 "K" Sınıfı 16 Karakol Botu
Avcıbotlar 4 PGM 71 Sınıfı 6 Türk Tipi Avcıbot
Akaryakıt Tankerleri 2 Akar Sınıfı Açıkdeniz Tankeri 2 Albay Hakkı Burak Sınıfı Akaryakıt Tankeri 1 Binbaşı Sadettin Gürcan Sınıfı Akaryakıt Tankeri 1 Taşkızak Sınıfı Akaryakıt Tankeri
Kuru Yük Gemileri 1 Karadeniz Ereğli Sınıfı Kuru Yük Gemisi
Deniz Kuvvetlerinde Subay Rütbeleri [değiştir]
NATO Kodu OF-10 OF-9 OF-8 OF-7 OF-6 OF-5 OF-4 OF-3 OF-2 OF-1 OF-D Askeri Öğrenci
Türkiye
Büyükamiral
Genelkurmay Başkanı
Oramiral
Koramiral
Tümamiral
Tuğamiral
Albay
Yarbay
Binbaşı
Yüzbaşı
Üsteğmen
Teğmen
Asteğmen
1 Onursal / Savaş zamanı rütbesi.
Deniz Kuvvetlerinde Astsubay Rütbeleri [değiştir]
Kıdemli Başçavuş
Başçavuş
Kıdemli Üstçavuş
Üstçavuş
Kıdemli Çavuş
Astsubay Çavuş
Resim galerisi [değiştir]
Turgut Reis
Piyale Paşa
İnebahtı Savaşı (1571)
Osmanlı donanması 1543'te Fransa'da
MEKO 200 TN
F-490 TCG Gaziantep
Türk bahriyeliler Atlantik Okyanusu'nda.