Sizlere kısa bir bilgi vermek istiyorum.
8 Temmuz 1709 Poltava savaşında ( Rusya - İsveç ) Johan von Strahlenberg adlı Alman asıllı bir İsveç Subayı esir düştü ve Sibirya'ya sürüldü. Burada serbestçe dolaşmasına izin verilen subay 13 yıl sonra İsveç'e döndü ve sekiz sene sonra da gezilerini anlatan ünlü eserini yazdı.
Resmi bir kaynakta ilk kez anlatılan Orhun Abideleri ( Göktürk Yazıtları ) ile modern dünyanın ilk tanışması bu oldu.
Daha sonra Rus gezgin Pallas ve Spassky Orhun Kitabelerinden bahsettiler. 1825 yılında Fransız Abel Remusat bu yazıların Türklere ait olabileceğini öne sürdü. 19.yy. sonlarında Finli bilgin Heikel tüm bu yazıların kopyasını aldı ve Avrupadaki belli başlı bilgin ve akademilere dağıttı.
En nihayet Danimarka Akademisi Başkanı Thomsen 1893 yılında alfabeyi çözdü. Önce "Türk" "Tengri" ve "Kül Tigin" kelimelerini okumayı başardı. Daha sonra diğer harfler ve kelimeler de çözüldü ve kitabeler Avrupa Dillerine dahi çevrilerek yayınlandı.