Tekerlemeler )))

AŞİNA · 9 Nis 2008

Tekerleme Nedir?

?TEKERLEME NEDİR?

Sözlüklerde "ağızda yuvarlanan söz, saçma sapan söz, eşsesli kelimelerle kurulu konuşma" anlamlarına gelen tekerleme masal, hikaye, bilmece, halk tiyatrosu gibi bazı edebi türler içinde veya bağımsız olarak söylenen ölçülü ve kafiyeli sözlerdir.

Çokluk çocuk folklorunda hoşça vakit geçirmek, konuşma kabiliyeti kazanmak, oyunlarda eş ve ebe seçmek için bu yola başvurulur. Masal tekerlemesi, oyun tekerlemesi gibi adlar alırlar. En çok çocuk oyunlarında, masalların baş, orta ve sonunda söylenirler. Yöreye göre değişik isimle de söylenirler. Doğu Anadolu’da döşeme, Güney Anadolu’da sayışma denir. Karagöz ve ortaoyununda muhavere, çocuk oyununda ebe, çıkarmada ise sayışma diyebiliriz. Türk edebiyatında ilk tekerleme örneklerine XI. yüzyıldan itibaren rastlanır. Divanü Lügati’t Türk’te bazı tekerlemeler yer alır.

**********************************************************

Pazara gidelim,

Bir tavuk alalım,

Pazara gidip,

Bir tavuk alıp ne yapalım?

Gıt gıdak diyelim.

Happur huppur,

Happur, huppur yiyelim.

*********************

Bir iki üç

Söylemesi güç

Sana verdim bir elma

Adını koydum fatma

Hop hop hop

Bir büyük altın top

*********************

Bir iki tombul tekir

Camdan bakar

Başına takar

Hop hop, altın top

**********************

Türü mürkü

Ninemin eski kürkü

Bir çektim yırtıldı

Ninem dikmekten kurtuldu

***********************

Evli evine

Köylü köyüne

Evi olmayan

Sıçan deliğine

************************

Kuzu kuzu me

Bin tepeme

Haydi gidelim

Ayşe teyzeme.

************************

Eveleme develeme

Evvel altı elma yedi

Seren sekiz serçe dokuz

Tarmanın topu kara

A devenin çatı kara

AŞİNA · 9 Nis 2008

Ooooo

İğne iplik

Derme diplik

Çelik çubuk

Sen çık.

********************

Ebe ebe gel bize

Uzaktan vur elimize

Eğer vuramazsan

Ebesin ebe

Bir, iki, üç, dört, beş, altı, yedi,

Bunu sana kim dedi?

Diyen dedi on yedi

Yağlı böreği kim yedi?

********************

Altı kere altı otuz altı

Dedemin sakalı yolda kaldı

Sakalını aldı dereye attı

Dedem sakalsız kaldı

********************

Bir cam

İki cam

Üç cam

Dört cam

Beş cam

Altı cam

Yedi cam

Sekiz cam

Dokuz cam

On cam

Bu da benim amcam.

AŞİNA · 9 Nis 2008

Git ve: kullan, ara

Eller pekmezlenmiş de biz pekmezlenmemişiz.

Bir berber bir berbere bre berber gel beraber bir berber dükkanı açalım demiş.

İndim dereye silindim silindim çıktım.

Iramazan Irgatları ıramazan irgadamadan al da gel.

Yağmur yağarsa raylar ıslanır, yağmur yağar saraylar ulanır.

Alçık balçık Sana dedim sen çık

AŞİNA · 9 Nis 2008

- Şemsipaşa pasajında sesi büzüşesiceler.

- Kartal kalkar dal sarkar, dal sarkar kartal kalkar.

- Al şu takatukaları takatukacıya götür. Takatukacı takatukaları takatukalamam derse takatukaları takatukalatmadan al da gel.

- Şu köşe yaz köşesi, bu köşe kış köşesi, ortada su sişesi.

- Bir berber bir berbere bre berber gel beraber bir berber dükkanı açalım demiş.

- Üç tunç tas has hoşaf.

- Kırk kırık küp kırkının da kulpu kırık kara küp.

- Çekoslavakyalılaştıramadıklarımızdan mısınız ?

- Bazı kazak kazdallar kazıkları kazdırıp zaferle kazlarını bağladı.

- Bezemeci Zeki, bezemelerini bezeye bezeye bezirgânları bezdirdi.

- Hakkı hakkının hakkını yemiş. Hakkı Hakkı'dan hakkını istemiş. Hakkı Hakkıya hakkını vermeyince Haklı da Hakkı'nın hakkından gelmiş.

Allah her kula bir zenahat vermiş
Meğerki bol nasip kısmet yazıla
Kimine hoş geçim ganahat vermiş
Kimine hırs vermiş doymaz az ile

Terki diyar ettim 15 yasımda
Dolaştım bir hayli kendi başımda
Her ne is tuttuysam felek karşımda
Naçar kaldım paylaşılmaz göz ile

Torpil yoktu kimse yardim etmedi
Küçük memur oldum maaş yetmedi
Ev geçimi hiç de düzgün gitmedi
Ceryan'ı kestiler galdık gaz ile

Tuhafiyeciliği seçtim olmadı
Terzi oldum kestim biçtim olmadı
Kumaş mağazası açtım olmadı
Hep malları güve yedi haz ile

Marangoz olduk el kaptırdık hızara
Tellal olduk kıtlık geldi pazara
Fırıncı oldum yangın çıktı kazara
Malım mülküm harap oldu köz ile

Kasap oldum bereketin adı yok
Kimi et yağsız der kimi budu yok
Aşcı oldum yemeklerin tadı yok
El alemi suya boğdum tuz ile

Berber oldum belediye kapattı
Kahvecilik yaptım sermayem battı
Meyhaneci oldum dükkan top attı
İçen kaçtı hepsi başka poz ile

Demirci oldum herkes beni haşladı
Gürültüden şikayete başladı
Çöpcü oldum mahalleli taşladı
Süpürürken evler doldu toz ile

Şoför oldum arabayı devirdim
Pilot oldum uçakları savurdum
Vatman kaptan oldum dümen çevirdim
Hiç bir gün rotam gitmedi düz ile

Müteahhit oldum tez iflas ettim
Avukat oldum hep bos dava güttüm
Gazeteci oldum çok fazla öttüm
Dıhtılar mapusa bir kaç söz ile

Doktor oldum tedaviye geldiler
İlaç verdim zehirlenip öldüler
Dişci oldum suçu bende bildiler
Zayıf giren çıktı şişman yüz ile

Üfürükçü oldum kendim çıldırdım
Müezzin oldum cemaati yıldırdım
İmam oldum yanlış namaz kıldırdım
Müftü el çektirdi işten vaaz ile

Baktım hayırsızım ortada kaldım
Vaz geçtim sanattan başka iş buldum
İnşaata girdim amele oldum
Ta üst kattan yere düştüm hız ile

Vel hasılı hiç bir işte gülmedim
Meğer kader böyleymiş bilmedim
Birde hovardalık yapayım dedim
Yedik mali mülkü karı kız ile

Şemsi derki münasip bir iş bulamadım
Gidip bir baltaya sap olamadım
Bağlamadan başka saz çalamadım
Akibet nafaka Çıktı saz ile.

AŞİNA · 9 Nis 2008

Altı kere altı otuz altı
Dedemin sakalı yolda kaldı
Sakalını aldı dereye attı
Dedem sakalsız kaldı

Ayşe Hanımın keçileri,
Hop hop hopluyor,
Arpa, saman istiyor,
Arpa, saman yok,
Kilimcide çok.
Kilimci kilim dokur,
İçinde bülbül okur.
İki kardeşim olsa,
Biri ay, biri yıldız,
Biri oğlan, biri kız,
Hop çikolata çikolata,
Akşam yedim salata,
Seni gidi kerata.

Kapıdan tavşan geçti mi?
Geçti
Tuttun mu?
Tuttum
Kestin mi?
Kestim
Tuzladım mı?
Tuzladım
Pişirdin mi?
Pişirdim
Bana ayırdın mı?
Ayırdım
Hangi dolaba koydun?
Çık çık dolaba koydum
Haydi, al getir
Getiremem
Neden getiremezsin?
Kara kediler yemiş.
Vay vay, miyav Nerden gelirsin?
Zikzak kalesinden.
Ne gezersin?
Açlık belasından.
Nerde yattın?
Beyin konağında.
Altına ne serdiler?
Perde.
Desene kupkuru yerde.
Bıyıkların neden yağ oldu?
Bıldırcın eti yedim.
Bıldırcın yağlı mıydı?
Gökte uçarken gördüm.
Saçların neden ağardı?
Değirmenden geldim.
Değirmen dönüyor mu?
Zımbırtısını duydum.
Ayakların neden ıslandı?
Çaydan geçtim.
Çay derin miydi?
Köprüyü dolaştım,
İşte geldim sana ulaştım.
Kar yağıyor,
Karga bağırıyor.
Annem çörek pişirmiş,
Seni eve çağırıyor. Türkü mürkü,
Ninemin eski kürkü,
Bir çektim yırtıldı,
Ninem dikmekten kurtuldu.

Daldan dala atladım
Sarı çiçek topladım
Çiçeklerim döküldü.
Dere aldı götürdü.
Dere boyu çalılık,
Derede olur balık
Oltamı attım,
Balığı tuttum
Balık suya dalamaz
Ebe beni bulamaz.
Annem yoğurt getirdi.
Kedi burnunu batırdı.
O kediyi ne yapmalı?
Minareden atmalı.
Minarede kuş var,
Kanadında gümüş var.
Eniştemin cebinde
Türlü türlü yemiş var.

Tım tım tım!
Hacı baba dum dum.
Sakalına kondum.
Yüz para buldum,
Beş kere döndüm.
Pazara gittim, pazar yok,
Eve geldim, annem yok,
Çocuk ağlar beşik yok,
Çorba pişmiş, kaşık yok,
Konuk gelmiş, döşek yok,
Yok, yok, yok, yok!
Bundan başka oyun yok.

İğne miğne ucu düğme,
Fil filince kuş dilince
Horoz öttü, tavuk tepti,
Bülbül, kıza selam etti,
Selamına dua etti,
Alçık, balçık,
Sana dedim "Sen çık!"

Ellerim tombik tombik,
Kirlenince çok komik
Kirli eller sevilmez
Güzelliği görülmez
Dişlerim bakım ister
Hele saçlar, hele scalar
Uzayınca tırnaklar
Kirlenince kulaklar
Bize pis derler, pis derler

AŞİNA · 9 Nis 2008

Üşüdüm üşüdüm,
Yola küncü taşıdım.
Künciyi elimden aldılar,
Beni yola saldılar,
Yolda bir elma buldum.
Elmayı Tat’a verdim,
Tat bana darı verdi.
Darıyı kuşa verdim
Kuş bana kanat verdi.
Kanatlandım uçmağa,
Hak kapısını açmağa.
Hak hak hak taşı
Altın bilezik taşı
Senin baban bey ise
Benim babam Subaşı.
Subaşının kızları,
Eteğinde kozları.
Kırdım yedim kozunu,
Öptüm ela gözünü.
Öpe öpe küstürdüm,
Bir çalıda kıstırdım.
Bir çalı senin olsun,
Bir çalı benim olsun.

Ahmet Paşa leyleği,
Giymiş keten gömleği.
Keten gömlek dizinde,
Gözü vezir kızında.
Kızını kucakladım.
Vezir kızına ne gerek,
Altın hamaylı gerek,
Bir ucu yerde gerek,
Bir ucu gökte gerek.

Belimi büke büke girdim hana,
Hancı dedi “siz de bize, bize de size.”
Elimi attım en küçük kızın çenesine,
Nene’si tokmağı aldı düştü ensesine.
Altına kilim serin nem çekmesin,
Üstüne çadır kurun gün vurmasın,
Altına kilim serin nem çekmesin,
İtine kemik verin havlamasın.

Tepe başı gülpazar,
İçinde kolan gezer.
Kolan beni korkuttu,
Korkumdan kuya düştüm,
Tospağaya yapıştım
Tospağa beg imiş.

Masalların girişinde, masalcının dinleyenlerin dikkatini toplamak için söylediği döşeme de denen tekerlemeye bir örnek:

Zaman zaman içinde
Kalbur saman içinde
Develer dellal iken,
Eski hamam içinde.
Eski paşa hamamının ortası yok.
Anamın hatun bohçası yok,
Babamın ağa akçası yok,
Çarşıda bi tazı gezi,
Tazının haltası yo
Haltacı halta yapar mısan,
Beşyüz altın kapar mısan,
Burnunda altın hızma,
Ayağında sarı cızma,
Cebine ince hoşafı dökmüş,
Çatırdadı kos kimin,
Pilav yağaydı başıma,
Dolma değeydi dişime,
Bi kuş olaydım

AŞİNA · 9 Nis 2008

Zor Tekerlemelerr

Yaprağın üstünde bir tırtıl, yaprağı yiyor kıtır kıtır, yaprağı yeme pis hain tırtıl.

Bir tarlaya kemeken ekmişler.İki kürkü yırtık kel kör kirpi dadanmış.Biri kürkü yırtık erkek kel kör kirpi diğeri kürkü yırtık dişi kel kör kirpi. Kürkü yırtık erkek kel kör kirpinin kürkünü kürkü yırtık dişi kel kör kirpinin kürküne;kürkü yırtık dişi kel kör kirpinin kürkünüde kürkü yırtık erkek kel kör kirpinin kürküne eklemişler.

Acaba sarımsaklasak da mı saklasak samanı
Sarımsaklamasak da mı gelir zamanı
Sarımsaklamasak da gelirse zamanı
Niye sarımsaklayalım o zaman samanı.

Adem madene gitmiş. Adem madende badem yemiş.
Madem ki Adem madende badem yemiş, niye bize getirmemiş.

Al bu takatukaları takatukacıya takatukalattırmaya götür, eğer takatukaları takatukacı takatukalatmazsa takatukaları taktukacıya takatukalattırmadan getir.

Aliş’le Memiş mahkemeye gitmiş, mahkemede mahkemeleşmişler mi mahkemeleşmemişler mi?

Be birader buraya bak, başı bereli burma bıyıklı bastı bacak bayan berberiyle bizim Bedri bey birlikte bir pirinci birinci buluşta birbirine dizip Bursa pazarına indi.

Bir berber bir berbere "Bre berber, gel birader, biz beraber Berberistan'da bir berber dükkanı açalım." demiş.

Bir pirinci birinci buluşta bir inci gibi birbirine bağlayıp, Perlepe berberi bastıbacak Bedri ile beraber Balıkesir pazarına parasız giden bu paytak budala, babası topal Badi'den biberli bir papara yedi.

Bu çorbayı nanelemeli mi de yemeli, nanelememeli mi de yemeli?

Bu ekşi eski ekşi.

Bu mumcunun mumu umumumuzun mumudur.

Bu pikap, şu pikap, o pikap.

Cüce çinici Celali Hoca gizlice marpuççular içindeki züccaciyecilere gidip içi Çince yazılı cicili bicili cam çubukları cepceğizine indirmiş.

Çatalca’da başı çıbanlı topal çoban, çatal sapan yapar satar.

Değirmene girdi köpek, değirmenci vurdu kötek; hem kötek yedi köpek, hem kepek yedi köpek.

Dört deryanın deresini dört dergahın derbendine devrederlerse,
dört deryadan dört dert, dört dergahtan dört dev çıkar.

El alem ala dana aldı aladanalandı da biz bir ala dana alıp aladanalanamadık.

Eller bazlamalandı da, biz bazlamalanamadık.

Gökten bir damla düştü, şıp benim alnıma, şıp anamın alnına, şıp benim alnıma, şıp anamın alnına...

İki kel kör kirpinin yırtık kürkünü dişi kel kör kirpinin yırtık kürküne eklemişler.

İndim dereye sarul seke teke çepiç tek otlarlar. Dedim niçin sarul seke teke çepiç tek otlarsınız? Dedi bizim sorumuz sopumuz torumuz topumuz sarul seke teke çepiç tek otlarlar.

İndim kuyu dibine, sildim, süpürdüm, silkindim, çıktım.

İt iti itti, bit iti itti, it biti itti. Bit gitti, it gitti. İtti, bitti, gitti.

Kartal kalkar dal sarkar, dal sarkar kartal kalkar.

Kırk küp, kırkının da kulpu kırık küp.

Kırk kanatlılardan Kırklarelili kırkayak kıkırdayarak kırık kırak yerken kırık kanadına kırıntılar döküldü.

Sizin damda var beş boz başlı beş boz ördek, bizim damda var beş boz başlı beş boz ördek. Sizin damdaki beş boz başlı beş boz ördek; bizim damdaki beş boz başlı beş boz ördeğe: "Siz de bizim gibi beş boz başlı beş boz ördeksiniz." demiş.

Şemsipaşa Pasajı'nda sesi büzüşesiceler.

Şu duvarı badanalamalı mı badanalamamalı mı?

Şu köşe yaz köşesi, şu köşe kış köşesi, ortada su şişesi.

Şu yoğurdu sarımsaklasak da mı saklasak sarımsaklamasak da mı saklasak.

Tomarzalı topal Şaban, yapar çatar satar saban.

Üç tunç tas has hoş hoşaf.

Üstü üç taslı taç saplı üç tunç tası çaldıran mı çabuk çıldırır,
yoksa iç içe yüz ton saç kaplı çanı kaldıran mı çabuk çıldırır.

AŞİNA · 9 Nis 2008

MISTIK
Mustafa, Mıstık,
Arabaya kıstık,
Üç mum yaktık,
Seyrine baktık.

TEKİR

Bir iki tombul tekir
Camdan bakar
Başına takar
Hop hop, altın top

LEYLEK
Leylek leylek havada,
Yumurtası tavada,
Gel bizim hayata,
Hayat kapısı kitli,
Leyleğin başı bitli.

KUZU

Kuzu kuzu me
Bin tepeme
Haydi gidelim
Ayşe teyzeme.

KARGA
Karga karga "gak" dedi,
"Çık şu dala bak" dedi,
Karga seni tutarım,
Kanadını yolarım.

YAĞMUR
Yağ yağ yağmur,
Teknede hamur,
Bahçede çamur,
Ver Allah'ım ver,
Sicim gibi yağmur.

PORTAKAL
Portakalı soydum,
Başucuma koydum.
Ben bir yalan uydurdum,
Duma duma dum.
Duma duma dum.
Öğretmeni kandırdım,
Kandırdım.

OYUN
Oooo.....
İğne battı,
Canımı yaktı,
Tombul kuş Arabaya koş.
Arabanın tekeri,
İstanbul'un şekeri.
Hop Hop altın top,
Bundan başka oyun yok.

KEÇİ
Ayşe Hanımın keçileri,
Hop hop hopluyor,
Arpa, saman istiyor,
Arpa, saman yok,
Kilimcide çok.
Kilimci kilim dokur,
İçinde bülbül okur.
İki kardeşim olsa,

SINIFLAR
Mini mini birler,
Çalışkandır ikiler,
Mavi gözlü üçler,
Dayak yiyen dörtler,
Misafirdir beşler,
Altılar, altınımı çaldılar,
Yediler, yemeğimi yediler,
Sekizler, semizdirler,
Dokuzlar, doktor oldu,
Onlar bizi okuttu.

EV

Evli evine
Köylü köyüne
Evi olmayan
Sıçan deliğine

AŞİNA · 9 Nis 2008

Elim Elim Epelik

Elim Elim Epelik
Yerden Çıkan Tepelik
Tepeliğin Yarısı
Amcamın Karısı
Çık Çıkalım Çardağa
Ördek Yemini Yenmeden
Ciyak Miyak Demeden
Al Şunu Çıkar Şunu...

AŞİNA · 9 Nis 2008

Çan Çan Çikolata

ÇAN ÇAN ÇİKOLATA

çan çan çikolata
hani bana limonata
limonata bitti
hanım kız gitti.
-nereye gitti?
-istanbul'a gitti.
-istanbul'da ne yapacak?
-terlik papuç alacak.
-terlik papucu ne yapaçak?
-düyünde şıngır mıngır oynayacak...

Ara

Tekerlemeler )))

AŞİNA

Dost Üyeler

AŞİNA

Dost Üyeler

AŞİNA

Dost Üyeler

AŞİNA

Dost Üyeler

AŞİNA

Dost Üyeler

AŞİNA

Dost Üyeler

AŞİNA

Dost Üyeler

AŞİNA

Dost Üyeler

AŞİNA

Dost Üyeler

AŞİNA

Dost Üyeler