Arkadaşlarım Haber sitelerinde dolaşırken bu yazıya gözüm takıldı. Her cümlesine katıldığımı söyleyememekle beraber Nazım'ın dönemin Sovyet lideri'ne yazdığı mektup çok ilginç geldi. Sizlerle paylaşmak istedim. Özellikle Nazım'ın mektubuna dikkat!
Nazım’ı günahım kadar sevmem. Fakat bildiğim şu ki “Nazım Hikmet”e gönülden bağlı birçok insanımız “Üniter Devlet” mücadelesinde. İşte onları düşünerek yazdığım bu satırları sizlerle paylaşacağım. AKP iktidarı yaptığı hataların bedelini ödeyeceği, 29 Mart 2009’a hızla yaklaşırken gündem değiştirme telaşına düştü.
1951’de vatandaşlıktan çıkarılan Nazım Hikmet’i tekrar Türk vatandaşı yapmaya soyundular. Pimini çektikleri Nazım bombasını milletin arasına attılar. İsrail vahşetini gözden uzaklaştırmak, ekonomik zorlukları unutturabilmek ve yerel seçime giderken AKP’ni bir nebze kenarda tutma girişiminden başka gayesi yok. Bakmayın Nazım Hikmet’ten şiir okumalarına. Çünkü onların yaptığı ile şairin Türkiye’yi götürmek istediği hedef arasında fazlaca fark yok.
Nazım Hikmet, Resmi Gazete’de yayımlanan 25 Temmuz 1951 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile “Türk vatandaşlığından” çıkarılmıştır.
“Pasaportsuz olarak İstanbul’dan Romanya’ya kaçan ve oradan da Moskova’ya giderek havaalanında memleketi aleyhinde beyanatta bulunduğu ve müteakiben radyo yayınlarında Türkiye’nin hükümet şekli ve hükümeti idare edenler aleyhinde geniş propaganda kampanyasına girişerek, Komünizmi yaymak maksadını güden neşriyatiyle Sovyet Hükümetinin verdiği hizmeti ifa etmekte olan maruf komünist Nazım Hikmet Ran’ın kendisine bu hizmeti terk etmesi hususunda yapılacak tebligatın da bir fayda vermeyeceği, mülahaza edildiğinden Türk Vatandaşlığı’ndan çıkarılması Bakanlar Kurulunca kararlaştırılmıştır.”
* * *
Nazım Hikmet 7 Aralık 1961'de dönemin Sovyet liderine şu satırları yazar.
“Saygıdeğer Nikita Sergeyeviç
19 yaşından beri yalnızca kalbim ve kafamla değil geçmişimle de Sovyetler Biriği'ne bağlıyım.
Bolşevik Partisine ilk olarak 1923 yılında üye oldum. Ardından 1924 yılında yine Moskova'da, 1925 yılı başında Türkiye Komünist Partisi üyesi oldum. Doğu Emekçileri Komünist Üniversite'ni bitirdim ve parti işleri için Türkiye'ye gittim. 1925 yılı sonunda Ankara'da yeraltı çalışmaları gösterdiğim için gıyaben 15 yıl hapis cezasına çarptırıldım.
Sonra yine Moskova'ya döndüm. 1928 yılında Türkiye'de parti işleriyle uğraştım. O zamandan 1950 yılına kadar toplam 56 yıl hapis cezasına çarptırılmama karşın toplam 17 yıl ceza evinde kaldım. Başta Sovyet halkı olmak üzere ilerici insanların mücadelesi sonucu ceza evinden çıkarıldım. Ben sayılı komünist şairlerdenim. Çok mutluyum. Çünkü büyük Ekim devriminin 5. yıl dönümünü Moskova'da kutladım. Bu nedenle şiir yazdım. SBKP'nin 22 kongresini kutladım. Bu nedenle de şiir yazdım. Artık on yıldır Moskova'da yaşıyorum. Ailem de yanımda. Bütün Sovyet halkı gibi buradaki yaşama alıştım. Saygıdeğer Nikita Sergeyeviç yardım edin, ben Sovyet vatandaşı olmak istiyorum.
En iyi dileklerimle. Saygılarımla
Nâzım HİKMET
7 Aralık 1961 “
* * *
Nazım Hikmet Başka Devletin Vatandaşı
Sovyet vatandaşı olmak için resmen başvuran şair hakkında bu konudaki bilgiyi yakın arkadaşının yazdığı kitabın önsözünden alıyoruz.
“Biz Sovyet yazarları, onun 60. yaşını kutlamaya hazırlandığımız sırada, bir gece vakti telefonun çalmasıyla uyandım, tanıdık bir ses" "merhaba kardeşim" diye gürledi seninle dünyanın en bahtiyar insanı, yeni bir Sovyet vatandaşı konuşuyor. Anlıyor musun kardeşim ben Sovyet vatandaşı oldum.”
Nazım Hikmet 1901 doğumludur. Romantika adlı kitabın yazarı Polevoy 1961 yılında arkadaşından aldığı bu telefona bakılırsa, Nazım Hikmet başvuruyu yaptığı yıl SSCB vatandaşı olmuştur.
AKP İktidarı aldıkları 10 Ocak 2009 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile:
“Nazım Hikmet Ran’ın Türk vatandaşlığından çıkarılmasına ilişkin 25/7/1951 tarihli ve 3/13401 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının yürürlükten kaldırılması; İçişleri Bakanlığının 5/1/2009 tarihli ve 70020 sayılı yazısı üzerine, Bakanlar Kurulu’nca 5/1/2009 tarihinde kararlaştırılmıştır. “
Tercümesi, AKP iktidarı Bakanlar Kurulu, 1951 tarihli DP Bakanlar Kurulu kararını yürürlükten kaldırmıştır. Yani “Nazım Hikmet’i vatandaşlıktan çıkarmadık” manasına gelmektedir. Hiçbir geçerliliği yoktur.
Nazım Hikmet’in tekrar Türk vatandaşı olması için, öncelikle Rus vatandaşlığı sona ermiş olmalı ve Türkiye’ye vatandaş olmak isteği ile şahsen başvurması gerekmektedir. Son beş yılını da Türkiye’de geçirmiş olma gibi bir şartda vardır.
Nazım Hikmet’in Türk vatandaşı olduğu falan yoktur netice olarak.
AKP iktidarı göz boyamıştır.
Neval KAVCAR