T-129 (Agusta A-129 Mangusta)
T-129 Türkiye'nin'nin 12 yıl süren uzun inceleme ve araştırma döneminden sonra, ilk etapta 51 adet olmak üzere almaya karar verdiğiİtalyan saldırı helikopteridir..Tüm haklarını yaklaşık 3 milyar dolara ATAK ismi verilen bu proje ile Türkiye, İtalyadan satın almıştır.
Genel Bilgiler
Üretim tesisinin yerli olması ve bu vesileyle Helikopter sanayisinde başlangıç için önemli bir adım atılması projeyi çok önemli kılmaktadır. Tekerlekli olması ve kullandığı mühimmat açısından büyük avantajlar sağlaması bu ürünü Türk Silahlı Kuvvetlerindeki diğer Helikopterlerden farklı yapmaktadır. Bu helikopter; 1 pilot, 1 kişi de silahçıdan oluşmak üzere 2 kişilik personele sahiptir. Projede helikopterin en önemli parçası olan görev bilgisayarının üretimini ASELSAN ve TÜBİTAK daha önce yapmıştı. Görev bilgisayarı, hem uçuş hem de silah sistemlerini kontrol ediyor. Milli ve özgün görev bilgisayar sisteminin entegrasyonunu TAI’den de yapısal destek alarak Aselsan başarıyla tamamladı.
Görev bilgisayarının yer,uçuş ve atış testleri AH-1S Cobra helikopteri üzerinde başarıyla tamamlandı. ASELSAN ayrıca
Aselflir 300T adı verilen aviyonik termal görüş ve nişangâh sistemini de yüzde yüz yerli imkânlarla üretmiş bulunuyor. Ayrodinamik yapıda yapılacak bazı değişikliklerin yanında, mevcut 8 adet Tow silahı Podlarının 12 ye çıkarılması tasarlanmaktadır. Ayrıca 5 Parvanesinin olması (Pal sayısı) sessizlik ve performans açısından başarıya katkı sağlayacak özellikler olarak ön plana çıkmakta.
Yapılacak bazı diğer teknolojik geliştirmelerle, dünyanın en başarılı helikopterleri arasına girmesi planlanmaktadır.
Türkiye Üretimi
Envanterdeki mevcut 41 (Resmi Değildir) Cobra serisi helikoptere eşlik edecek bu yeni seri helikopter Türkiye'de üretilecek. Firma, lisansı da dahil olmak üzere helikopterin tüm teknik özelliklerini Türkiye’ye vermeyi kabul etti. Türkiye üretimi olduğunu göstermek ve A-129 dan farklı bir dizayn olduğunu vurgulamak amacıyla helikopterin ismi
T-129 olarak isimlendirildi. Yaklaşık 3 milyar dolarlık bu alım sayesinde, büyük teknoloji ve tecrübe akışı sağlanacaktır.
Yapılan son antlaşmalar dahilinde de helikopter tamamen Türk malı statüsüne kavuşmuş bulunuyor. Helikopterin bütün hakları artık TAI'ye ait ve üçüncü ülkelere satışını sadece Türkiye yapacak. Savunma Sanayii Müsteşarlığı tarafından oluşturulan komisyon tarafından Türkiye şartlarına uygun olarak tekrar yapılandırılacak. Modernize edilip günümüzün şartlarına uyarlanıcak olan helikopterin ana yüklenicisi TAI. Ayrıca projede Agusta Westlandve yazılımları yapıcak olan
Aselsanda bulunmakta. İlk prototip 2012 yılında üretilecek. Helikopterin motoruna kadar büyük oranda değişeceği ve yeni nesil bir helikopter olacağı tahmin ediliyor. İtalya'nın yaptığı helikopterden büyük oranda değişeceği düşünülen heliopterden şimdilik tamamen yerli olarak 51 adet[ üretilecek. Genelkurmay Başkanlığı isteği doğrultusunda da bu sayıya 41 helikopter daha eklenebilecek. Pakistan, Malezya ve Ürdün'ün Türkiye nin üreteceği bu helikopterden alacaklarını açıklamaları helikopterin geniş bir pazara hitap edeceğini düşündürüyor.
Rakiplerine Göre Avantajları
Rus K-50 serisinden daha çevik ve Nato Standartlarına uygun. Amerikan Cobraserisinden daha ucuz ve Aviyonik sisteminin Türkiye tarafından dizayn edilebilir olması. Amerikan Apacheserisindeki yerli üretim olamayışı ve yüksek bakım fiyatı dezavantajına maruz kalmaması. Güneyafrikalı Danel firmasının Fransız yapımı motorlarının dezavantajlarından ve tecrübesizliğinden uzak olması.eurocopterin ise avrupa birliğinde türkiyeye dost olmayan yaklaşımı A-129 da kullanılan motorların aksine daha güçlü bir motor yapısına sahip olması.
Test ve Geliştirme Süreci
Uzman Türk Helikopter Pilotları ve Silahçıları (Gunner) 'nında önerileri doğrultusunda, ülkemizin coğrafi koşullarına tam uyumluluk göstermesi amacıyla yapılacak olan hummalı bir çalışma sonucunda, çok etkili bir dizayn ortaya çıkması beklenen proje kapsamında, Test süreçleri aşağıdaki başlıklar altında yürütülecektir.
- Aviyonik ve Silah Sistemleri Paketi’nin T-129 ATAK Helikopteri Sistem Performans Spesifikasyonu gereklerini karşılayacak şekilde helikoptere entegre edilmesi.
- Aviyonik ve Silah Sistemleri Paketi’nin donanım ve yazılım entegrasyonu için gerekli tasarım ve üretim aktivitelerinin gerçekleştirilmesi.
- T-129 ATAK Helikopteri konfigürasyonuna ulaşılmasına yönelik Test ve Kalifikasyon faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi, bu kapsamda:
- Fonksiyonel Kabul Testleri
- EMI/EMC Testleri
- Yer Testleri
- Uçuş Testleri
- T-129 ATAK Helikopteri Kalifikasyonu.
- Performans ve Uçuş Mekaniği Analizleri.
- Yapısal Modifikasyon.
- Uçuşa Elverişlilik ve Kalifikasyon İşlemleri.
- ASELSAN’ın tasarlayacağı sisteme yönelik olarak operasyonel, sistem/alt sistem ve fonksiyonel tanımlamaları.
- Elektrik ve Grup-A Kiti Modifikasyonu.
- SEL Kabul Testleri, yer, uçuş ve EMI/EMC Testleri.
- AgustaWestland ve ASELSAN’dan aldığı ELD Veri Paketi modüllerini (bakım ve pilot el kitapları v.b) birleştirerek, nihai T-129 ATAK Helikopteri’nin ELD Veri paketini hazırlayacak.
T-129 Silah Sistemi
Air-to-air missiles (Stinger or Mistral) Antitank missiles (TOW or Hellfire) 12.7 mm machine gun-pod 70/81 mm rocket launcher 20 mm turreted gun
Integrated helmet (IHADSS) Helicopter IR navigation system (HIRNS) Observation and targeting sight (DVO - TV - FLIR) Video tape recorder Radar altimeter Radar doppler Air data system ADF AHRS/GPS Integrated multiplex system with AFCS HF N° 2 V/UHF U/VHF tactical radio ICS IFF Equipment EW 1553B processor and display Chaff and flare dispenser Infrared suppressor Laser warning Missile approach warning system Radar warning IR jammer
İlk Model Olan A-129 ' un Gelişimi
http://www.blogcu.com/wiki/Resim:AgustaA129_01.jpg
Agusta A129 Mangusta
İlk olarak İtalyada A129 ismiyle üretilmiştir. Agusta SpA şirketi yaptığı çalışmalarla A-129 saldırı helikopterinin taktik kabiliyetini geliştirdi. Agusta AR-GE Grubu çalışmaları 4 konu üzerinde yoğunlaştı.Bunlar Hellfire yükünü 8'den 12'ye çıkartılması, mevcut 4 adet silah paylonuna ek olarak, kanat uçlarına Stinger için birer paylon takılması, helikopterin IGE ve OGE havir değerlerinin yükseltilmesi, mast üzerine radar takılmasıydı. Helikopter'in IGE ve OGE havir değerlerin yükseltilmesi konusunda çalışmalar AR-GE faaliyetlerinin en zor ve detaylı bölümünü oluşturdu ve pal dizaynında bazi değişikleri gerektirdi. Sonuçta, pal uçlarında yapılanaerodinamik şekillendirme sayesinde helikopterlerin IGE ve OGE havir değerleri yaklaşık yüzde 20 arttı. A-129'un taktik kabiliyetini geliştiren diğer bir gelişme, helikoptere mast radarının takılması olarak gösterilebilir.Son yapılan çalışmalarla Longbow radarı yerine IAI/ELTA şirketinin F-4 uçaklarına evvelce takmış olduğu arama ve hedefleme radarı (Surveillance and Targeting Radar) her yönüyle A-129 için uygun görüldü. Seçilen radar ISAR ve SAR kabiliyetli olup hem kara hem deniz hedefleri nitelik ve koordinatlarnını en az 30 km mesafeden saptayabiliyor.
Sistemin Türkiyede üretilmesiyle birlikte, helikopterde Roketsan tarafından da üretilen Hydra füzelerininde sorunsuz olarak kullanılması planlanmaktadır. Ayrıca 20 MM 'lik Top mermisi de daha önce Cobralara üretildiği haliyle yine aynı şekilde, Roketsan tarafından üretilecektir.
İlk Model A-129 (İtalya) Teknik Verileri
Fiziksel ÖzelliklerAğırlıkyüksüz → 2,530 kg((5,580 lb), yüklü → kg?Uzunluk12.62 mGenişlikrotorla → 11,9 m , rotorsuz → ?Yükseklik3.35 mMürettebat2; pilot, silahçı (aynı zaman yardımcı pilot)PerformansMotor2× LHTEC-CTS800-2 turboşaft motoru , 946 kW (1,270 SBG) eachHız278 km/s(150 knots, 172 mph)En Yüksek Kalkış Ağırlığı5,100 kg (11,000 lb)Menzil560 km (300 nm, 350 mi)Hizmet Tavanı4,725 m (15,500 ft)Güç/Ağırlık Oranı ?
Şu anki A-129 Silah Sistemleri
- 1x 20 mm-Gatling-Topu (üçnamlulu)
- 1xLucas Chin turret mounting a 12,7 mm machine-gun.
- 4x TOW(Tanksavar)
- 8x HOT(Tanksavar)
- 8XAim-9 Sidewinder, Mistral veya FIM92Stinger (AAM)
- 38X Sura D 81mm rockets.
- 38X Snora 81mm rockets.
- 76X Hydra 70 rockets.