Çok eski bir web tarayıcısı kullanıyorsunuz. Bu veya diğer siteleri görüntülemekte sorunlar yaşayabilirsiniz..
Tarayıcınızı güncellemeli veya Chrome kullanmalısınız.
Geleneksel El Sanatlarından "Sesta"
Yüzyıllar boyunca Kıbrıs adasından gelip geçen çeşitli kavim ve uygarlıklar, doğanın cilvelerine karşı durabilmek amacıyla, ellerine geçen her türlü malzemeyi değerlendirdiler.İşte bu düşünceyle ortaya çıkan çeşitli ürünler, zaman içerisinde bir halk sanatı haline geldi ve ülkenin önemli hediyelik eşyalarından birini oluşturdu.
Özellikle Kıbrıslı Türk kadınının, boşzamanların değerlendirirken, hayal gücüve göz nurunu katarak oluşturduğu özgün motiflerin bir araya gelmesiyleortaya çıkan ve sele, sesta, paneri, sini, sofra gibi adlarla tanımlanan sap örgülerine, yerel olarak kalem örücülüğüdeniyor.
Buğday tanelerini taşıyan başakların değerlendirilmesinden sonraortada kalan saplar, boylarına göre sınıflandırdıktan sonra, kök boya veyakumaş boyalarıyla renklendirilip kurumaya bırakılır. Daha sonra kolay biçimlendirmeyi sağlamak amacıyla ıslatılan ve sürekli olarak nemli bezlere sarılı tutulan kalemler,'biz' denilen çelik bir şiş yardımıyla dolgu malzemesi olan kuru ot üzerine Örülür. Sesta yapımında kullanılan kalemlerin 'ciberunda' denilen özel bir buğday türünün sapları olmasıtercih edilir.
Günümüzde en iyi sestalar Serdarlıda yapılıyor.Köyün hanımları, bir araya gelerek bir yandan sohbet ederlerken, bir yandan da sesta örüyorlar. Hafifliği, nem barındırmaması, dekoratif özelliği ve boş zamandeğerlendirme amacına hizmeti nedeniyle bir zamanlar evlerimizin işlevseleşyalarını oluşturan sestalar, günümüzde yalnızca turistlerin ve geleneksel trustikdekorasyon meraklılarının ilgisini çekiyor.
İşleyenin zevkine ve alışkanlığına göre değişen motiflerin ilginç isimleri var: Çarkıfelek, süpürge, enginar, papatya, elmas küpe, tavuskuşu, kuş yuvası, karanfil saksısı, mekik, kevgir, uçkur, kelebek, hurma,verev, çift verev, merdiven, servi, incir, keçi izi, karpuzlu lamba, güneş,gülümdanlık, kartal bu isimlerin bazıları...
Kullanım amacına ve yerine göre kalem örgüleri, birçokişleve sahip olabiliyor. Bunların en önemlileri: düz sini. kazan kapağı,kapaklı ekmeklik, çamaşırlık, yemek sofrası, tarhana yada ev makarnası (erişte)kurutma tablası, fırına gidecek ve fırından çıkmış hamur işleri için taşımaaracı, ayakkabılık, köfün, dikiş sepeti, düğme kutusu. İşi biten sestaduvardaki çiviye asılarak hem ayak altından kaldırılır, hem de dekoratif birsüs haline gelir.
Zengin halk kültürü mirasımızın önemli parçalarındanbirini oluşturan sestanın yapımıyla ilgili kurslar, Lefkoşa'da bulunan Halk Sanatları Enstitüsünde düzenleniyor. Aynı merkezden özgün sesta örnekleri satın almak da mümkün.
Görüntü: Ersin Taşer
Yazı: Nazif Boratlı