Türkmenistan ve Yeni Dış Politikası

CANBULAT

-Otağ Hanı-
Katılım
21 Mar 2008
Mesajlar
4,111
Tepkime puanı
0
Puanları
36
Konum
Tanrı Dağları Yaylağım, Orhun Nehri Sulağım
Türkmenistan ve Yeni Dış Politikası

Türkmenistan Devlet Başkanı Kurbanguli Berdimuhammedov, 19 Mart 2007'de yapılan Bakanlar Kurulu toplantısında yönetimin 'açıklık' politikasına bağlı kalacağını' duyurdu. 30 Mart 2007'de gerçekleştirilen ve ağırlıklı olarak 'tarım politikalarının' ele alınması nedeniyle hayal kırıklığı yaratan 20nci Olağan Halk Maslahatı Toplantısı öncesinde yapılan bu açıklama pek rağbet görmedi. Belki de inandırıcı bulunmadı.
Ancak, 1995'ten bu yana BM tarafından tanınan 'Tarafsızlık Statüsüne' sadık bir dış politika izleyen ve dünyaya entegre olunabilmesi için yapılan çağrıları 'iç işlerine müdahale' olarak değerlendirerek reddeden Türkmenistan için bu önemli bir rota değişikliğine işaret ediyor.
Zira, ana hatlarıyla eğitim, sağlık, turizm ve spor, sosyal güvenlik, tarım ve güvenlik alanlarına odaklanılan toplantıda alınan kararlar da 'gelişim' konusunda umut verici.
Toplantıda alınan kararların, uluslar arası platformun gelecekte Türkmenistan'dan neler bekleyeceğini ortaya koyması bakımından duyurulmasında fayda var…Bunlar;
' 'Türkmenistan Eğitim Bakanlığı'nın yabancı ülkelerin eğitim-öğretim kurumlarındaki uzmanlarla Türkmenistan için uzmanların yetiştirilmesi amacıyla müştereken çalışmalar yapması, orta öğretim kurumlarına yönelik müfredat programlarının yenilenerek ders kitaplarının basılması,
' Bilimsel araştırmaların geliştirilmesi amacıyla, Türkmenbaşı döneminde kapatılan Türkmenistan İlimler Akademisi'nin 2007/2008 eğitim öğretim döneminde tekrar faaliyete geçirilmesi,
' Sağlık ve İlaç Sanayi Bakanlığı tarafından şehir merkezleri dışında sağlık ocaklarının kurulması, Aşkabat'ta inşa edilecek Onkoloji Hastanesi'nin süratle tamamlanarak faaliyete geçirilmesi,
' Türkmenistan'ın spor alanında uluslararası seviyede başarılar kazanması amacıyla spor merkezlerinin kurulması ve sporun bir devlet politikası haline getirilmesi,
' Türkmenistan'ın dünyada tanınan kültürel alanlarının bulunduğundan hareketle, turizm sektöründe çalışmalar yapılması, ülke tanıtımı ile ilgili projeler üretilmesi,
' Yeni Sosyal Güvenlik Yasası'nın hazırlanması ve yasanın eksiksiz ve tam olarak uygulanması, yeni tasarıyla sadece kamu kurumlarında değil köy ve tarım alanlarında çalışan şahıslara emeklilik hakkı sağlanması, emeklilik hakkı kazanan şahısların hayatlarını kaybetmeleri durumunda ailelerinin güvence altına alınması,
' Savunma Bakanlığı'na bağlı olarak faaliyet gösteren itfaiye, trafik ve yerel güvenlik birimlerinin yetkilerinin İçişleri Bakanlığı'na devredilmesi,
' Tarım sektörüyle ilgili olarak yetkililerce gerçekçi verilerin açıklanması, ürünlerin niceliği kadar niteliğine de önem verilmesi, tarım ürünleri kontrol laboratuarlarının kullanım alanlarının arttırılması ve bu laboratuarların Türkmen Standartları Enstitüsü kontrolü altında kullanılması, ayrıca balık üretim tesislerinin inşa edilmesi ve kıyı geliştirme programlarının uygulanması,
' Tarım alanlarında kullanılacak araç ve gereçlerin sağlanması amacıyla sektörde faaliyet gösteren Case New Holland Şirketi'nin davetiyle Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri'ne ziyaretler gerçekleştirilmesi,
şeklinde özetlenebilir.
Hayata geçirilmesi beklenen bu kararların göstermelik olarak gündeme getirilmediği aşikar. Ayrıca, ülkenin ne tür ihtiyaçlarının olduğunun cesurca göz önüne serilmesi ve yeni yönetimin 'transformasyon' döneminde dış ülkelerin tecrübelerinden olabildiğince istifade etmeye yöneleceğini göstermesi açısından da büyük önem taşıyor.
Öte yandan, Türkmenistan'ın reform niteliğindeki bu taahhütlerinin yerine getirilip getirilmediğinin en yakın takipçisi, şüphesiz insan hakları ve demokratikleşme konularında faaliyet gösteren uluslararası kuruluşlar olacaktır. 20nci Olağan Halk Maslahatı Toplantısı'nda, 'yönetim muhalifi oldukları gerekçesiyle' uzun yıllardır tutuklu bulunan siyasi mahkûmların salıverilmelerine ilişkin beklentilerden sonuç çıkmaması, reform niteliğindeki diğer kararların üzerinde ne derece ciddiyetle durulduğu konusuna doğal bir ilgi uyandıracaktır.
Bu aşamada, Berdimuhammedov oldukça samimi bir şekilde adımlar atmakta. Hatırlanacağı üzere, anılanın ilk önemli icraatı eğitim sisteminin reformunu öngören kanunu imzalayarak 05.03.2007'de yürürlüğe girmesini sağlaması olmuştu. Böylece, zorunlu eğitimi 9 yıla indiren ve bu nedenle lise mezunlarının diğer eski Sovyet ülkelerinde üniversiteye girişini imkânsız kılan Türkmenbaşı'nın politikalarının revize edildiğini/edileceğini göstermişti. Ayrıca, Türkmenistan'ın Ermenistan eski Büyükelçisi Hıdır Saparliyev Eğitim Bakanı olarak atanırken, anılanın yardımcısı olarak Türkmenbaşı döneminde de aynı görevde bulunan Muammer Türkyılmaz isimli Türk vatandaşı getirilmişti.
Ülkede her alanda nitelikli uzmanların yetiştirilmesinin Türkmenistan'ın geleceği açısından çok önemli olduğunu, tüm bakan ve kurum yöneticilerinin kendi alanlarıyla ilgili detaylı bilgi sahibi olmalarının beklendiğini sıkça dile getiren Berdimuhammedov, Nisan 2007'de de kabine üyelerine uygulanan yurt dışı seyahat yasağını kaldırdığını açıklamıştı. Kısa dönem içinde Aşkabat Belediye Başkanı, Turizm Bakanı gibi yetkililerin Kazakistan, Beyaz Rusya ve Türkiye'ye seyahatler yaparak işbirliği konuları üzerinde durması bu bakımdan değerli…
Ancak, İçişleri Bakanı Akmammet Rahmanov'un görevindeki ciddi eksiklikler nedeniyle görevinden alınması, Türkmenistan Kültür ve Televizyon-Radyo Bakanı Enebay Atayeva ile Devlet İstatistik ve Enformasyon Kurumu Başkanı Kakamurat Mommadov'a görevlerini zamanında ifa etmemelerinden dolayı kınama cezası verilmesi gibi gelişmeler, iç siyasi mekanizmanın da reforma tabi tutulacağını düşündürmekte.
Türkmenistan'da yeni bir dönem başladı…
Ülkenin kendisini uluslar arası toplumdan 'izole' ettiği dönemin yerini dünyaya 'açılım' almakta.
Berdimuhammedov'un eşit mesafe politikasını koruması ve dengeli tutumlarını sürdürmesi halinde, süratle modernleşen bir çehreye kavuşacak Türkmenistan…
Bu husus, kendisi gibi 'aşiret' temeline dayanan, ancak yaşanan çekişmeler nedeniyle bir türlü barışın tesis edilemediği bölgedeki diğer ülkelere de model olmasını sağlayabilecektir…
 
Üst