Çok eski bir web tarayıcısı kullanıyorsunuz. Bu veya diğer siteleri görüntülemekte sorunlar yaşayabilirsiniz..
Tarayıcınızı güncellemeli veya Chrome kullanmalısınız.
"Cenevre Görüşmelerinden Sonuç Çıkmadı"
Birçok haber kaynağından izlemeye çaba harcadığım “Cenevre görüşmeleri” konusunda en ilginç başlığı ve haberi “Amerika’nın Sesi” ortaya koydu.Amerika’nın Sesi’ne göre “Cenevre görüşmelerinden sonuç çıkmadı”. Royter haber Ajansı da Kıbrıs görüşmeleri konusunda ard arda yayınladığı haber bültenlerinde “Amerika’nın Sesi’ni” nerede ise doğruladı.Oysa Kıbrıs Türk ve Kıbrıs Rum haber kaynaklarına bakılırsa,”Yıl sonunda,değilse 30 Haziran 2012’de bir Kıbrıs anlaşması beklenmektedir.
Bu girişi etrafın ne kadar bulanık olduğunu yansıtmak için yaptım.Sonuçta herkesin bana,size,ötekine sorduğu soru aynı:”Cenevre’de ne oldu?”Buna ciddi yanıt bulmak için özel veya genel, her kaynaktan gelen haberleri toplamak ve buradan sonuç çıkarmak gerek.Ben hep öyle yapıyorum.Başlayayım:
BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon, Cenevre’de Eroğlu ve Hristofyas’ı üçüncü kez bir araya getirdi. Ban, sorunun çözümünde çok yavaş ilerlendiğini, ancak Kıbrıslı Türk ve Rum tarafların ilerleme amacıyla istikrarlı çalışma sergilediğini ve Ekim ayına kadar bir anlaşmaya varılmasını umduğunu söyledi.Ban, Türk ve Rum liderlerin adaya döner dönmez kilit konularda görüşmelerini yoğunlaştırma konusunda anlaştıklarını da belirtti.
Görüşmeleri yakından izleyen çevreler, taraflar arasındaki en büyük anlaşmazlığın, “mülkiyet haklarının iadesiyle” ilgili olduğunu yeniden saptadılar. Ayrıca yetki paylaşımı, ekonomi, toprak, güvenlik, vatandaşlık ve Avrupa Birliği üyeliğinin getirdiği çözülmemiş sorunlar da bulunuyor.
Cenevre’deki en kritik nokta, AB üyesi Kıbrıs(Rum) Cumhuriyeti’nin 1 Temmuz 2012’de AB dönem başkanlığı görevini üstleneceği için anlaşmazlıklara taraf olmaması gerektiği ve o tarihe kadar bu sorunu çözüme bağlama zorunluluğu olduğu idi. Nitekim AB yetkilikleri bunu saklamayıp taraflara ve BM yetkililerine sık sık anımsattılar. Ancak uzmanlara göre BM’nin bir yıla yakın bir süredir yürüttüğü girişimlerde ilerleme sağlanamadı.
Cenevre’deki görüşmelerden çıkan sonuçlar şöyle derlenebilir:
1.Rum tarafı bugüne kadar “Toprak başlığı görüşülmediği için ilerleme” olmadığını belirtirken,Türk tarafı ilk kez öne çıkarak “Harita hariç,toprak konusunu hemen ele almaya hazır olduğunu” masaya sürdü.
2.Rum tarafı takvime ve arabulucu atanmasına yeniden karşı çıktı.
3.BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon,Ekim 2011’e kadar sürecek yoğunlaştırılmış görüşmelerin ardından NewYork’da tekrar bir araya gelineceğini açıkladı.Ayrıca sorunun çözümünü hedefleyen Uluslararası bir Konferans düzenlenmesini plânlandığını işaret etti.
(Rumlar, bugüne kadar 5’li bir Konferansı hep reddettiler.Sızan haberlere göre bu kez, Türk-Rum-Türkiye-Yunanistan ve İngiltere’ye ek olarak BM ve AB Temsilcilerinin ve ayrıca BM Güvenlik Konseyi’nin 5 sürekli devlet temsilcilerinin de hazır olacakları Konferansı kabul edeceklerini BM’ye teyit ettiler.)
4.Türk Heyeti,Ekim’e kadar yoğunlaştırılmış bir süreç olacağını,buradaki sonuçlara göre de BM Genel Sekreterinin kendisine göre yol haritası çizeceğini,bunun her durumda yıl sonuna kadar çözümü hedefleyeceğini anlamaktadır.
5.Rum tarafı ise hızlandırılmış görüşmeye evet denildiğini,Ekim ayı sonuna kadar sonuç alıcı görüşme temenni ettiklerini işaret etti. Newyork görüşmelerine hazırlanacaklarını belirten Rum Heyetinin, her konuda bağlanmadıkları sözlerinin aynası oldu.Bu çok önem verdikleri “Mülkiyet” konusunda Eroğlu’nun ortaya koyduğu ödüne rağmen kalıbını korudu.Rum Heyeti,AB konusu olduğu için Türkiye’nin limanlarını açması veya harita ve mülkiyetle ilgili olduğu için “Maraş” veya “Karpaz ya da Güzelyurt” konusunu masaya getiremedi.
6.Federal yapı oluşturmak için koşul olan “İki kesimlilik” kavramının neyi kapsadığı bu kez ele alındı.Bazı haber kaynaklarına göre “İki kesimlilik” tanımı hem nufusta hem de mülkiyette söz konusu tarafa üstünlük tanınmasında anlaşmaya varıldı.Rumlar bunu teyit etmediler.Bunu Kıbrıs’taki görüşmelerde anlayacağız.
& & &
Cenevre’de sonuç yok diyen kaynaklar,burada görüşmelere araç olacak yeni koşulların ele alındığına işaret ettiler.Buna ek olarak harita denmese de Ekim ayı ve yıl sonu hedeflerinin ortaya konması önemlidir.
Cenevre için şu söylenebilir:Rumlar mülkiyetin görüşülmesini öne aldırttılar;AB dönem başkanlığı konusunda da uyarı aldılar.Bu daha ziyade AB yetkililerinden geldi.
Türkiye,etrafta görülmedi.Olumlu veya olumsuz girişim yapmadı.Taraf olmamaya çaba harcadı.Yunanistan da benzer yolu izledi.