Anne rahminde özellikle de gereksiz yere uygulanan sesötesi taramaların özel izne bağlanması gündeme geldi. Son zamanlarda ünlüler arasında yaygın olan bebeğin ana rahmindeki gelişimini izleme eğilimi, sonuçta pek de iyi bir fikir olmayabilir. Fare deneyleri olumsuz sonuçlar verdi.
Düzenli taramaların gelişmekte olan cenine zarar verebileceği yönünde pek fazla kanıt olmamakla birlikte, fare yavruları üzerinde yapılan bir araştırma, anne rahminde özellikle de gereksiz yere uygulanan sesötesi taramalarının özel izne bağlanmasını gerektirebileceğini ortaya koyuyor.
Araştırmacılar zihinsel işlevin sekteye uğrayıp uğramadığı konusunda henüz kesin bir bilgiye sahip olmasalar da, sonuçlar yavruların beyin gelişiminde birtakım bozuklukların meydana geldiğini gösteriyor.
Yale Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Pasko Rakic ve arkadaşları fare embriyonlarına iğne ile beyinlerindeki hücrelerin doğumdan sonra yer değiştirmelerini izlemelerine olanak tanıyan bir kimyasal aktardılar.
Ardından da, farelerde beyin hücrelerinin düzenlenmesi açısından önemli bir evre olan, gebeliğin üçüncü haftasında embriyonları sesötesi dalgalara tuttular. İnsanlarda bu evre 11 ile 15. haftalar arasında yaşanır.
Hücreler yanlış yere gidiyor
Farelerin doğumunun ardından yapılan incelemeler, beyin hücrelerinin küçük bir bölümünün normalde gitmeleri gereken yere gitmediklerini ortaya koyuyordu.
Örneğin, iki kez yarımşar saatlik sesötesi dalga seansı uygulanan farelerde kimyasalla işaretlenmiş beyin hücrelerinin %6’sının normal bir göç süreci sergilemediği görülmekteydi.
Sesötesi dalgalar hücreler arasında oluşan bağlantılara bir biçimde zarar veriyor olabilirdi. Rakic ve arkadaşları farelerin beyinsel yetilerinde herhangi bir bozukluk olup olmadığı konusunda henüz bir inceleme yapmadılar.
Dahası, gebe kadınlarda sesötesi dönüştürücüsünün sürekli olarak hareket ettirildiği uygulamanın tersine, fareler sesötesi dalgaları kaynağıyla sürekli karşı karşıya bırakılmışlardı. Bu da beyin hücrelerinin göçünü sekteye uğratmış olabilirdi.
Ayrıca, embriyonların beyinleriyle sesötesi dönüştürücü arasındaki uzaklık kadınlara taramaların uygulandığı zamanlarda olduğundan çok daha kısaydı.
Uygulamalar çeşitli
Ne var ki, uzmanlar bu araştırmadan elde edilen sonuçların yine de gerekli taramaların ihmal edilmesi için bir gerekçe olarak yorumlanmaması gerektiğine dikkat çekiyorlar.
Cornell Üniversitesi Weill Tıp Fakültesi’nden Frank Chervenak fareler üzerinde yapılan araştırmadan elde edilen bulguların insanlar için de geçerli olduğunu düşünmek hiç de mantıklı olmayacağına parmak basarak, "Kadın doğum dalında giderek yaygınlık kazanan sesötesi dalga uygulaması gebelik sürecini karanlık çağlardan aydınlığa dönüştürdü," diyor.
Gebe kadınlar genelde, ilki 12 ikincisi 18.ci haftada olmak üzere, iki kez taramadan geçiriliyor. ABD Besin ve İlaç Dairesi kısa bir süre önce gebe kadınları henüz dünyaya gelmemiş bebeklerinin sesötesi taramalarından oluşturulan ticari filmler çekmemeleri konusunda uyarırken, Kaliforniya gibi eyaletlerde tıbbi olmayan taramalar konusunda çok daha katı kurallar uygulanıyor.